Wanneer ik managers en professionals vraag wat bij hen opkomt als ze aan verandering en changemanagement denken, staat ‘weerstand’ steevast op de eerste plek. Andere kreten die naar boven komen zijn: ‘intense emoties’, ‘zinloze verandering’, ‘vastlopende initiatieven’, ‘draagvlak’ en ‘aanhoudende onzekerheid’. Veranderen heeft een slechte reputatie, en terecht: al decennia mislukt 30-70% van de veranderinitiatieven.
Tempo
Of het nu gaat om nieuwe wetgeving, een upgrade van het IT-systeem, een culturele integratie van een acquisitie of het opzetten van een feedbackcultuur: het tempo waarin veranderingen elkaar opvolgen neemt toe. Voordat mensen goed en wel gewend zijn aan de nieuwe manier van werken, zijn de volgende drie veranderingen alweer gaande.
‘Voor mijn gevoel was veranderen vroeger iets wat je af en toe deed, nu is het iets waar je continu mee bezig bent. Om je continu aan te passen aan omstandigheden vanuit de markt, vanuit klanten of interne dingen die spelen.’ Rob van Oene (Mifa Aluminium)
Lijdensweg
Het goede nieuws is: verandertrajecten hoeven geen lijdensweg te zijn. Je kunt ook zinvolle veranderingen doorvoeren waarvan zowel je mensen als ook de bedrijfsresultaten blij worden. In Zo krijg je iedereen mee laat ik ambitieuze managers zien hoe je weerstand omzet in verandermotivatie. Ik laat je zien hoe je mensen wél meekrijgt door samen te experimenteren.
Wees gerust: je hoeft echt niet al je mensen een voor een mee te krijgen om de verandering te laten slagen. Wat wél nodig is, zijn menselijkheid en menswaardigheid. Want wereldwijd nemen mentale gezondheidsproblemen toe, is er een roep naar zingeving door Gen Z en stijgt aantal medewerkers dat richting burn-out gaat. Dat verandering en organisaties menselijker worden is geen overbodige luxe. Out met de directieve, projectgedreven veranderaanpak en op naar een mensgerichtere veranderaanpak.
25 veranderaars
Je vindt in Zo krijg je iedereen mee de laatste wetenschappelijke inzichten uit de psychologie, positieve psychologie, de gedragswetenschappen, neurobiologie en de neurowetenschappen, maar je zult ook ideeën uit het klassieke changemanagement tegenkomen die de tand des tijds hebben doorstaan. Je leert van de inspirerend voorbeelden, mislukkingen, inzichten en praktische tips van 25 veranderaars van vooruitstrevende organisaties zoals ASML, de Nationale Politie, Rabobank, Avans Hogescholen en Prorail. Daarnaast geef ik tien veranderprincipes waarmee je een verandering laat slagen. Hieronder een voorproefje van een verandertool, waarmee je direct morgen mee aan de slag kunt.
Veranderprincipe 8
Veranderprincipe 8: geniet van ongemakkelijke onzekerheid in transitie.
Meestal als je probeert jezelf uit de onzekerheid te denken, eindig je met een gevoel van schijnveiligheid. Wat als we ons op ons gemak zouden voelen met onzekerheid en geen tijd meer in het ons verzetten tegen het ongemak zouden steken? Mensen die hun toppotentieel behalen, nemen risico’s en voelen zich op hun gemak met ongemak. Ze accepteren dat ze zich ongemakkelijk voelen. Sterker nog: ze zoeken het ongemak actief op. Ze plaatsen zichzelf in situaties waarin ze kunnen falen, waar ze mogelijk negatief beoordeeld worden door anderen of zichzelf voor schut zetten. Hoe vaker je ongemak ervaart, hoe gemakkelijker het je afgaat.
Ongemak als veranderdoelstelling
Dat het oncomfortabel wordt, kun je vooraf expliciet als veranderdoelstelling benoemen, zoals Kaitlin Wooley en Ayelet Fishbach in een aantal onderzoeksexperimenten bevestigden. Bij een improvisatieoefening vertelden ze de helft van de deelnemende studenten dat ze konden verwachten dat ze zich ‘opgelaten en ongemakkelijk zouden voelden.’ Bij de rest werd meer op leren ingegaan: ‘Voel hoe je nieuwe vaardigheden ontwikkelt.’ De deelnemers uit de eerste groep bleven langer volhouden en namen meer risico. Zorg ervoor dat mensen ongemak zien als iets normaals, iets wat erbij hoort. Dan wordt ongemak geen signaal om te stoppen, maar een teken dat er vooruitgang is in de richting van het doel.
Kortom: Verandering hoeft geen lijdensweg vol weerstand te zijn. Maak verandering menselijker. Wees positief over wat er vandaag wél goed gaat, en optimistisch over wat er morgen beter kan.
Over Lisette van de Sandt
Lisette van de Sandt is ondernemer en mensgerichte veranderaar bij (inter)nationaal midden- en grootbedrijf en overheden. Ze spreekt, traint en begeleidt workshops op het gebied van change en leiderschap op haar unieke interactieve en energieke manier.
