In ons pas verschenen boek De nieuwe wereldeconomie. Investeren in tijden van superinflatie, hyperinnovatie en klimaattransitie bespreken collega Philippe Gijsels en ik de vijf trends die de wereld de komende 25 jaar vorm zullen geven.
1. Innovatie en productiviteit. De bronnen van onze welvaart drogen op. Maar er is hoop op productiviteitswinst door artificiële intelligentie, kwantum computing en andere exponentiële technologieën.
2. Klimaat. We lopen gigantisch achter om een net zero emissiescenario voor 2050 te realiseren. Met behulp van verdere emissieverlagingen, investeringen in schone energie én een koolstoftaks kunnen we het tij keren.
3. Multiglobalisering. De globalisering verdiept en verbreedt richting meer groeilanden en meer diensten.
4. Schulden. In vredestijd was de schuldenberg nog nooit zo groot. Hoe bouwen we die af?
5. Vergrijzing. Hoe houden we het pensioensysteem betaalbaar als de arbeidsbevolking krimpt ?
Innovatie, productiviteit en klimaat
Innovatie en productiviteit zijn de motor van onze welvaart, maar die motor sputtert de voorbije 1 à 2 decennia. We zijn ervan overtuigd dat het mogelijk is om met behulp van artificiële intelligentie en andere zich zeer snel ontwikkelde technologieën zoals 3D, biotechnologie (mRNA, synthetische biologie, enz.) en kwantumcomputing een enorme productiviteitstoename te realiseren. Knappe koppen voorspellen een productiviteitstoename met maar liefst 10% door de elkaar versterkende kracht van AI en kwantumcomputers.
Om de klimaatcatastrofe af te wenden, zijn gedragsveranderingen nodig en gigantische investeringen in koolstofvrije energie. Ook op het vlak van klimaat verwachten we dat technologische doorbraken - in opslagtechnologie, energie-efficiëntie en misschien zelfs kernfusie - de oplossing zullen brengen. Maar ook een rechtvaardige en herverdelende klimaattaks is nodig om alle landen en inkomensgroepen mee te krijgen in de transitie.
Multi-globalisering
De tijd van hyperglobalisering beleefde zijn hoogtepunt in 2008. Het uitbesteden van het fabricageproces met een steeds complexere aanvoerketen tot gevolg, heeft zijn limieten bereikt. Bedrijven vereenvoudigen de complexiteit van hun aanvoerketen en brengen de productie dichter bij huis.
Het Westen tracht ook minder afhankelijk te worden van China, dat het meest van de globalisering heeft geprofiteerd maar nu als een bedreiging wordt ervaren. Zo ontstaat er een extra schakel tussen de VS en China met een diversificatie van de aanvoerketen via leveranciers in derde landen.
Terwijl de wereldwijde handel in goederen vertraagt, neemt de globale dienstenhandel toe, met dank aan de mogelijkheden van digitalisering en werk op afstand. De winnaars zijn hier in de eerste plaats de groeilanden. Mogelijke verliezers zijn de mensen die vandaag in de westerse dienstensector werken.
Schulden en vergrijzing
De schulden van de overheden waren nog nooit zo hoog, behalve dan in tijden van wereldoorlogen. En ze zullen nog hoger oplopen, onder andere door de gigantische kosten van klimaattransitie en vergrijzing. Dat hoeft niet dramatisch te zijn, maar het noopt wel tot waakzaamheid. Als overheden een expansief begrotingsbeleid willen voeren, zoals het VK onder Liz Truss, gaat de rente pijlsnel de hoogte in.
Vergrijzing zorgt in de ontwikkelde landen voor stijgende kosten in pensioenen en gezondheid. België is naast Italië hier het meest gevoelig voor van alle geïndustrialiseerde landen. Nederland zit in de groep van landen met een ‘matige’ kwetsbaarheid. De remedie is bekend: meer mensen aan het werk krijgen, en langer werken. Al is dat uiteraard niet in alle jobs mogelijk.
De uitdagingen zijn complex en gevarieerd. Na 40 jaar van ‘Great Moderation’ en dalende inflatie en rentevoeten gaan we in dit nieuwe tijdperk de omgekeerde richting. Met het juiste beleid kunnen we onze maatschappij de komende decennia de goede kant uitsturen en een wereld creëren waarin meer mensen het beter hebben. Maar bij falend beleid dreigt een tsunami van chaos en ontwrichting.
Over Koen De Leus
Koen De Leus is hoofdeconoom bij BNP Paribas Fortis. Als veelgevraagde gast voor diverse media slaagt hij erin complexe economische onderwerpen op een toegankelijke manier te analyseren. Zo ook de digitale toekomst die ons leven ingrijpend aan het veranderen is.
Over Philippe Gijsels
Philippe Gijsels is hoofdstrateeg bij BNP Paribas Fortis en enthousiast beleggingsprofessional. Als expert in financiële analyse is hij een veelgevraagde gast bij diverse media.
