The Oakland Athletics was jarenlang het AZ van het professionele Amerikaanse baseball; een kleine ploeg met een bescheiden budget dat best aardig presteerde. Totdat de algemeen directeur Billy Beane een jonge statisticus van Harvard aannam die, niet gehinderd door enige kennis van reputaties, een wiskundig model op het sportteam losliet. En met succes, want de A’s wonnen dat seizoen nog nooit zoveel wedstrijden als ervoor, een verhaal dat de inspiratie werd voor het boek en de verfilming Moneyball (met Brad Pitt als Beane).
Onlangs werd bekend dat Beane een Nederlandse voetbalclub komt versterken. Bij AZ is hij benoemd tot clubadviseur om de ploeg te verbeteren via het gebruik van statistieken. Auteur Simon Kuper vertelde over deze transfer op BNR: ‘Ook in het voetbal hebben we de laatste tien jaar veel ontdekt over statistieken. Bijvoorbeeld dat complete passes binnen 30 meter van het doel van de tegenstander een heel goede statistiek zijn om een aanvallende speler op te beoordelen. Of de maximumsprintsnelheid van een speler. Dat zijn heel belangrijke statistieken en die kan je niet altijd met het blote oog vaststellen.’
Met de verovering van het voetbal, toch niet een wereld die bekend staat om zijn vooruitstrevendheid, lijken de statistici definitief hun intrede te hebben gemaakt in de sport. Des te opvallender is dat het bedrijfsleven nog achterblijft, zo schrijft het Belgische De Tijd. Uit een onderzoek van IBM blijkt dat minder dan een op de zes bedrijven data-analyse gebruikt bij HR-beslissingen, dat nog geen zestien procent predictive analytics inzet om de productiviteit van werknemers te managen, en dat bij rekrutering, het meten van engagement en evaluatie de cijfers niet boven de tien procent komen.
Maar ook hier lijkt een ‘Moneyball’-moment aanstaande gezien de start-ups die zich volledig richten op het achterhalen van vaardigheden die voor technologie onbereikbaar leken. Zoals soft skills, creativiteit, sociale intelligentie en ethiek. Een zo’n bedrijf is Knack uit Silicon Valley dat via spelletjes als ‘Balloon Brigade’ (met waterbalonnen, bloemetjes en vuurballen) allerlei informatie over de spelers weet te achterhalen. Directeur van de start-up is Nobelprijswinnaar Economie (en auteur van Wie krijgt wat – en waarom?) Alvin Roth, een wereldautoriteit in speltheorie.
De algoritmes achter de spelletjes kijken niet zozeer naar de scores die spelers halen als wel naar hoe ze spelen. ‘Zo kunnen ze allerhande soft skills en microgedragingen snel en automatisch omzetten naar harde data,’ schrijft De Tijd. Oprichter van Knack Guy Halfteck zegt in het artikel: ‘We werken niet alleen rond rekrutering en aanwerving, we kijken ook hoe bedrijven leidinggevend talent kunnen opsporen in hun organisatie. Promotie maken en carrièremobiliteit worden dus een kwestie van data. Het volgende waarop we gaan werken, is: hoe beslis je over verloning? Ook dat wordt datagedreven. Net als bijscholing. Wie zijn de mensen die een training zouden kunnen gebruiken, en voor welke vaardigheden? We gaan ook data inzetten voor het samenstellen van teams. Moet jij samenwerken met die collega, of beter met een andere?’
