Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Recensie

Het reengineering handboek

De laatste 15 jaar wordt door diverse auteurs beweerd dat de wijze van werken in organisaties radicaal moet worden vernieuwd. Dat is noodzakelijk omdat de wereld is veranderd: klanten hebben zich ontwikkeld en zijn veeleisender geworden, de concurrentie, ooit plaatselijk en mild, is nu mondiaal en moordend en tenslotte is razendsnelle verandering de normale toestand geworden. In een dergelijke situatie moet onder ogen worden gezien dat de oude manier van Tayloristische bedrijfsvoering, gebaseerd op stabiele markten, niet langer voldoet. Organisatiedeskundigen en managers zijn dus op zoek naar nieuwe produktieconcepten. Eén van de inmiddels ontwikkelde alternatieven is Business Process Reengineering.

Marco de Witte | 17 augustus 1998 | 3-4 minuten leestijd

Anders dan in het eerder verschenen 'De bijl aan de wortel' worden in 'Het reengineering handboek' de theorie en de begrippen van BPR niet verder uitgewerkt. Het is eerder een compendium van technieken en middelen om de belangrijkste vragen en problemen waar men bij een poging tot reengineering mee in aanraking komt, aan te pakken. Herscheppen van bedrijfsprocessen impliceert een fundamentele heroverweging en radicale 'turnaround' van bedrijfsprocessen. Juist daarom dreigt reengineering nogal eens te mislukken. De mislukkingen en de lessen die daaruit te leren zijn, hebben Hammer en Stanton ertoe gebracht dit boek te schrijven.

Het boek bestaat uit drie delen. Deel 1 ,'De ingrediënten voor succes', vangt aan met een (te) korte beschrijving van wat BPR wel en vooral ook niet is en resumeert de meest voorkomende fouten bij reengineering. De beschreven ingrediënten leiderschap, de rol van het herscheppingsteam en de eventuele inzet van consultants maken duidelijk dat de voorgestane veranderingsstrategie 'topdown' is. In hoofdstuk 6 wordt een diagnostische toets gepresenteerd die nagaat of de organisatie voldoende op een herscheppingsproject is voorbereid. Deel 2, getiteld 'De Toepassing', gaat in op een aantal specifieke technieken die bij het oplossen van centrale problemen in herscheppingsprojecten van nut zijn. Hoofdstuk 7 presenteert een techniek die de vooronderstellingen waarop uitvoeringsregels gebaseerd zijn ter discussie stelt. Dat daarbij niet louter rationele 'weerstand tegen verandering' onvermijdelijk is, wordt duidelijk in het volgende hoofdstuk. De auteurs presenteren hier een aantal standaardtechnieken waarop in een dergelijke situatie een beroep gedaan kan worden: interesse stimuleren, informatie geven, ingrijpen, indoctrineren en involveren. Het belang van communicatie is daarbij evident. Vandaar dat in hoofdstuk 9 tien principes worden beschreven die reengineers kunnen helpen bij het creëren van begrip en het doorbreken van weerstand. In Hoofdstuk 11 wordt het machokarakter van BPR echt duidelijk. Dit hoofdstuk gaat krijgszuchtig in op 'de strijd tegen de contrareolutionairen' die BPR geen warm hart toedragen en eindigt met een lijst van tien contrarevolutionaire aantijgingen en de daarop passende (standaard)antwoorden. Deel 3, 'Verhalen uit de praktijk', bevat de voor dit type literatuur onvermijdelijke cases. Het beschrijft (hoofdstuk 13) drie wegen naar het beloofde land: een brede weg, een snelle weg en een zijweg. Daarna volgen ter waarschuwing drie voorbeelden van hoe het niet moet. Per case wordt geanalyseerd wat er verkeerd ging. Aardig is dat door middel van cases wordt geïllustreerd dat BPR ook in kleine bedrijven of ideële bedrijven toegepast kan worden. Dat herschepping geen eenmalige zaak is, maar eerder gezien moet worden als een voor de toekomst cruciale kernvaardigheid, wordt duidelijk in de epiloog. 'De bijl aan de wortel' en 'Het reengineering handboek' vormen een tweeluik. Vooral voor degenen die na het lezen van het eerste deel overwegen om zelf te gaan herscheppen, is het kennisnemen van het handboek verplichte stof. Wat niet wil zeggen dat het handboek het herscheppingsproces en de aanpak daarvan volkomen inzichtelijk maakt. Bovendien blijven een aantal kritische kanttekeningen geldig. BPR is namelijk eerder een inductieve en sterk pragmatische visie op organiseren, dan een systematische, theoretisch verantwoorde ontwerptheorie. Bovendien kan, ondanks alle machoretoriek, niet worden ontkend dat het topdown implementeren van herontwerpen problematisch blijft. Juist ook omdat het inconsistent is met de door BPR zelf gepropageerde spelregels, zoals bijvoorbeeld de uitvoerende werknemers centraal stellen in het uitvoeringsproces. Niet weerstand tegen verandering, maar een meer proactieve visie op draagvlakontwikkeling en vergroting zou meer aandacht verdienen. Tot slot wordt BPR niet ten onrechte imperialisme verweten. In wezen wordt een 'one best way of management' gepredikt. Nergens wordt namelijk afgebakend in welke produktiesituaties BPR kan worden toegepast en al evenmin worden de gebruiksmogelijkheden van de voorgestane ontwerpbenadering gespecificeerd.

Over Marco de Witte
Dr. Marco de Witte is universitair docent Arbeidsorganisatie aan de faculteit bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen.

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Boek bij dit artikel

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden