De broers Chip en Dan Heath, wetenschapper en consultant, leggen ons uit hoe onze ingebouwde weerstand tegen verandering werkt. Dit doen zij aan de hand van een metafoor: de olifant en de berijder. Deze metafoor werken zij in hun boek 'Switch' uit met voorbeelden, wetenschappelijk onderzoek, psychologische theorieën en voorbeeldworkshops.
Omdat de metafoor van de olifant en de berijder centraal staat, licht ik deze even toe. Boven op de olifant zittend houdt de berijder de teugels in handen. De olifant en de berijder staan respectievelijk voor de emotionele en de rationele kant. Deze twee kanten, ook wel het hart en het hoofd genoemd, zijn het vaak grondig oneens. De berijder is visionair. Hij is bereid op korte termijn opoffering te doen om op lange termijn opbrengsten te behalen. Dat is ook de reden dat de berijder zo vaak in strijd is met de olifant, die normaal gesproken de voorkeur geeft aan onmiddellijke bevredigingen. De berijder, die de teugels in handen heeft, lijkt de leider te zijn. Maar als de zes ton zware olifant en de berijder het oneens zijn over de richting van de verandering, zal de berijder het altijd verliezen. De auteurs laten met een formule zien dat verandering te realiseren is. Hiervoor is nodig: het aansturen van de berijder, het motiveren van de olifant en het effenen van het pad. Chip en Dan Heath hebben deze metafoor en de daarbij behorende formule uitgebreid onderbouwd met theorieën en onderzoeken uit de sociale psychologie. U leert onder andere hoeveel energie zelfbeheersing kost, hoe beslissingsverlamming werkt, hoe wij zoeken naar een grote oplossing voor een groot probleem. De auteurs laten veel voorbij komen. Voor velen van ons zijn dit bekende elementen als het om gedragsverandering gaat. Maar de manier waarop het geschreven is, zorgt voor veel inspiratie en zet u even stil. Naar mijn idee is het de kunst om het boek regelmatig naast u neer te leggen en na te denken wat uzelf kunt doen met hetgeen de auteurs u als lezer willen leren. De schrijfstijl van de auteurs is zichtbaar Amerikaans. Dit is vooral te merken aan het veelvuldige gebruik van succesverhalen om hun metafoor te onderbouwen. Hoewel dit de nuchtere lezer kan tegenstaan, geloof ik dat er voor ieder een voorbeeld is dat aanspreekt en je handvatten geeft om jezelf of de mensen in je omgeving te veranderen. Daarnaast maken de auteurs op een Amerikaanse manier gebruik van de kracht van herhaling. Continu verwijzen zij naar eerder beschreven succesverhalen en onderbouwen zij een stelling of theorie aan de hand van meerdere succesverhalen. Ook dit kan u tegenstaan, maar aan het eind van het boek begrijp je wel iedere essentie achter de metafoor. De grote boodschap is dat veranderen moeilijk is, maar dat er echt een weg is om de verandering te realiseren. Probeer voordat u bij de pakken neer gaat zitten, de formule van Chip Heath en Dan Heath en ondervind zelf dat de mensen om u heen veranderen.
