Op de vraag wat we precies onder maatschappelijk verantwoord ondernemen of duurzaamheid moeten verstaan, heeft het boek geen pasklaar antwoord, omdat deze begrippen ruim geïnterpreteerd kunnen worden. Op zich is dat geen probleem, omdat het boek genoeg handreikingen geeft om tot een bruikbare definitie te komen. Het boek geeft inzicht in de ontwikkelingen van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen, zaken die steeds serieuzer worden genomen. Ook geeft het goed inzicht in de ontwikkelingen bij burgers rond deze onderwerpen. Je ziet hier een gestage groei van het bewustzijn bij consumenten. Natuurlijk beleven consumenten dit bewustzijn op verschillende niveaus. Van de ideologen tot degenen die zeggen meer een passief voorstander zijn. Deze laatste groep vindt duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen wel belangrijk, maar wil er niet (al) te veel moeite voor doen. Ten slotte zijn er nog de niet-geïnteresseerden. In al die groepen zit groei, op de laatste na. Maar die groep wordt ieder jaar wel steeds kleiner. De auteurs beschrijven uitvoerig het aankoopbeslissingsproces van consumenten bij duurzame producten. Hier komt ook aan de orde waarom de verkoop van deze producten niet zo hard gaat. Dit ligt niet altijd aan de prijs zoals menigeen denkt. De oorzaak voor deze traagheid is te wijten aan het marketingbeleid dat voor deze producten wordt gevoerd. Dat beleid ligt op een ander niveau dan dat van de traditionele producten. Hoe je succesvol kunt zijn door duurzaamheid en/of maatschappelijk verantwoord ondernemen als een marketinginstrument te gebruiken is, laten de auteurs zien met een even uitgebreid als 'rijk' scala aan voorbeelden. Deze voorbeelden zijn uiterst leerzaam, omdat ze de achtergronden van het beleid beschrijven. Degenen die van te voren roepen "wij zijn niet het type organisatie die zich met een dergelijk thema kan profileren" wordt hier de mond gesnoerd. Het mooiste voorbeeld vind ik hier TPG post. Deze onderneming stelt haar logistieke kennis beschikbaar aan het World Food Program (WFP). Hierdoor weet TPG enorme kostenbesparingen voor deze organisatie te realiseren. Het effect voor de organisatie van TPG is ook onverwacht groot. Medewerkers worden trotser op hun organisatie. Voorheen sponsorde TPG jaarlijks een groot sportevenement. Maar het effect dat men met de ondersteuning van het WFP heeft bereikt, is vele malen groter. De voorbeelden maken duidelijk dat scherp zakendoen en maatschappelijke verantwoordelijkheid niet alleen goed verenigbaar zijn maar op langere termijn zelfs onlosmakelijk met elkaar verbonden. Profit, Plant and People vormen duidelijk een driehoeksverhouding. Maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid is geen hype. Dat maakt dit boek wel duidelijk. We zullen hier allemaal op termijn mee te maken krijgen. Prettig is het dat het boek handreikingen geeft om duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen in de praktijk te brengen, en dat op alle denkbare niveaus. Het boek staat ook uitgebreid stil bij de grootste valkuilen dat een dergelijk beleid kent. Zoals intransparantie of slechte communicatie. Deze twee valkuilen kunnen dodelijk zijn. Sprekende voorbeelden hiervan worden aangereikt. Ik zou het boek willen betitelen als een handboek voor duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen als marketinginstrument. En duurzaamheid en MVO is een verschijnsel waarmee we vroeg of laat allemaal mee te maken zullen krijgen. Het lezen van dit boek geeft de basiskennis om binnen dit specifieke terrein de juiste afwegingen te maken. Als marketeer zou ik zeggen: lees het, want u zult het een kéér nodig hebben. En in dat geval weet u ten minste waar u het over heeft.
Over Eric van Arendonk
Eric van Arendonk RM is docent Commerciële Economie bij de Hogeschool Utrecht (HU), auteur van Neuromarketing en zelfstandig marketingadviseur.