Als je maar een of twee managementboeken per maand leest, valt het niet zo op. Maar als je er hele stapels van wegwerkt - zoals ik nu doe voor de jury van het Managementboek van het Jaar - dat wordt het ineens een dingetje: de plaatjes. Vroeger bestonden ook non-fictie boeken voor minstens 95 procent uit tekst. De opeenvolging van grijze pagina's werd slechts onderbroken door een hoofdstuktitel of een tussenkopje dat een nieuwe paragraaf aankondigde. Auteurs die in hun kopij meer dan één tabel of grafiek opnamen kregen daarvoor een rekening van hun uitgever, want dat betekende kostbaar meerwerk.
Gingen Tom Peters en Robert Waterman op zoek naar plaatjes om hun boek te verlevendigen toen zij Excellente ondernemingen af hadden? Het kwam niet in hun hoofd op. Stelde Henry Mintzberg zijn uitgever voor om in Organisatiestructuren foto's op te nemen die de verschillende typen bureaucratieën ‘verbeel-de-den’? Neem je grootje in de maling. Waren die boeken daar minder spannend om? Natuurlijk niet.
Hoe anders gaat dat tegenwoordig. Auteurs en zeker hun uitgevers beseffen dat zij moeten concurreren om de aandacht van de lezer. Niet alleen met andere boeken of met andere media - nee, met alle andere leuke en/of nuttige activiteiten waar een mens zijn dag mee kan vullen. De vraag is niet: Welk boek ga ik vanmiddag lezen? maar: Ga ik niet liever naar de beelden van Lotta Blokker kijken in De Fundatie, of naar PEC Zwolle tegen Go Ahead Eagles? Dus wordt een beetje managementboek opgeleukt met kleurendruk, met tekeningen, met foto's, met een afwijkende opmaak - kortom met alles waarmee de makers maar denken de aandacht te kunnen trekken.
Vandaar dat we nu zitten met een Alert op risico waarin 18 mugshots van geïnterviewden worden afgewisseld met 11 cartoons van Len Munnik. O ja, en ook nog 13 stockfoto's, gewoon omdat het kon. En vandaar dat we nu zitten met een Happy profit waar om onnaspeurbare reden 8 sfeerbeelden aan zijn toegevoegd van bepaald unhappy kijkende tieners. To name just a few.
Persoonlijk heb ik daar dus helemaal niks mee, met al die plaatjes. Doe mij maar gewoon de goede woorden in de goede volgorde. Liefst in een klassiek lettertype en een onnadrukkelijke opmaak die mij meeneemt door het betoog. Met waar nodig een tabel, een grafiek, een stroomschema desnoods. Dat niet geïsoleerd staat en voor zichzelf moet spreken maar waarvan de informatie in de tekst terugkomt.
Ik denk dat ik vanmiddag maar naar die beeldententoonstelling ga in De Fundatie. In elk geval durf ik vandaag even geen managementboek meer open te slaan. Er zouden eens stockfoto's in kunnen staan.
Reageer via Twitter naar @PierreSpaninks met hashtag #MB2015
Over Pierre Spaninks
Pierre Spaninks (Eindhoven, 1955) was tot zijn pensionering in 2021 zelfstandig professional in journalistiek en communicatie. Hij kreeg landelijk bekendheid als ZZP-expert. Voordien had hij gewerkt in het hoger onderwijs en de consultancy. Hij studeerde Tekstwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en volgde op Harvard het Senior Manager in Government Program. Tegenwoordig legt hij zich toe op de Egyptologie.
