Het bewustzijn is vaak overschat. Het kan maar één ding tegelijk, het is niet de baas van onze hersenen en heeft maar een beperkte verwerkingscapaciteit. Ons onderbewuste heeft daarentegen een veel grotere verwerkings- en opslagcapaciteit.
We nemen veel dingen onbewust waar, denk maar aan een 'gedachteloze autorit' of het cocktailparty-effect waarbij je in het geroezemoes plotseling je naam oppikt. Ook is in experimenten aangetoond dat we soms een mening vormen, zonder dat we dit in de smiezen hebben.
Bij beslissingen speelt het onbewuste een belangrijke rol. Relatief eenvoudige beslissingen kunnen we het beste bewust maken. Maar bij meer complexe beslissingen speelt het onbewuste de belangrijkste rol. We moeten bewust relevante informatie verzamelen, onbewust kiezen en vervolgens bewust nagaan of er geen addertjes onder het gras zitten. Intensief nadenken in het bewustzijn over de keuze, verslechtert in veel gevallen zelfs de kwaliteit van de beslissing!
Naast de belangrijke rol bij verwerking, opslag en het nemen van beslissingen, speelt het onbewuste zelfs de hoofdrol bij creativiteit. “No reasoning can ever give us a new, original simple idea.” Het onbewuste schrijft, het bewuste herschrijft. Dit gaat echter niet vanzelf. Lichte druk op het onbewuste is nodig om het aan de gang te krijgen.
'Het slimme onbewuste' is een leuk, vlot geschreven en toegankelijk boek met veel beschreven psychologische experimenten. Het boek maakt je er van bewust (!) dat ons onderbewuste een zeer belangrijke rol speelt in ons leven. We moeten dus meer vertrouwen op ons onderbewuste: onze intuïtie, ons gevoel. We kunnen het stimuleren door ons bewuste stil te zetten door ontspanning of onze aandacht even op iets anders te richten.
Zoals de schrijver ook zelf aangeeft is het zeker geen zelfhulpboek. Je moet dan ook een beetje zoeken naar praktische tips & trucs om het samenspel tussen het bewustzijn en het onbewuste in je eigen leven te verbeteren. Misschien wil Ap Dijksterhuis dat graag overlaten aan andere auterus, niet-wetenschappers.
Over Frans van Schijndel
Frans van Schijndel heeft als mede-eigenaar het ICT bedrijf Kender Thijssen grootgemaakt. Na dertien jaar hield hij het als directeur voor gezien en richtte hij Het Laar, centrum voor werk en persoonlijke ontwikkeling op. Hij heeft een groot aantal managers gecoacht en is van mening dat leidinggevenden hun medewerkers op een betere manier kunnen motiveren.
