Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Recensie

Succes in tijden van crisis

'Succes in tijden van crisis? Hoe blijf je overeind in woelige tijden?' Wie het weet mag het zeggen. George Soros heeft in dit boek een zeer interessante boodschap. Allereerst zijn persoonlijke filosofie, zijn methode om met onzekerheid om te gaan. Maar daarnaast biedt hij ook zijn – verontrustende – kijk op de werking van de politiek en de economie en de verwevenheid van beide. Daarmee heeft dit een boek een boodschap voor iedereen die geïnteresseerd is in filosofie, politiek, economie en de relatie tussen deze drie systemen.

Peter van der Wel | 16 november 2010 | 3-4 minuten leestijd

In onze mediacratie en zeker in de Amerikaanse variant hecht men veel waarde aan de mening van mensen die regelmatig in de media verschijnen. Ook mensen die veel geld verdienen, worden geacht meer gelijk te hebben dan andere stervelingen. Als dat waar zou zijn, zou George Soros zeker gelijk moeten hebben. Hij is niet alleen een bekende mediapersoonlijkheid, maar als belegger en speculant heeft hij echt heel veel geld verdiend. Tegenwoordig gebruikt hij zijn geld om een netwerk van stichtingen op te richten, die zich inzetten voor de Open Society.

Het boek 'Succes in tijden van crisis. Hoe blijf je overeind in woelige tijden?' bestaat uit vijf colleges of lezingen die Soros gaf aan de Central Europian University in Boedapest. Overigens is dit één van die door Soros opgerichte instellingen. Het is een uniek inkijkje in de denkwereld van deze financier.

Gezien de grote stapels van dit boek in de boekhandel, zou dit wel eens het best verkopende collegedictaat van jaren kunnen worden. Soros balanceert in dit boek op het snijvlak van filosofie, economie en politiek. Hij begint zijn betoog in lezing 1 met het verschil tussen beeld en werkelijkheid. Onze kennis van de wereld is altijd onvolledig en dus behelpen we ons met generalisaties, vuistregels, modellen en morele voorschriften. Dat brengt hem bij het verschijnsel reflexiviteit. Zulke onvolkomen beelden van de sociale werkelijkheid beïnvloeden via ons gedrag en onze uitspraken diezelfde sociale werkelijkheid. Deze terugkoppeling tussen werkelijkheid en (wereld)beeld verklaart waarom het voor sociale wetenschappen zo moeilijk is om algemeen geldende wetmatigheden te ontdekken. De theorieën over de sociale werkelijkheid, beïnvloeden diezelfde onderzochte werkelijkheid.

In lezing 2 past hij zijn model toe op de financiële markten. Hij verklaart zo het ontstaan van zeepbellen, beurscrashes en andere overmatige reacties op de financiële markten. Door het voorspellen van zulke zeepbellen is Soros rijk geworden. Helaas (?) verraadt hij ons niet echt hoe we dat nu ook kunnen doen. Daarvoor blijft zijn model veel te oppervlakkig. In lezing drie geeft Soros zijn – verontrustende – kijk op de werking van het politiek systeem. Volgens Soros is het politiek debat in een democratie niet bedoeld om de werkelijkheid te ontdekken, maar om ver- of herkozen te worden. Volgens hem beschikt rechts daarbij over een machtige en effectieve propagandamachine. Met veel geld en met manipulatietechnieken ontleend aan de commerciële sector wordt het inzicht van gewone burgers in hun eigen belang verstoord.

Hoe anders is het volgens Soros te verklaren dat in de VS voortdurend wetten worden aangenomen die regelrecht indruisen tegen het belang van de lagere en middenklassen? Het algemeen belang is volgens Soros gekaapt door belangengroepen. Het electoraat in de VS is gehersenspoeld waardoor een echte discussie over algemeen belang onmogelijk is. Dit is de boodschap van lezing 4 waarin hij ingaat op de gevaren van het kapitalisme en het marktdenken. De Amerikaanse politiek houdt zich niet meer bezig met ethiek maar vooral met efficiency. Hier zie ik ook een link naar de Nederlandse politiek die de laatste jaren steeds meer trekjes gaat vertonen van de Amerikaanse situatie. Tot slot doet Soros in lezing 5 een aantal voorspellingen over de veranderende verhoudingen in de wereld en het verval van Amerika als supermarkt. Die blik op de toekomst valt wat tegen. Ze volgen niet echt uit het betoog en missen ook originaliteit.

Al met al maakt het boek zijn titel niet helemaal waar. Het is geen praktische handleiding. Maar dat mag je ook niet verwachten van een serie lezingen aan een universiteit. Het is wel goed leesbaar en bevat interessante ideeën die ook van toepassing zijn in de Nederlandse situatie.

Over Peter van der Wel

Peter van der Wel houdt zich al ruim 30 jaar professioneel met de toekomst bezig. Hij is auteur van verschillende boeken op het gebied van futurologie en toekomstverkennen en mede-oprichter en voormalig vice-president van de Dutch Future Society.

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden