We gaan nog gewoon met zijn allen op vakantie, zegt u, deze zomer. Maar wat treffen we aan als we terugkomen?
Bereid je er maar op voor dat er dan nog forse klappen gaan vallen. In september zullen we de beurskoersen fors zien dalen. Veel bedrijven hebben nog werk tot de zomer, maar voor de periode erna is de orderportefeuille dramatisch teruggelopen. Voor bedrijven die te kampen hebben met vraaguitval is het nog steeds moeilijk om krediet te krijgen van de banken. Die willen eerst hun eigen sores op orde krijgen. En de institutionele beleggers komen hen daarbij niet te hulp, omdat ze bang zijn dat de banken genationaliseerd worden zonder dat de aandeelhouders compensatie krijgen. Bovendien blijven de huizenprijzen dalen. Ziedaar de vicieuze cirkel waarin de economie is beland.
In uw vorige boeken spiegelde u uw eigen toekomstvisie aan die van wetenschappers en bestuurders van financiële instellingen. In Beyond the Crisis legt u voor het eerst het oor ook te luisteren bij de astrologie. Hoe dat zo?
Ik heb voor mijn nieuwe boek een aantal mensen willen laten horen die in het duiden van de crisis op de achtergrond waren bleven. Waaronder inderdaad een aantal financieel astrologen. Je zou ervan staan te kijken als je wist hoeveel miljardairs beleggen volgens hun adviezen. En misschien is dat zo gek nog niet. Financieel astrologen voorspelden deze crisis al jaren geleden, toen de meeste economen hem nog niet zagen aankomen. Door slim te beleggen en te hedgen zijn de klanten van deze astrologen prima door de crisis gekomen. Sommigen melden mij nog steeds 25% jaarlijks aan winst op hun beleggingen te boeken. Ik vind dat opmerkelijk. Ik voorspel dat slimme hedgefunds, zoals Paulson, het dit jaar prima zullen doen. En dat particulieren die beleggen op basis van goed astrologisch advies, het ook goed zullen doen. Dat zijn de winnaars van de crisis - naast de juristen, de accountants, de deurwaarders en de curatoren.
Maar is dat niet allemaal flauwekul dan, wat die financieel astrologen beweren?
Er is veel kaf onder het koren, ja. Ik heb mijn zegslieden kritisch geselecteerd. Ik heb aan grote internationale banken gevraagd of zij aan hun vermogende klanten wilden vragen of ik met ze mocht spreken over dit onderwerp. Zij legden het contact, en zo kwam ik bij deze financieel astrologen terecht. Die hadden stuk voor stuk een trackrecord van enkele decennia correcte economische voorspellingen. Ik heb hen geïnterviewd, en wat zij zeiden heb ik gekoppeld aan wat economen en andere insiders uit de financiële branche mij meldden. Daardoor zijn de toekomstscenario’s en megatrends die ik in dit boek formuleer breder ingebed dan je in andere boeken over de crisis leest.
De afgelopen maanden hebben we nogal eens van commentatoren gehoord dat de huidige crisis het einde betekent van het kapitalisme. Gelooft u dat ook?
Voor geen meter. Er is geen alternatief, het kapitalisme zit in de genen van mensen. Kijk, de economie ontwikkelt zich in seizoenen en eens in de zoveel tijd is het winter, zoals nu. Daarna komt altijd weer een economische lente, alleen duurt het nog zeker tot eind 2011 voordat we het dieptepunt hebben bereikt. Het huidige financiële systeem is bedacht door Nederlanders, zoals de Braziliaanse president Lula onlangs terecht opmerkte. De Beurs bijvoorbeeld is een Nederlandse uitvinding. Ik denk dat Nederlands vernuft weer kan helpen het systeem te vernieuwen. Dat is ook echt nodig. Pas na 2011 begint de klim uit het dal.
En wat doen we in de tussentijd?
In de tussentijd moeten we slimme dingen verzinnen voor de massawerkloosheid, bijvoorbeeld door werkgelegenheid te creëren in de nieuwe energie-economie. We moeten de recessiestress aanpakken. En we moeten het optimisme en de vechtlust bij de mensen stimuleren. Tegelijkertijd moeten we net terugdeinzen voor harde maatregelen. De AOW en de pensioenleeftijd moeten fors omhoog. Mensen moeten productiever worden: voor luiheid, bureaucratie en gelapswans is geen ruimte meer. We moeten fors investeren in de jeugd en onderwijs. En we moeten de mensen in het land voorbereiden op een totaal andere wereld en een totaal andere leefstijl. We worden structureel minder welvarend, en in de nieuwe, postmateriële economie moeten we een andere invulling vinden voor geluk.
Over Pierre Spaninks
Pierre Spaninks (Eindhoven, 1955) was tot zijn pensionering in 2021 zelfstandig professional in journalistiek en communicatie. Hij kreeg landelijk bekendheid als ZZP-expert. Voordien had hij gewerkt in het hoger onderwijs en de consultancy. Hij studeerde Tekstwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en volgde op Harvard het Senior Manager in Government Program. Tegenwoordig legt hij zich toe op de Egyptologie.
