Veldgids Psychologische veiligheid - 'Vlot en praktisch'

De titel Veldgids Psychologische veiligheid verraadt beweging, op weg zijn en ontdekken. En dat maken de auteurs waar. Als je door de veldgids gaat heb je de indruk dat beide kenners met je meelopen zonder je hand vast te houden. Al zou je dat willen, dan zeggen zij: ‘Probeer het eerst zelf, wij zijn in de buurt’. Ik heb dat beleefd als influisteren en op tijden een duwtje in de rug.

De veldgids is als een navigatiesysteem dat je helpt aan te komen waar je zijn wilt. Het biedt je een landkaart en diverse routes, waarbij je kunt kiezen uit allerlei opties. De gids laat je vrij om keuzes te maken die bij jouw energie, ervaring en werksituatie passen. Een ding staat voor mij voorop. Als je aan de reis in het land van de psychologische veiligheid wilt beginnen, neem dan niet alleen het eerder verschenen boek mee, maar zeker ook deze veldgids. En vul je rugzak met een flinke dosis moed en een klok die langzamer loopt. Want je hebt ze alle vier nodig om je mentaal en emotioneel te voeden en goed te voelen, zodat je zaken structureel kunt veranderen.

Evenals het boek is deze veldgids vlot en praktisch geschreven. En daarmee toegankelijk voor een breed publiek. Wat mede komt door de gekozen opmaak en visualisaties. De gids biedt naast interventies (hoe en wat), filmpjes, spiegels, plaatsen om te overdenken en scripts van zeer herkenbare werksituaties. Ze zetten je soms stil, of in de vertraging en dan weer in beweging. Krachtige vragen dwingen je tot dieper en breder nadenken en hebben ook de functie van parkeren en foerageren.

Wat ook uit deze veldgids blijkt, psychologische veiligheid is in de kern een eenvoudig thema, maar in de uitvoering verre van gemakkelijk. Zo is kennis van interpersoonlijke en intrapersoonlijke thematiek, en groepsgedrag een ‘need to have’. Dit om bepaalde praktijkvoorbeelden goed te begrijpen en om met de interventies aan de slag te kunnen. Blanco dit landschap instappen kan je doen verdwalen of verzuipen.  

Aandachtspunt. De veldgids wekt de indruk dat managers en teams ook diepere en structurele problemen in de groepsdynamiek en in de onderstroom zelf kunnen oplossen. Dat is in bepaalde situaties, ik noem dat oppervlakteborrels, zeker het geval. Bij dieper duiken en graven komt vaak ook persoonlijke problematiek van teamleden naar boven en de nodige oude groepspijn. Dan is hulp van een professional nodig en geen zelfbenoemde expert of een manager die hunkert naar het perfectionisme van een alleskunner. En dit adagium wordt steeds actueler als er over leiderschap en verandering wordt gesproken. Het is een falsificatie van wie wij zijn als mens; een levend wezen dat imperfect is.

Want als leiderschap en volgerschap perfect zouden zijn, dan zou psychologische onveiligheid niet bestaan en de uitspraak ‘medewerkers verlaten geen organisaties, maar bazen’, ongegrond.