Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Column

Marjan Haselhoff - Over controlecirkels en loslaten

Weinig leiders hebben de moed om vertrouwen te geven en door te zetten als het lastig wordt. Terwijl iedereen vertrouwen wil! Mijn ervaring is dat leiders wel weten dat vertrouwen geven heel belangrijk is. Alleen weten ze niet goed wat te doen als vertrouwen beschaamd wordt.

Marjan Haselhoff | 30 november 2017 | 4-6 minuten leestijd

De meeste leiders trappen dan in de valkuil om zaken naar zich toe te trekken. Of ze leggen regels en procedures vast. Of dragen oplossingen aan voor problemen die de verantwoordelijkheid zijn van medewerkers. Leidinggevenden vinden het vaak moeilijk te accepteren dat iedereen op een eigen manier doelen bereikt. De weg naar het behalen van doelen moet je over laten aan je medewerkers. Waar heb je ze anders voor aangenomen?

Voor medewerkers is echter niets frusterender dan een leider die het iedere keer beter denkt te weten. Eentje die oplossingen aandraagt voor problemen die ze zelf willen oplossen. Leiders willen controle omdat ze dan het eindresultaat in handen denken te hebben. Controle, denken ze, geeft  houvast en veiligheid. Terwijl je precies het tegenovergestelde creëert. Mensen voelen bemoeienis en controledrang, worden lui, initatiefloos en ongemotiveerd. Waardoor doelen niet bereikt worden.

De controlecirkel

Het is een cirkel waar menig leider in vast zit; het vertrouwen wordt beschaamd (er worden bijvoorbeeld fouten gemaakt), leiders trekken zaken naar zich toe, gaan harder werken en komen niet toe aan dat wat ze echt willen; medewerkers coachen, visie uitstippelen of nieuwe producten/diensten verzinnen.

Het volgende voorbeeld illustreert hoe deze cirkel werkt en hoe je er uitkomt.

Koen, Thea en Jan vormen de directie van een middelgroot accountancybedrijf. Weken van 70 uur zijn geen uitzondering. Ze zijn te weinig thuis bij partner en kinderen wat hen lang niet altijd in dank wordt afgenomen. Ze zouden meer thuis willen zijn en ook zakelijk gezien meer tijd willen hebben voor het uitzetten van een langetermijnstrategie, maar hebben geen idee hoe dit te realiseren. Ze vinden dat hun medewerkers vaak niet die inzet tonen die ze graag zien waardoor regelmatig doelen niet gehaald worden. Ze voelen zich genoodzaakt zo veel mogelijk bij te springen en zaken naar zich toe te trekken om te redden wat er te redden valt.

Tijdens het begeleiden van dit directieteam ontdekten we dat het team vastliep  in de controlecirkel. Ik vertel dat ze deze cirkel zelf gecreëerd hebben. Het is normaal dat medewerkers af en toe fouten maken en niet goed presteren. Belangrijk is om dan niet in de kramp te schieten en zaken over te nemen maar uit te zoeken waar dit aan ligt. Onbewust legden de teamleden de oorzaak van de problemen bij de medewerkers neer, raakten gefrustreerd en vonden daardoor dat medewerkers moesten veranderen. De problemen konden toch niet door henzelf veroorzaakt zijn? Zij werkten toch keihard?

Helaas was dit wel het geval. Hun harde werken was ontstaan doordat ze zaken naar zich toe trokken waar ze niet verantwoordelijk voor waren. Met als resultaat dat medewerkers achterover gingen leunen, lui werden en ongemotiveerd. Ze zagen hun toegevoegde waarde niet meer. Ze werden te weinig gezien en gewaardeerd en dat is dodelijk voor de motivatie van medewerkers.

Behandel medewerkers als volwassenen.

Dankzij mijn jarenlange ervaring in het begeleiden van leidinggevenden weet ik  dat medewerkers pas gaan floreren als leiders coachend leidinggeven. Dit heeft geleid tot mijn 6 V- model: Geef vertrouwen, verantwoordelijkheid en vrijheid. En Creëer Visie, verbinding en veiligheid.

Dit model gaat er vanuit dat je medewerkers behandelt zoals je zelf behandeld wilt worden. Want, bedenk maar eens hoe jouw ideale leidinggevende jou aanstuurt.

Het betekent dat je mensen serieus neemt. Mensen hebben een basisbehoefte om gezien, gewaardeerd en gehoord te worden en willen vrijheid om zaken op een eigen manier in te vullen. Als medewerkers dit voelen gaan ze vanzelf meer verantwoordelijkheid nemen.

Het kennen van het 6 V-model is echter niet voldoende. Je kunt dit pas toepassen als je als leider begrijpt waarom bepaalde V’s lastig voor je zijn. Onbewust worden we namelijk gesaboteerd door onszelf in het bereiken van onze doelen.

Het directieteam ontdekte dat ze last had van de valkuilen controle-drang en te resultaatgericht zijn. Dit gedrag kwam voort uit aannames: medewerkers zijn lui, niet gemotiveerd, werken niet hard genoeg en tonen te weinig inzet.

Ze leerden inzien dat deze gedachtes niet de waarheid waren. Dat het hun bril was waarmee ze naar de werkelijkheid keken en ze daarmee hun medewerkers enorm tekort deden. Het directieteam besefte steeds meer dat leidinggeven aan een ander begint met leidinggeven aan jezelf. De teamleden ontdekten dat hun valkuilen voortkwamen uit hardnekkige overtuigingen als ‘ik ben niet goed genoeg’ en ‘ik mag niet falen’. Het besef hiervan, gevolgd door de acceptatie van dergelijke pijnlijke gedachtes, zorgden er voor dat ze stapje voor stapje anders met de situatie omgingen.

Ze zetten een stap door veel meer tijd te besteden aan het coachen van hun medewerkers. En stelden vragen om de medewerkers te begrijpen. Dit leidde ertoe dat medewerkers de aandacht kregen die ze verdienden. En weet je wat zo mooi is? Voor dit proces heb je alleen tijd  als je loslaat, als je de moed hebt om te vertrouwen.

Marjan Haselhoff is eigenaar van BuroKracht. Al jarenlang helpt ze als trainer/coach leidinggevenden (midden en hoger kader) om vanuit ontspanning zelfverantwoordelijke topteams te creëren d.m.v. coachend leidinggeven. Ze is auteur van het boek Hoe krijgen ze me zo gek? en expertblogger op Managementsite.nl en meerdere andere managementsites. Zij is via Management Sprekers ook te boeken als spreker voor uw eigen bijeenkomst of een incompany training. Op 8 maart 2018 is ze een van de sprekers op het Seminar: Teams (nog) beter maken. Verder is zij ook docent in de masterclassreeks 'Resultaat- en mensgericht leidinggeven', waarvan de 9e editie op 5 maart 2018 start.

Over Marjan Haselhoff
directeur van BuroKracht, auteur, trainer/coach van leidinggevenden

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden