Het is de zomer van de speeches. Allereerst legden Chris Anderson (oprichter van TED) en Carmine Gallo (communicatiedeskundige) in hun boeken uit wat het geheim is achter de populairste TED-talks. Daarnaast deed Wouter Bos tijdens de DWDD Summerschool uit de doeken wat hij de beste politieke speeches vond, aan de hand van de bekende overtuigingsmiddelen van Aristoteles: logos, pathos en ethos.
Aan De Volkskrant vertelde Bos dat hij zelf vooral ‘van de logos’ is. ‘Ik heb moeten leren om mijn speeches niet alleen op te bouwen uit logica en argumenten, maar ook te durven spelen met pathos, emoties. Ik heb ook moeten leren dat ethos, de geloofwaardigheid van wat je zegt, minstens zo afhangt van hoe je als persoon wordt gezien als van inhoudelijke logica.’
En hij is bepaald niet de enige Nederlander die moeite heeft met pathos, stelt Bos. ‘Het is ongelooflijk moeilijk goede Nederlandse voorbeelden te vinden die emotie durven te gebruiken. Bijna altijd zijn de schoolvoorbeelden Angelsaksisch. In Amerika vindt niemand het raar als je inspeelt op emotie of zelf geëmotioneerd bent. In Nederland wordt daar meteen van alles achter gezocht. Ik heb dat zelf ook: ik voel mezelf meteen minder comfortabel als ik iemand emoties zie opwekken. Het zit in onze volksaard, denk ik, en anders in de aard van dit beestje.'
Hij kon dan ook niet tegen de speech van Frans Timmermans voor de VN-Veiligheidsraad. ‘Kijk uit dat je die emotie niet op het internationale toneel voor politieke doeleinden misbruikt, dacht ik ook. Voor mijn gevoel klopte er iets niet met hoe dicht het publieke debat bij de private emotie kwam.'
Aan VARA-magazine vertelde Bos wat hij het allerbelangrijkste vindt in een speech. ‘Je moet er zin in hebben. (...) Als je tegen je papier staat te praten, wordt het nooit wat. Dus zoek je publiek. Een speech rijpt bij mij lang in mijn hoofd en als ik het dan opschrijf, kan ik hem ook bijna uit ’t hoofd uitspreken. Dan is contact leggen met de zaal of met het publiek achter de camera ook makkelijker. Je leert dat je ruimte moet creëren, momenten moeten plannen voor een lach of applaus. En rust, dat is ontzaglijk belangrijk. Een heleboel mensen speechen veel te snel. Maar contact zoeken, is het belangrijkst.’
