Opgeschrikt door de bankencrisis en de daarop volgende affaires in verschillende sectoren – woningbouwcorporaties, onderwijskoepels, spoorwegen, accountancy, trustkantoren – staat de samenleving voor de vraag waar eigenlijk de moraal in het professionele handelen is gebleven. Hebben we de bedoeling van ons werk uit het oog verloren, is de bezieling verdwenen en zijn de grenzen van wat deugt en niet deugt verdampt?
Als journalist van dagblad Trouw ging ik daarnaar op zoek na een interview met Joris Luyendijk, die in zijn boek over The City vaststelde dat het financiële centrum van Londen functioneert in een ‘amoreel universum’. Hoe zit dat in Nederland, hoe werkt dat in andere beroepsgroepen dan die van de bankiers?
Het resultaat is Het klopt wel maar het deugt niet, waarin verschillende (top)mensen uit het bedrijven en niet-commerciële instellingen vertellen over de dilemma’s in hun werk, de morele dimensie van hun functioneren en de cultuur van hun organisatie. En dat aangevuld met beschouwend commentaar vanuit de filosofie, economie en politiek. Waar moet het antwoord vandaan komen? Van bedrijven die maatschappelijk verantwoord willen opereren, van de politiek die bepaalt waar de grenzen liggen, van burgers die het heft in eigen handen nemen? En welke speelruimte hebben we eigenlijk in ons werk, of we nu verpleegkundige zijn, onderwijzer, bouwondernemer of topman van Shell?
De respons op die vragen bepaalt niet alleen hoeveel voldoening we vinden in ons werk, maar ook welke richting de samenleving kiest. Conclusie: we hebben mensen nodig die durven te kiezen voor het goede, en dat is meer dan datgene wat niet verboden is. Zodat de dingen die we doen niet alleen kloppen, maar nog deugen ook.
Stevo Akkerman (1963) is journalist. Hij is de auteur van Het klopt wel maar het deugt niet.
