'Ik ben oké jij bent een sukkel' opent de ogen en geeft nieuwe inzichten, vooral over jezelf. Het boek lezen is eigenlijk een continu reflecteren op je eigen gedrag. Spontaan komen je eigen ervaringen naar boven, waarbij je dan direct denkt: 'Oeps, dat had ik inderdaad ook anders kunnen en moeten aanpakken in die situatie'. Je wordt geconfronteerd met je eigen 'vastdenken'. Dat is de kracht van dit boek.
Het boek gaat in essentie over een reeds bekend onderdeel van Neuro Linguïstisch Programmeren, het zogenaamde spiegelen. Overigens is hét basiswerk over Neuro Linguïstisch Programmeren 'Je ongekende vermogens' van Anthony Robbins: een must voor mensen die geïnteresseerd zijn in zelfontwikkeling, beïnvloeding en effectieve communicatie. Spiegelen houdt in dat jouw boodschap optimaal afgestemd is op de ontvanger. Immers, je wilt toch effectief communiceren en echt contact hebben met mensen? We zijn geneigd te denken dat communicatie gaat over de inhoud van wat je zegt. Daarom reageren we vrijwel automatisch op inhoud.
Echter, door gebrek aan afstemming op emotioneel vlak komt de boodschap vaak niet of verkeerd over. Om effectief te communiceren dienen wij eerst op emotioneel vlak écht contact te maken met de ontvanger. Dat doen we door afstemming. Afstemming gaat dus vóóraf aan de inhoudelijke boodschap. Zonder afstemming, geen effectieve communicatie, dat is het idee. Om optimaal af te stemmen is spiegelen noodzakelijk. Het is niets anders dan 'dezelfde taal' spreken als degene met wie je contact zoekt, dus onder andere dezelfde fysieke houding aannemen, hetzelfde taalgebruik toepassen en spreken met dezelfde intonatie en snelheid. Nu is de theorie van het spiegelen niet nieuw en is ook de filosofie van Berthold Gunster, in mijn optiek, niet nieuw. Wel weet hij dit onderwerp zeer leuk te brengen.
Berthold Gunster heeft een zeer heldere, ontspannen en grappige manier van schrijven. Hoewel hij zijn boek inhoudelijk goed onderbouwt met wetenschappelijk onderzoek, weet hij dit op een zeer vermakelijke manier praktisch uit te leggen. Door de ruime ervaring die hij heeft opgedaan met de Ja-maar workshops, kan hij zaken erg goed illustreren aan de hand van praktijkvoorbeelden en waargebeurde verhalen. Dit maakt dat je snel geneigd bent het boek op jezelf te betrekken en te gaan reflecteren. De voorbeelden die hij schetst, zijn van alledag en iedereen heeft in zijn leven wel een aantal van zijn praktijkervaringen meegemaakt. Hoewel ik bij het lezen van het boek zowel clichés als nieuwe inzichten tegenkwam, raad ik deze uitgave iedereen aan die de dingen eens op een andere manier wil aanpakken. Wat mij het meest is bijgebleven, is de zinsnede: "Hoe meer verwachtingen we hebben waar andere mensen aan zouden moeten voldoen, des te meer zullen we juist hun gebreken en beperkingen zien. (...) Eigenlijk zijn we niet zozeer bezig de ander waar te nemen, we zijn vooral bezig de ander te vergelijken met een plaatje in ons hoofd van de Ideale Medemens."
Dat is wat mij betreft ook een belangrijke les uit het boek: denk eens niet aan jezelf maar denk eens aan de ander. Op die manier zul je echt contact maken en beter met elkaar communiceren en elkaar beter begrijpen. Om die reden zou eigenlijk iedereen dit boek moeten lezen én toepassen in de praktijk.
Over Marius van Rijswijk
Marius van Rijswijk is directeur-eigenaar van consultancybureau Doen Consultancy. Hij is alumnus van Business School Nederland, de Action Learning MBA.
