The Organized Mind

We willen meer dan onze hersenen gewend zijn, zonder dat we dat direct door hebben. We willen dit lezen, dat doen, dit kunnen en met dat combineren. Tablets en smartphones die ondertussen doorrinkelen maken het er niet gemakkelijker op. Je kind gaat huilen, dus je focust je op je kind. Maar waar legde je ondertussen je sleutels neer? Ik ontdek ook regelmatig dat ik zo veel wil lezen en kennis in mij wil opnemen, dat mijn hoofd vol is. Je vergeet dingen makkelijker. Door aan de slag te gaan met timemanagement, kun je efficiënter met tijd en dergelijke omgaan. Althans, dat is de bedoeling. Neurowetenschapper Daniel Levitin signaleerde het ‘probleem’ dat we allemaal meer zijn gaan vragen van ons brein. Ook las hij vrijwel alle artikelen en boeken rondom timemanagement, waarna hij slechts tot één belangrijke conclusie kwam: in geen enkele tekst wordt er echt verwezen naar wetenschappelijk onderzoek. Hoe moeten we ‘efficiënt’ met ons brein omgaan als we de werking ervan niet snappen? Dit boek ‘Een opgeruimde geest’ is het gevolg hiervan. Wanneer we geen flauw idee meer hebben wat we met iets simpels als de sleutels gedaan hebben, wordt ‘vergeetachtigheid’ als excuus gebruikt. Hoe vaker je wat vergeet, hoe vergeetachtiger je bent. Met de onderzoeken gebruikt in dit boek laat Levitin heel makkelijk zien dat er van vergeetachtigheid totaal geen sprake is. Je hersenen kunnen maar 120 bits per seconde registeren. Een conversatie is al zo’n 60 bits per seconde. Alle onbewuste handelingen (deur open doen, naar binnen lopen, de hond wegduwen, het licht aandoen, enzovoort) kunnen vrij snel al die 60 bits opeisen. Het neerleggen van de sleutels kan dus net even die ene handeling zijn die je hersenen niet meer kunnen registeren, puur omdat je capaciteit in gebruik is. Dit is onder andere een reden waarom multitasken dus ook totaal niet functioneel is (een van de redenen; in het boek worden er nog veel meer uitgelegd). ‘Een opgeruimde geest’ is een neurowetenschappelijk boek waarbij je dus niet hoeft te rekenen op checklists en andere korte en krachtige tools. Oninteressant? Absoluut niet! Deel 1 helpt je inzicht te krijgen in informatie, beslissingen nemen en hoe aandacht werkt. Deel 2 gaat over het organiseren van je huis en werkomgeving, je tijd en je sociale leven. Deel 3 staat in het teken van Levitins belangrijke boodschap voor kinderen en enkele afrondende opmerkingen over ordenen. Met alle besproken onderzoeken is het een zaligheid om je eigen brein (en dus ook jezelf) te snappen. Dus nee, het is echt niet erg als je een keer niet meer weet waar je sleutels liggen. Het boek zorgt ervoor dat je meer vrede hebt met het feit dat je niet alles kunt registreren en onthouden. Levitin zegt hierover: ‘Ons brein heeft meer weg van een oud huis waar je stukje bij beetje dingen aan veranderd hebt, dan van een nieuwbouw huis.’ Velen van ons gebruiken het brein dus als een nieuwbouw met alle foefjes van dien. En dat staat dus in schril contrast met het feit dat wij de afgelopen jaren meer van ons brein zijn gaan vragen. ‘De belofte van een geautomatiseerde samenleving, zo is ons verteld, was dat die alle saaie eentonigheid van het werk aan machines zou uitbesteden, zodat wij mensen hogere doelen konden nastreven en meer vrije tijd hebben... Maar voor het vliegen moeten we zelf reserveren en inchecken. We tanken onze eigen benzine bij het pompstation en in sommige winkels moeten we zelf de boodschappen scannen.’ Natuurlijk heeft de automatisering veel werk gescheeld.. ...Bij bedrijven. Maar inderdaad, als consument/ burger zit je tegenwoordig met meer taakjes. Al zijn het wellicht kleine klusjes, het vraagt wel capaciteit en energie van je hersenen. ‘Ooit gebruikte we de computer om dingen voor ons te laten berekenen (to compute), maar nu is het onze rommella geworden. Zo'n la waar je alles in gooit waarvan je niet weet waar je het niet laten.’ Ik kan eigenlijk een hele review volgooien met quotes die mensen (dus niet alleen mij) aan het denken zullen zetten! ‘Een opgeruimde geest’ is een dikke pil en allesbehalve lekker leesvoer. Ik, als neurologisch nitwit, lees veel nieuwe termen waardoor ik dit boek meer als een echt studieboek zie. Je moet er echt voor zitten en niet ‘even snel’ voor het slapen lezen. Op elke pagina word je gebombardeerd met informatie. Best pittig voor iemand die geen wetenschapper is, maar nog steeds net zo boeiend. En Levitin heeft gelijk: je kunt pas effectief aan de slag met timemanagement, als je de werking van je eigen brein begrijpt. Het kost je dan even 500 dikke pagina’s, maar het levert wel kennis op. En een ding moet gezegd worden: op elke bladzijde in dit boek (op de bronvermelding en index na) staat wel een interessant nieuwtje waar je wat aan hebt of dat je aan het denken zet. Alleen dat al maakt dit boek van toegevoegde waarde. Wie dus een opgeruimde geest wil, zal zich eerst door dit vreselijke dikke pil moeten werken voordat hij of zij de kennis heeft om aan de slag te gaan met het opruimen van de geest. Mijn hoofd zit er vol van. Ironisch, dat dan weer wel. Deze review kwam tot stand op basis van de Nederlandse editie.