Als moderne leidinggevende begrijp jij echt wel dat dat je je moet verdiepen in social media. Ze zijn immers niet meer weg te denken. Maar misschien ben jij er net als vele andere leidinggevenden nog niet aan toegekomen, of weet je niet waar je moet beginnen. Daardoor vraag je je af of je de boot hebt gemist? Voor hen die nog aan boord willen stappen: vijf do’s voor een social leider.
Tip 1: Zorg dat je weet hoe social media werken
Social media ‘are here to stay’: ze bieden een manier van communiceren die niet meer zal verdwijnen. Of dat nu met LinkedIn, Twitter of een ander, nieuw social platform is.
Natuurlijk, je kunt beslissen dat je ze niet wilt gebruiken. Ondertussen doen je medewerkers, klanten en andere stakeholders dat wel. Daardoor mis je een deel van de online conversaties - met alle mogelijke nadelen van dien.
Wij spraken een HR-manager van een organisatie die een heel strikt social media-beleid heeft: social media-activiteiten waren tijdens werktijd niet toegestaan.
Deze organisatie stak veel tijd, moeite en geld in de werving van relatief jonge werknemers, onder meer door het bieden van stageplaatsen. En die jongeren, die gebruiken juist heel graag social media. Eén van de stagiairs begreep niet waarom het niet mocht, zijn leidinggevende kon het ook niet uitleggen. ‘We doen het gewoon niet’.
Het gevolg? Aan het eind van zijn stage, op de laatste dag, plaatste hij een berichtje op Facebook. ‘Leuke tijd gehad, veel geleerd. Maar ga hier nooit werken, want je mag geen social media gebruiken tijdens werktijd.’
Dit bericht werd zo veel gedeeld door vrienden van de jongen, dat wanneer je de organisatie ging opzoeken op Google, dat het eerste was dat je tegenkwam. Daar ging de inzet van HR voor het werven van jongeren!
Laten we duidelijk zijn, social media hebben niet alleen voordelen. Er zijn ook nadelen, denk maar aan veiligheid, de sociale druk om dingen al dan niet te plaatsen, de neiging van mensen om alleen maar ‘goed nieuws’ te brengen. Om daarmee goed om te kunnen gaan is het nodig dat je de werking van social media begrijpt.
Dus zorg dat je de mogelijkheden en risico’s van social media kent, dan kun je daarna de afweging maken of je ze wilt gebruiken en op welke manier.
Tip 2 Bedenk waar je naar toe wilt
Social media zijn geen doel op zich. Je hoeft echt niet een Facebookpagina te hebben ‘omdat de concurrent dat ook doet’. Bedenk waarom je een social media platform in je organisatie wilt gebruiken: wat wil je ermee bereiken? Welke doelen heb je voor ogen, welk gedrag verwacht je van je collega’s? Zorg dat je dat weet en betrek anderen daar ook bij. Met alleen een aankondiging ‘Voortaan gebruiken we Yammer’ ben je er niet.
Begin vanuit het probleem waar je voor staat - en kijk dan hoe social media je daarbij kunnen helpen. Dat kunnen vragen van allerlei aard zijn: commercieel, interne communicatie, werving of samenwerking. Social media zijn namelijk niet alleen geschikt voor ‘verkooppraatjes’, integendeel! Denk maar aan samenwerken binnen de organisatie, nieuwe kennis ontwikkelen, ideeën verspreiden, content verzamelen.
Eén van onze klanten, een CEO van een zakelijke dienstverlener, plaatst wekelijks een blog op het interne platform over dingen die hem die week opvielen. Vervolgens heeft hij het uur daarna beschikbaar om alle vragen op het platform te beantwoorden - het staat standaard in zijn agenda geblokt.
Zijn antwoorden zijn zichtbaar voor alle medewerkers. Daarmee bereikt hij een aantal dingen. Zo weten medewerkers steeds beter welke kant de organisatie op gaat. Ook kunnen ze elkaars vragen en de antwoorden van de CEO lezen - en daar met elkaar nog eens over doorpraten. Hij laat zien dat de top van de organisatie achter het gebruik van het interne platform staat - en het stimuleert. Zo bouwt hij aan een cultuur van transparantie en vertrouwen.
Tip 3: betrek de organisatie
Social media heten niet voor niets ‘social’: ze zijn een instrument om in contact te zijn met anderen. Wat je ook wilt bereiken binnen je organisatie: betrek je collega’s erbij.
