Als manager wordt je vaak geleefd door de waan van de dag. Er moet altijd van alles geregeld en gefikst worden. Mails en appjes beantwoorden, notities schrijven, planningen maken, begrotingsvraagstukken oplossen, functioneringsgesprekken voeren, opdraven bij je baas om een crisis te bezweren en begripvol luisteren naar je medewerkers als ze er niet meer uitkomen. En dat allemaal achter en door elkaar. Als je aan het einde van de dag met een rood hoofd naar huis fietst, de kinderen nog moet ophalen en iets bedenken om te eten, vraag je je af wat je eigenlijk gedaan hebt ….. het zal nog uren duren voor je puffend op de bank ploft.
Wandelgangen van het informele
Naast de waan van de dag waarin alles lijkt te moeten en je jezelf vergeet, is er nog een tweede werkleven. In dit werkleven achter de schermen hoef je niet op het podium en in de spotlights te staan. In de wandelgangen van het informele kun je voorbereiden hoe je voor elkaar gaat krijgen wat jij belangrijk vindt, als professional en als mens. Je kunt er inschattingen maken, bondgenoten zoeken en coalities sluiten, en snel iets regelen. Dit spel van macht en invloed kan je veel opleveren. Je krijgt meer voor elkaar en als je het politieke in de vingers krijgt, komen de rust en het plezier in je werk ook langzaamaan terug.
Werkarena van het machtsspel
Over dit politieke heb ik een boek geschreven. Als je het gelezen hebt, weet je hoe de werkarena van het machtsspel eruit ziet, wat goede spelers in huis hebben, en wat jij nodig hebt om een effectieve speler te worden. Je weet dan waar de kracht zit van het netwerk van mensen om je heen, hoe je het politieke veld kunt analyseren, hoe je op een geloofwaardige en overtuigende wijze voor je professionele en persoonlijke belang kunt opkomen, welke speltypen er zoal zijn en welk spel wel en niet door de beugel kan. Ik zet je ook aan tot enige lichte trainingsarbeid. Je gaat ontdekken dat je gemakkelijker dingen voor elkaar kunt krijgen en dat je meer regie over de waan van de dag krijgt.
Geen afvinklijstjes en stroomschema’s
Een veelbelovend perspectief zul je misschien denken, maar pas op, ik heb geen traditioneel managementboek geschreven. Ik bied je geen afvinklijstjes en stroomschema’s naar gegarandeerd politiek succes. Het politieke is er te grillig voor en het succes van het spel is even zeker als onzeker. Maar één ding weet je wel: als je de macht in jezelf ongemoeid laat, doe je jezelf te kort.
Zin om een voorzichtig begin te maken? Probeer je dan bij een komende vergadering iets minder in het gepraat te mengen en let vooral op de anderen. Wie zoekt connectie met wie, waar zie je bondgenootschappen? Luister naar de woorden en zinnen die gebruikt worden. Wat is het effect ervan, en zijn ze gericht op de inhoud of op relaties en kwaliteiten van personen? En bedenk bij de punten die jij belangrijk vindt: houd ik m’n kruit droog of plaats ik nu een goed gerichte en overtuigende zin? Als het eerste je verstandiger lijkt, denk dan na over met wie je na de vergadering moet spreken.
Fluitend op je fiets
Als je iets meer afstand neemt van je formele rol en het bijbehorende vergaderritueel, komt het vrije denken over wat jij belangrijk vindt vanzelf. Dan sta je aan het begin van het politieke. Zoek en gebruik die macht in jezelf dan. Het gaat je veel opleveren en je blijft er fitter bij. De kans wordt groter dat je aan het einde van de dag fluitend op je fiets springt.
Over Math de Vaan
Math de Vaan is cultureel antropoloog en socioloog, had verschillende managementfuncties en is nu communicatie- en organisatieadviseur. Hij is gepromoveerd op onderzoek naar de rol van de politieke organisatie-dimensie aan Nyenrode Business Universiteit, is geassocieerd partner bij Van de Bunt Adviseurs en gastlector aan Nyenrode Business Universiteit.
