Principles of International Auditing and Assurance is een aanrader voor ervaren externe accountants. Voor studenten waarvoor het boek niet verplicht is. Voor een commissaris of andere toezichthouder die met externe accountants te maken heeft. Voor de rest van het bedrijf, die geen idee heeft wat die accountants eigenlijk doen in dat kamertje. Voor journalisten, die regelmatig zin maar ook onzin over accountants roepen (en dat laatste willen voorkomen). Voor Tweede-Kamerleden.... Zelfs voor Wopke!
Studieboek èn naslagwerk
Dit boek kan als studieboek èn als naslagwerk dienen. Ikzelf las de algemene hoofdstukken integraal, als studieboek dus, en de hoofdstukken specifiek over het auditproces gedeeltelijk, als naslagwerk. Zo lukte het makkelijk om deze stevige pil, 700 pagina's, in de avonduren van één week weg te lezen. Stevig, ja, maar niet saai! Formeel, ja, maar ook actueel! Grondig, ja, maar ook grappig! Grappig?
Jazeker! De International Standards on Auditing, die in het boek uitgewerkt en toegelicht worden, zijn natuurlijk wat formeel en met typisch accountancy jargon geformuleerd. Dit levert wat taaie teksten op. Echter, deze worden smeuïg gemaakt veel voorbeelden uit de praktijk èn verzonnen casussen. Zo'n verzonnen casus is die van voetbalclub Champions NV, die in diverse hoofdstukken terugkomt. Steeds met een andere vraag over de inkomstenstromen uit televisierechten, shirtreclame, ticketverkoop, transfersommen etc., en over allerlei andere issues. Ik zat hardop te lachen toen er in hoofdstuk 9 een vraag kwam over de verwerking van de potentiële transfer van speler TheLight naar de Italiaanse club TheOldLady. Kijk, zo laat je zien hoe leuk Accountancy is! Zou dat de invloed zijn van de andere twee auteurs, Philip Wallage en Peter Eimers?
De International Standards on Auditing en méér
De eerste 5 hoofdstukken gaan over algemene zaken, vanuit internationaal perspectief: De geschiedenis van het beroep, Hoe het beroep georganiseerd is, Ethiek, Fundamentele concepten (waaronder materialiteit, documentatie, kritische instelling, etc) en Fraude.
Daarna volgen 7 hoofdstukken over het auditproces: Klantacceptatie, Planning en risicoanalyse, Interne controle, Testplan, Analytische review, Afronding, Rapportage. Voor studenten superpraktisch omdat het de werkzaamheden van een accountant van begin tot eind volgt.
Aan het eind nog 3 hoofdstukken met specifieke onderwerpen, waaronder de Inzet van technologie, Group audit, Andere dienstverlening en
Kwaliteitscontrole
Natuurlijk komen ook zaken als COSO, SOx, Corporate Governance, CSR en nog veel meer uitgebreid aan de orde. De ISA zijn internationaal geadopteerd, maar ook de insteek van alle toelichtingen en voorbeelden is internationaal. We leren dus ook iets over de organisatie van het beroep, regelgeving en gebruiken in andere landen. Dit maakt het boek ook geschikt voor een internationale doelgroep.
Fijne voorbeelden
Een van de sterke punten van het boek is dat het niet oplepelt wat de regeltjes (fout: de principes!) zijn, maar dat juist met aansprekende, verrassende voorbeelden de discussie wordt aangezwengeld. Terwijl ik de theorie las dacht ik meestal: ik lees niets nieuws en dit weet ik allemaal wel, totdat met een voorbeeld of oefening dat ‘weten' werd uitgedaagd. Hoe ga je hiermee om? En daarmee? Dan had ik de antwoorden toch niet zomaar paraat.
Elk hoofdstuk heeft veel tabellen, illustraties, voorbeelden van rapportages, (examen)vragen, en oefeningen die herkenbare situaties weergeven. Ik was erg gecharmeerd van de voorbeelden onder het kopje ‘Concept and a Company'. Zo is in hoofdstuk 2 ‘Auditor's search for materiality' (leuk gevonden) een mooie ‘mythe' opgenomen die ik supergrappig vond. Ook in dit hoofdstuk het verhaal van Arthur Andersen en Enron, waarbij de vraag wordt gesteld: kun je een heel accountantskantoor straffen voor het gedrag van maar een paar auditors? De problematiek van illegale activiteiten, aansprakelijkheid en het (niet kunnen) verzekeren daarvan wordt goed uitgewerkt. In andere Concept and a Company items komen bijvoorbeeld Ahold, Parmalat en ook Wirecard aan de beurt. Leuk, zo'n actueel voorbeeld!
Samenvattingen
Per hoofdstuk is er een best wel uitgebreide samenvatting, dus voor de hoofdstukken die je niet direct integraal leest, kun je uit de samenvatting afleiden of er nog onbekende begrippen of onderwerpen worden behandeld. Ik had nog niet eerder van de market en network benadering van CorpGov gehoord (my bad), dus na het lezen van deze termen in de samenvatting van hoofdstuk 6 heb ik direct de betreffende paragraaf opgezocht. Het blijkt het verschil tussen de Angelsaksische en de Rijnlandse benadering te zijn, die ken ik gelukkig wèl.
Verrassend
Principles of International Auditing and Assurance is dus een leerzaam boek, waar de lessen met verrassende voorbeelden overgebracht worden en zo goed beklijven. Zoals het Concept and a Company voorbeeld over de ‘pristine-audits' bij een keten gezondheidsklinieken. De assistent accountants gingen óók op zoek naar stof, vlekken in de toiletten en of de prullenbakken wel zakken hadden. De vraagstelling gaat over welke soort overige dienstverlening dit is, en hoe de fee ($1,4 miljoen) gerubriceerd moet worden. Ik zit met open mond te lezen! Ja, dit blijft hangen...
Ook verrassend: de auditor is vaak en vrouw (she/her zinnen), soms een man (he/his zinnen) en zelfs één keer een transgender (his/her in één zin). Wat modern!
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