Begin bijvoorbeeld een werkgroep, een combinatie van jong en oud, die bekijkt wat er mogelijk is. Laat medewerkers uit verschillende afdelingen deel uit maken van die werkgroep: social media zijn niet alleen relevant voor de afdeling communicatie! Ook voor de uitvoering, beleidsafdelingen of juist stafafdelingen als HR en bedrijfsvoering kunnen social media impact hebben.
Laat aan medewerkers zien ‘what’s in it for me’. Zij zullen een social platform pas frequent gebruiken wanneer ze er zelf duidelijk voordeel van hebben. Bijvoorbeeld omdat je alleen maar kunt werken wanneer je ingelogd bent of omdat je er wat kunt ‘halen’. Want zoals een van onze gesprekspartners zei: ‘Wanneer ik er alleen maar onzinnige vakantiepraatjes zie, log ik echt niet meer in.’
En maak gebruik van de kennis die er al is en de werkwijze die mensen hebben. Bij één van onze klanten bleek de ‘jongere garde’ al actief op social media. Toen dat duidelijk werd gingen de jongeren aan oudere salesmedewerkers laten zien hoe je ze kunt gebruiken om kennis over klanten op te steken. De jongeren kregen daardoor een boost voor hun zelfvertrouwen, de ouderen kregen op eenvoudige wijze begrip voor de manier waarop social media voor hun dagelijkse praktijk wat kan betekenen.
Tip 4 Houd vol!
Na alle succesverhalen die je wellicht hebt gehoord is het verleidelijk om te denken dat je een goede social media-aanwezigheid zo voor elkaar hebt. Dat zou makkelijk zijn! Maar nee, het is een kwestie van bouwen, bouwen, en nog eens bouwen. Lange adem hebben en volhouden maar!
Sluit daarom vooral aan bij het platform dat je doelgroep heeft. Dat scheelt je een hele hoop investeren en opbouwen. Dus wil je potentiële medewerkers benaderen? Doe dat dan via LinkedIn, waar veel sollicitanten een profiel hebben en op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging. Is er voor jouw onderwerp al een discussiegroep op LinkedIn? Sluit je dan aan bij die groep en post daar een aantal bijdragen.
Tip 5 Ontwikkel je stijl van leiderschap
We hebben het tot nu toe voornamelijk over de instrumentele kant van social media gehad. Er is echter ook nog een ander aspect. In een maatschappij waar de meeste mensen social media gebruiken - privé of zakelijk - is een nieuwe stijl van leiderschap nodig: social leiderschap. Dat vergt van jou als leidinggevende ook in je stijl aan leiderschap het een en ander. Leiders zullen verbinding, openheid, dialoog en ruimte moeten bieden en organiseren. Dit zijn de 4 belangrijkste stappen naar social leiderschap:
•Wees transparant.
Laat duidelijk aan jong en oud, hoog en laag in je organisatie zien wat je doet en waarom.
•Bevorder feedback.
Vraag input van medewerkers. Beantwoord vragen - ook de kritische - via bijvoorbeeld een intern blog. Wees openhartig over je eigen fouten.
•Geef ruimte.
Laat medewerkers zelf dingen uitproberen, voorstellen indienen, initiatieven oppakken en leren van de fouten die ze daarbij maken.
•Organiseer verbinding.
Verspreid de kennis die je opdoet: geef bekendheid aan de ‘lessons learned’, organiseer verbinding via bijvoorbeeld een bijeenkomst over de toekomst van je organisatie en deel met elkaar de richting waarin je als organisatie in wilt gaan.
En ook hier geldt: social media zijn een middel, geen doel. Als social leider ben je in staat om die instrumenten te gebruiken, passend bij jouw leiderschap voor de uitdaging waar jij voor staat!
Tip:
Wil jij alvast aan de slag met social media? In ons boek leer je wat social media voor je kunnen betekenen. Koop het nu - dan krijg je deelname aan Leader Booster cadeau. Meer info vind je hier.
Over Yolanda van Heese
Yolanda van Heese is coach voor leidinggevenden en hun teams. Tevens is zij oprichter van Leaders Online. Leaders Online informeert leidinggevenden over relevante ontwikkelingen (zoals social media, de nieuwe generatie medewerkers) en geeft hen daarbij concrete handvatten hoe ze de mogelijkheden ervan - samen met hun team - kunnen benutten voor hun eigen organisatie. Dat doet Leaders Online onder andere met workshops, presentaties en online cursussen. Voor Management Team schrijft zij over managementboeken.
