Niet alleen bij grote ondernemingen zoals AH en consultants als PwC, maar ook bij de VARA en vooral het Nederlandse Midden en Klein Bedrijf. Deels gaat het over turn around situaties waar soms hardhandige interventie - financieel of door faillissement gedreven - noodzakelijk was, deels betreft het organisaties met groeistuipen op het snijvlak van vernieuwing en expansie. Gemeenschappelijke deler in al deze gevallen was dat structureel moest worden veranderd. Een oorzaakanalyse van de ondergang van ondernemingen en een proeve van de beweegredenen die succesvolle ondernemers drijven. Maar dan anders dan zoals gedoceerd aan de bedrijfskundefaculteiten.
Geprobeerd is menselijke fenomenen als samenwerken, macht, vertrouwen, maar ook hybris, hebzucht en tragiek beter te begrijpen. Hoe het kan gebeuren dat ondernemers in het begin (heel) succesvol zijn maar gaande de groei een aantal belangrijke basisprincipes - glijdendewijs - uit het oog verliezen. De noodzakelijke spiegelende rol daarbij van de diverse stakeholders zoals het managementteam, de ondernemingsraad, de toezichthouders en de financiers. Inzage wordt gegeven in de bijzondere rol van de Nederlandse banken die nog altijd een hoog preferente juridische status hebben en vaak bepalend zijn voor het succes van de wederopbouw. De ingewikkelde driehoeksverhouding tussen de bank, de ondernemer en de turn around manager, waar de interacties in menselijke gedragingen van verrassende invloed blijken op onderhandelingsresultaten.
Dit boek geeft inzage in reacties van het zittend management na de komst van de crisismanager: de weerstanden die hij of zij oproept, vigerende machtsstructuren die onherroepelijk worden opgeschud en ingrepen die leiden tot nieuwe - onvoorspelbare - coalities. Het onderhuidse, soms ongrijpbare element ‘macht’ komt in allerlei verschijningsvormen aan de orde: de interventie door een ongebonden derde kan een heel divers, zelfs ongewenst effect hebben op het doorbreken van vastgelopen situaties. Dat eist van de tijdeljke nieuwkomer niet alleen dat hij snel inzicht krijgt in het onderhavige ondernemingsmodel, begrijpt waar de verbetermogelijkheden uit bestaan, de veranderingsgezinde medewerkers meekrijgt, (interne) blokkades opheft en steeds tijdig - in termen van haalbaarheid - de nieuwe koers bijstelt. Vitaal zijn de persoonlijke kwaliteiten van de interimmanager, zijn of haar normen en vooral verantwoordelijkheidszin voor de langere termijn gevolgen van korte termijn daden.
De lezer zal geen aaneenschakeling van succesverhalen of ‘de’ receptuur aantreffen waar literatuur over herstructurering en veranderingsprocessen wel eens mank aan gaat. Refererend aan de dubbele bodem van de titel van dit boek zult u verhalen lezen waarin wisselend de interimmanager en de zittende managers onderuit gaan, waarbij de omstandigheden ter lering worden geanalyseerd. In de woorden van Norman Schwarzkopf ‘you learn far more from negative leadership than from positive leadership. Because you learn how not to do it. And, therefore, you learn how to do it’.
Een onverbloemde inkijk wordt gegeven achter de uiteenlopende dilemma’s van de interimmanager. Het persoonlijke relaas van een dwarsligger over zijn voortdurende zoektocht naar vrijheid in gebondenheid, alsook naar welbevinden tijdens de onvermijdelijke tegenslagen. De ontdekkingen van een instinctieve ‘lone wolf’ die er nooit echt bij hoorde, maar groepsgedrag binnen de menselijke roedel wel van dichtbij mocht meemaken. In de allesomvattende woorden van Ernst Hijmans - nestor van het eerste uur van de organisatieleer - meer dan een halve eeuw geleden uitgesproken: ‘organisatiewerk moet datgene omvatten dat door de deelnemers aan de samenwerking in het bedrijf vanuit hun werkzaamheden als nodig en gewenst ervaren wordt.’ Deze uiteenlopende ervaringen met de verschillende principalen heb ik geprobeerd te vangen.
Siebe Sonnema studeerde rechten en bedrijfskunde en begon zijn carrière bij Westerhoud & Partners, een bureau voor interim managers dat later opging in Custom Management. Na een periode van 5 jaar in de VS - waar hij werkte in de toeleveringsindustrie van auto-onderdelen - is hij na terugkeer bij PwC verantwoordelijk geweest voor de interim managementpraktijk, in het bijzonder de herstructurering van onderpresterende ondernemingen. Hij is nog steeds actief en vervult commissariaten bij middelgrote bedrijven. Hij is de auteur van U komt er zelf wel uit.
