Waarom zijn serieuze gesprekken zo serieus? En waarom wordt er in een gesprek vooral gesproken? Toen ik mijn eerste stappen in de coachingswereld zette, leerde ik dat je coacht door middel van twee stoelen met daartussen een tafeltje met de onvermijdelijke twee kopjes kruidenthee en een flinke doos zakdoekjes. Een paar fluwelen handschoentjes aan, en het gesprek kon beginnen. Mooi, maar wat een gemiste kans! Gelukkig zijn er prikkeldingen!
woorden vervliegen
In gesprekken die ik voerde in het onderwijs, gebruikte ik altijd van alles om te communiceren: tekeningen, plaatjes, video’s en het onvermijdelijke notitieblok om tekeningen te maken en belangrijke woorden op te schrijven. Ik deed alles wat maar nodig was om het gesprek te ondersteunen. Dat deed ik omdat gesproken woorden snel vervliegen en je ze tijdens een gesprek niet snel even kunt terugluisteren. Woorden moet je daarom ergens zien te vangen.
provocatief coachen
Ik kwam op het spoor van het gebruik van ‘niet-therapeutische voorwerpen’ tijdens een demonstratie provocatief coachen. Phil Jeremiah IV haalde tijdens het gesprek een zakdoekje met lieve aapjes tevoorschijn en bleef, tot verrassing van zijn gesprekspartner, steeds maar terugkomen op die aapjes. Na het gesprek gaf hij ook nog een potje zelfbedachte medicatie mee voor thuis.
Provocatief coachen heeft een negatieve klank, maar het staat voor het tegenovergestelde. Het staat voor vriendelijke, warme, oprechte aandacht. Met dat als uitgangspunt ga je je gesprekspartner vriendelijk verrassen en uitdagen.
vijftig eurocent
Ik had een gesprek met Thijs, die twijfelde of hij door wilde gaan met zijn relatie. We kwamen niet veel verder, tot ik me bedacht dat ik in mijn broekzak een muntje van vijftig eurocent had zitten (voor het winkelwagentje). Ik stelde voor dat we maar moesten gaan tossen. Als je het echt niet weet, moet je het aan het universum overlaten. Ik zei: ‘Als het muntje op deze kant valt, kies je voor je vriendin. Als het op de andere kant valt, stop je met de relatie.’ Thijs kon niet meer uitbrengen dan: ‘Eh…, oké!?’
Ik gooide het muntje in de lucht, ving het op met mijn rechterhand en sloeg met die hand op de rug van mijn linkerhand. Welke kant van het muntje boven lag, was niet te zien. Waar de wijsheid vandaan kwam, weet ik niet, maar ik vroeg aan hem: ‘Wat hoop je dat er boven ligt?’ Thijs keek me een moment verward aan, zuchtte en zei vanuit zijn tenen: ‘Shit!’ Hij wist wat hij hoopte. Het muntje liet Thijs beseffen wat hij echt wilde.
steentjes voor in je schoen
Na ‘het muntje’ begon ik met het bedenken van een heel assortiment prikkelende dingen: mijn prikkeldingen.
Zo heb ik nu bijvoorbeeld: steentjes voor in je schoen – werkt goed tegen piekeren, met een steentje in je schoen heb je wel wat anders aan je hoofd –, vijf soorten medicatie, een heiligenhangertje (voor hopeloze gevallen), vreemde kleurplaten, een wurgcontract, onbeschreven oud-Hollandse tegeltjes, een paar Hulk-handschoenen en nog veel meer.
onderbouwing
In Prikkeldingen beschrijf ik niet alleen een flink aantal prikkeldingen, ik geef ook een onderbouwing van waarom het werken met prikkeldingen werkt. Het is niet zomaar een ‘lollig bedenksel’.
Misschien denk je: ‘Wat een onzin allemaal.’ Klopt! Maar ze werken wel. Prikkeldingen maken gesprekken visueel, ze zorgen voor verrassing – dé voorwaarde tot verandering –, ze zorgen voor een lossere sfeer, waardoor mensen eerlijker, actiever en opener deelnemen aan het gesprek, en mensen moeten hun probleem bespreken vanuit een totaal andere invalshoek dan ze gewend zijn.
Prikkeldingen is een pleidooi voor vriendelijke, verrassende, visualiserende, relativerende, maar ook serieuze gesprekken. Voor coaches, docenten, leidinggevenden, of gewoon de buurman. (Al heeft die waarschijnlijk een boek als Prikkeldingen niet nodig.)
Over Willem Beekhuizen
Willem Beekhuizen is provocatief coach en gebruikt tijdens zijn gesprekken verrassende en soms hilarische voorwerpen. Hij geeft uitdagende presentaties en workshops over de kracht van prikkeldingen.