Als premier van Engeland tijdens de Tweede Wereldoorlog en mede-initiator van het geallieerde offensief tegen Nazi-Duitsland is Churchills invloed op ons dagelijkse bestaan natuurlijk evident. Wie weet hoe Europa eruit had gezien zonder zijn inspanningen?
Maar wist u ook dat Churchill in de Eerste Wereldoorlog de tank uitvond en daarmee beweging bracht in de loopgravenoorlog? Of dat hij decennia geleden al grote invloed uitoefende op onderwerpen die tot op de dag van vandaag onze kranten vullen? Zo was Churchill een groot voorstander van samenwerking tussen Frankrijk en Duitsland, waarmee hij mede de aanzet gaf tot de Europese Unie zoals we die nu kennen.
Churchill was degene die Mosoel, Bagdad en Basra samenvoegde tot wat nu bekend staat als Irak. Hij trok menige grens in het Midden Oosten, sterker nog: Churchill was het die de term ‘Midden Oosten’ bedacht. In ‘De Churchill Factor’ onderzoekt Boris Johnson hoe Churchill op zo veel verschillende momenten bepalend kon zijn voor de wereldgeschiedenis.
Boris Johnson doet dit door de verschillende onderdelen van wat hij noemt ‘de Churchill factor’ uit te pluizen. Het boek geeft daarmee geen uitputtende, chronologische beschrijving van Churchills leven. Het is meer een bundeling van anekdotes, geduid door de auteur. Die – veelal smakelijke – anekdotes maken ‘De Churchill Factor ‘een vermakelijk boek. De vlotte en beeldende schrijfstijl - zo omschrijft Johnson Churchill als ‘de uitstekende spijker waarachter het lot met zijn jas bleef haken’ - zorgden ervoor dat ik de bladzijden in hoog tempo omsloeg.
Dat Boris Johnson onder de indruk is van Churchill wordt in dit boek meer dan duidelijk. Dit maakt het lezen van het boek een prettige ervaring – wat is er immers fijner dan iemand die vertelt over zijn passie? Het bezorgde mij echter ook regelmatig kromme tenen. Het boek lijkt soms namelijk iets te veel op een kritiekloze lofzang. Kritiek van anderen op Churchill wordt wel genoemd, maar ook altijd weer uitgebreid weerlegd door de auteur. Terwijl ook aan de belangrijke bijdrages van Churchill aan de moderne geschiedenis rafelige randjes zitten.
Bijvoorbeeld bij een passage over een besluit van Churchill dat leidde tot het afslachten van ruim 1200 Franse mariniers bij Mers-el-Kébir. Een beslissing die strategisch prima uit te leggen is, maar wel tot zo veel menselijk leed leidde dat een kritischere analyse naar mijn smaak op zijn plaats was geweest.
‘De Churchill Factor’ is een vermakelijk, goed geschreven boek dat een mooie inkijk geeft in het leven van een van de belangrijkste en kleurrijkste leiders van de twintigste eeuw. Daarmee is het boek een aanrader voor iedereen die meer te weten wil komen over Churchill en vooral over wat hem zo uniek maakte.