Onno Hamburger. Het boek is deels een autobiografie. Uw zoektocht naar Gelukkig werken. Het zal niet zo erg geweest zijn, maar het leest een beetje als twaalf ambachten, dertien ongelukken…
Er zijn inderdaad een aantal fases geweest waarin ik niet gelukkig was in mijn werk, maar waar ik wel veel van heb geleerd. Eigenlijk pas de laatste jaren heb ik daar meer zicht op gekregen, en wat ik de laatste jaren wil doen, is dat zoekproces, waar ik een behoorlijk aantal jaren over heb gedaan, mensen sneller te laten doen. Ik wil medewerkers en leidinggevenden handvatten geven om een carrière goed aan te pakken.
Het is een zelfhulpboek geworden. Is er een soort heilige graal? Kunnen mensen geluk vinden en gelukkiger werken afdwingen?Of is het letterlijk geluk hebben?
De drie onderdelen van gelukkig werken zijn: plezier, voldoening en zingeving. We hebben een gelukskompas geformuleerd met daarin zeven stappen. De eerste stap is dat je verantwoordelijkheid neemt voor je eigen leven en levenssituatie. Ik merk als ik met mensen werk en ze naar geluk vraag, dat ze de neiging hebben om naar buiten te wijzen. Het ligt aan de organisatie, of aan de leidinggevende. Wat geluk bepaalt, is veel meer wie je bent en wat je doet. Geluk wordt slechts in tien procent van het geheel bepaald door de omstandigheden en voor veertig procent bepaald door keuzes die we maken. De rest is erfelijk. De eerste stap is dus naar jezelf kijken en niet naar de buitenwereld, en zo lopen we nog zes fases in het boek door. Dat doen we door mensen zelf invuloefeningen te geven. Mensen moeten actief zelf aan de slag. Alleen lezen brengt geen verandering. Veel mensen kennen zichzelf onvoldoende.
Ad Bergsma. Wat is uw rol geweest in het boek?
Ik ben gepromoveerd op geluksonderzoek en heb de wetenschappelijke kant in dit boek verzorgd. Een zelfhulpboek is volgens mij een van de beste middelen om psychologische kennis naar het publiek te brengen. Zo hebben we praktijk en wetenschap bij elkaar gebracht.
Is geluk af te dwingen?
Nee. Zoals we net constateerden, heb je veertig procent in eigen hand en dat kun je sturen. Zestig procent ben je afhankelijk van de genen die je hebt meegekregen. Wat je dus kunt doen, is het elastiek oprekken, maar het is niet zo dat geluk volledig maakbaar is. Persoonlijkheid is erg belangrijk. Sommige mensen zijn echt als blij ei geboren. Andere mensen hebben zwakkere plekken en ze moeten zorgen dat ze die ontwijken. Ben je vriendelijker, zijn andere mensen ook vriendelijker. Dat stimuleert. Geluk is een positieve spiraal die zichzelf in stand houdt. Er is ook een negatieve spiraal. Als er iets mis gaat en je gaat snauwen, worden andere mensen ook onaardiger. Soms kun je jezelf een zetje in de goede richting geven.
Onno Hamburger. Jullie introduceren in het boek de ‘big five’ om gelukkiger te werken. Is er aan deze ‘big five’ knoppen te draaien om gelukkiger te worden?
Ik beperkte mate. Ik denk wel dat er één tot drie punten op een tien-puntsschaal te winnen is. Mensen ervaren dat verschil echter wel als een zeer fundamentele verandering.
Zou u met dit boek in de hand, tien jaar geleden een andere route hebben bewandeld?
Absoluut. Een aantal malen. Anderzijds, het ongeluk dat ik heb ervaren in mijn werk, daar heb ik veel van geleerd. Ik neem het wel mee, kan het waarderen. Ik heb het boek geschreven voor mijn zoon Storm. Ik hoop dat hij een kortere weg naar gelukkig werken weet te vinden.
Over Ronald Buitenhuis
Ronald Buitenhuis is freelance journalist.
