Vroeger hadden we genoeg aan creatieve types om innovatie gestalte te geven. Nu snelheid van handelen steeds belangrijker wordt, hebben we ook ontwikkelaars, specialisten, doeners en allerlei stakeholders nodig. Het gaat niet langer alleen om het produceren van het beste idee, maar om de uitdaging van het betrekken, optillen en richten van menselijke systemen binnen organisaties. In de meeste organisaties geloven we nog steeds dat het verstrekken van informatie betekent dat we communiceren met anderen. In een tijd waarin co-creatie de norm wordt, lijken onze communicatietechnieken te blijven steken in een transmissiemodel. Het gebruikelijke arsenaal van zendmethoden schiet hier tekort. Kim Erwins boek Communicating THE NEW kan helpen hier anders mee om te gaan. Het gaat over communicatie rond innovatie en organisatieontwikkeling (Het Nieuwe) volgens de ontwerpmethode (design thinking). Zij hanteert een ervaringsbenadering van communicatie.
Erwin beschrijft Het Nieuwe op drie manieren, die allemaal een andere betekenis hebben en ook een andere oplossing nodig hebben. Het complexe nieuwe onderscheidt zich van andere vormen van door zijn multidimensionale aard. Overheidsbeleid is daar een goed voorbeeld van omdat het om een groot aantal actoren en factoren gaat: een veelheid van kiezers, bronnen, omstandigheden die verbonden zijn en onderlinge afhankelijkheid vertonen. De belangrijkste uitdaging van het onbekende nieuwe is anderen helpen nieuwe concepten te bekijken met een frisse blik en vanuit het perspectief van de toekomst. Niet in de context van het verleden of door de bril van wat ze al weten. Ideeën blijven veel langer bewegen dan we willen toegeven. De uitdaging van het ontluikende nieuwe is iets te beschrijven dat nog niet af is, of dat nog instabiel is.
De meeste innovatievoorstellen zijn een combinatie deze aspecten: complex, onbekend en nog ontwikkelend. Als we communicatie opvatten als een groot aantal problemen – die ieder veel mensen betreffen – die blijven voorkomen tijdens de hele looptijd van de innovatie, dan kunnen we haar niet langer behandelen als een onbeduidende uitdaging die pas opgepakt moet worden aan het einde van een project. In de ontwikkeling van Het Nieuwe moeten we meenemen dat communicatie een doorlopende werkstroom is, waarvoor een eigen manier van denken nodig is, evenals unieke vaardigheden en specifieke instrumenten.
Ontwikkelaars van Het Nieuwe omarmen complexiteit omdat zij weten dat het antwoord op ‘Wat komt er straks?’ daarin ligt. Organisatiemensen keren zich juist af van complexiteit omdat zij moeilijk te managen is en inefficiëntie in hun processen veroorzaakt. Hun antwoord op complexiteit is haar kleiner te maken; er zoveel mogelijk van kwijt te raken. Voor creatieve teams is dit geen optie. Zij moeten een rommelige, multidimensionale probleemruimte cultiveren om nieuwe, tijdige en relevante resultaten te produceren. Het gevolg is dat aan het begin van het vormen van Het Nieuwe complexiteit, ambiguïteit en verwarring de norm zijn.
Kim Erwin brengt met haar boek een raamwerk om communicatiemethoden te integreren in het innovatieproces – complex, onbekend of ontluikend. Zij beschrijft vier manieren van communiceren: gericht op samenwerken, ervaren, overbrengen en aantrekken (pull) en biedt twintig methoden en tactieken om mee aan de slag te gaan. Door alle veranderingen die nu plaatsvinden, kunnen we niet anders dan aandacht aan communicatie besteden gedurende het hele proces, niet alleen op geplande momenten of tijdens presentaties. Een puik boek om op een andere manier naar innovatie en communicatie te kijken.
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
