Veel sprekers geloven nog steeds dat je er bent als je weet wat je inhoudelijk wilt zeggen. Maar volgens ons begint het dan pas. Want hoe pak je direct de aandacht van je luisteraars, hoe kom je binnen zonder te kloppen? En hoe houd je die aandacht vast? Hoe neem je hen mee? Hoe werk je naar een climax toe zodat de luisteraars na afloop instemmend zeggen: natuurlijk, zo is het!
1. Dat doe je door je standpunten met stijl te verwoorden. Daarmee vergroot je de impact van wat je zegt. Of sterker nog: pas daarmee krijg je impact. We hebben Binnen Zonder Kloppen geschreven om aan te geven hoe je dat doet.
Voorbeeld.
Een team heeft zich goed voorbereid op hun gesprek met de directeur: ze hebben grondig nagedacht over hun inhoudelijke boodschap. Om deze te versterken hebben ze prachtige drieslagen en herhalingen in hun verhaal opgenomen, met telkens subtiele verwijzingen naar bekende sprekers, voor de goede verstaander. Een goede verstaander blijkt de directeur zeker. Geheel à l'improviste reageert zij door haar eigen gezichtspunt poëtisch neer te zetten, met impliciete verwijzingen naar Martin Luther King. Vervolg: een goed inhoudelijk gesprek tussen team en directeur, waarin beide gezichtspunten voor het onderwerp relevant blijken. Zo kunnen ze in samenspraak een goede en scherpe afweging maken wat precies te doen.
2. Wanneer je iets op een stijlvolle wijze verwoordt, daag je de ander uit om op hetzelfde niveau te reageren. De gebruikte vorm versterkt de inhoud. In het boek Binnen Zonder Kloppen proberen we te laten zien hoe je zo'n betoog met impact stap voor stap voorbereidt.
Voorbeeld.
Iemand moet in de gemeenteraad inspreken over de nieuwe rol - en daarmee het voortbestaan - van zijn organisatie als gevolg van veranderende wetgeving. Hij verwoordt zijn punten heel politiek, bijna boven de partijen staand, maar is niet mals in zijn kritiek op het voorliggende voorstel. Hij brengt het evenwel stilistisch fraai. Met een Obama-achtig terugkerend ‘Dat is geen goed besluit' presenteert hij als vanzelfsprekend drie verbeteringen en aanvullingen. Meerdere raadsleden, van coalitie en oppositie, zeggen als reactie op zijn inspreken: ‘Kan de wethouder op die punten van die meneer reageren, dat is de kern waar we voor staan?' Voor de wethouder blijkt dat moeilijk te zijn. De raad past daarom het collegevoorstel op bijna alle punten aan. Met recht een bijdrage met impact.
3. Een pitch of betoog wordt krachtig op het moment dat de vorm de inhoud elkaar versterken
Voorbeeld
Als premier Rutte ten tijde van de Coronacrisis de term intelligente lockdown gebruikt, maakt de toevoeging ‘intelligent' hét verschil. Zo weet het kabinet zowel dat deel van de bevolking dat uit voorzorg voor een gehele lockdown is, tevreden te stellen als de mensen die daar terughoudend in willen zijn. Wie kan immers iets inbrengen tegen iets intelligents?
Binnen Zonder Kloppen laat zien hoe je uit veel bronnen kunt putten. Van vijfentwintig eeuwen retorica-inzichten tot inzichten van de moderne performer, cabaretier, marketingdeskundige, psycholoog en (honkbal)pitcher. Wij kampen, elk op onze eigen manier, met dezelfde vragen over aandacht vasthouden, welwillendheid vergroten en structuur aanbieden. En met het omgaan met spreekangst of erger: de angst om te spreken.
4. Kies ten slotte een vorm die bij jouw persoonlijkheid past. In een pitch of speech is de vorm uitgesprokener, met behulp van rake stijlfiguren; ben je meer van de dialoog, dan gebruik je stijlfiguren juist genuanceerd en verbindend. Spreken wordt daardoor nooit een kunstje, wel een te leren vaardigheid op het kruispunt van inhoud, vorm en eigen persoonlijkheid: Spreken uit het hart en uit het hoofd.
Isaäk Mol is mede-oprichter van Komeet, en boekt al meer dan 25 jaar resultaat als trainer, coach en adviseur op het snijvlak van leren, medezeggenschap en participatie in organisaties. Johannes Kooistra (1970) is al 24 jaar trainer en adviseur voor iedereen die naar invloedrijke medezeggenschap verlangt. Sinds 1 januari 2015 is hij in dienst van het CAOP. Ze zijn de auteurs van Binnen zonder kloppen.
