De basisvaardigheden die je als professional en als organisatie nu nodig hebt, zijn geen nice to have. Als je niet kunt meebewegen met wat zich aandient en niet geoefend bent om je eigen koers te behouden, ben je in een wereld met zijn vele veranderingen een vogel voor de kat.
De praktijk
Er zijn uitdagingen die we nog steeds lineair en symptomatisch aanpakken om dan te merken dat het niet werkt. Denken dat je een rechtlijnige loopbaan hebt. Even wat personeel aanwerven bij te groot ziekteverzuim. Nog wat extra projecten uitrollen. Dat zijn manieren die alleen werken in stabiele markten. Of neem de steeds snellere digitale veranderingen, wat verwacht je van je medewerkers hoe ze daar mee omgaan? En hoe ga je zelf om met alle veranderlijkheden in je persoonlijk leven?
Onderzoek
In de organisatorische contexten waar ik de laatste twintig jaar als coach, trainer en consultant werk, ben ik me gaan afvragen wat de nieuwe basis moet zijn om gezond en gemotiveerd te blijven floreren. Ik heb er een onderzoek van gemaakt en heb me geïnspireerd op denkkaders uit het complexiteitsdenken, de neuropsychologie en de sociale psychologie. Bovendien heb ik de vaardigheden uitgetest met vele groepen in alle sectoren en de lijst ervaringsgewijs continu bijgestuurd.
Voorstel
Ik ben uitgekomen op tien wicked skills die je in staat stellen je vlot en met plezier te bewegen in complexe omgevingen. De term ‘wicked’ is geassocieerd met het gelijknamig begrip ‘wicked problems’. Dat zijn problemen die we maar niet opgelost krijgen, omdat we ze op een 20ste eeuwse manier aanpakken. De term ‘wicked’ is leuk omdat er een twist zit in elke skill. En die twist is een nieuwe, 21e eeuwse denkwijze waar velen erg verrast over zijn.
Wat zijn ze?
Ik heb de tien wicked skills in drie groepen verdeeld: persoonlijk bekwaam, interpersoonlijk bekwaam en systeembekwaam. Vandaag de dag moet je op deze drie lagen vaardig zijn en pas door deze drie lagen te combineren, floreer je. Het meest ongekend is de systeembekwaamheid. In plaats van calimero te spelen, leer je een volwaardige partner zijn met het management. Je leert als medewerker de politiek begrijpen, je leert strategisch denken, je leert hoe je anderen kunt meekrijgen in je bevlogenheid.
Metafoor
Velen vinden het lastig om te vatten wat het generieke profiel is dat we nu nodig hebben in alle beroepen. Een metafoor helpt. Ben je meester in wicked skills dan ben je een surfer geworden. Om te beginnen leer je het systeem lezen waarin je leeft en werkt. Je ziet krachten, gevaren en mogelijkheden. Je bent alert. Vervolgens ga je acteren. Je staat op de plank en je bewaart je evenwicht. Het is een dynamisch evenwicht want je bent continu in beweging en aan het bijsturen. Tegelijk, voor diegenen die er in bedreven zijn, sta je stevig. En natuurlijk val je al eens in het water. Ik noem dat moment en die plek, de Plek der Moeite. Dankzij je surfpak ben je beschermd. Je kruipt terug op de plank. Het is de plek waar je zegt: ‘ik haak niet af, het is fun, ik leef!’ Deze analogie drukt goed uit wie goed functioneert in veranderlijke tijden: je bent geoefend om je dynamisch evenwicht te behouden. Je surft op complexiteit.
Nut
De lijst van tien wicked skills, onderbouwd met wetenschappelijke basis en geconcretiseerd in methodieken, vind zijn weg in diverse toepassingen: curricula in hogescholen, HR projecten in organisaties zoals future skills, interne academies en open trainingen om medewerkers veranderbekwaam en toekomstbekwaam te maken. Je leest erover in mijn boek Wicked Skills.
Over Rudy Vandamme
Rudy Vandamme (1958) is psycholoog, filosoof, antropoloog en master NLP trainer. Hij is zaakvoerder van het training- en consultbureau Deep Evolvement Instituut. Hij is auteur van zes succesvolle boeken over de ontwikkelingsgerichte benadering van leiderschap, coaching, teamontwikkeling en verandermanagement.
