Ik kende Jan Andreae niet. En ik ben zijn boek dus gaan lezen, zonder enige voorkennis over hem, zijn werk en zijn manier van werken. Toen ik het boek uit had, was ik tot twee conclusies gekomen: - Jan is een zeer ervaren organisatieadviseur die echt weet waar hij het over heeft - De wijze waarop hij zijn ideeën in dit boek heeft geformuleerd, doet geen recht aan wie hij is als mens en als professional Ik zal proberen dit toe te lichten:
Het boek bevat vele waardevolle inzichten en ideeën. Waardevol voor zowel de leider, die zich verantwoordelijk voelt voor een veranderingsproces als voor de adviseur, die zich verantwoordelijk voelt voor het faciliteren van het proces. Ik herkende veel situaties en principes uit mijn eigen praktijk en kon me dan ook goed vinden in de visie van Jan Andreae.
Toch knaagt er ook iets bij het lezen van dit boek. En het heeft me een tijd gekost om erachter te komen wat dat is. Wat me erg aansprak waren de concrete voorbeelden die hij gebruikt ter illustratie van bepaalde principes. Wat mij betreft hadden dat er veel meer mogen zijn en hadden ze beter uitgewerkt mogen worden. Waar ik wat meer last van had, was, dat het op gegeven moment wel erg veel opsommingen worden: de vijf aanbevelingen van Human Dynamics, de tips om beter te luisteren en betere vragen te stellen, de vier niveaus in communicatie, de voorwaarden voor vitaliteit, de vijf drijfveren van werkgeluk, de vier voorwaarden van geluk, de vijf boeddhistische leefregels …
Ik begon me af te vragen wat precies het doel van dit boek is en voor wie het geschreven is: is het een filosofisch/reflectief boek over verandermoe-heid? Is het een how-to boek over het omgaan met veranderingsprocessen? Is het een handleiding hoe je met betrokken leiderschap passief verzet en angst wegneemt (zoals de ondertitel luidt)? Er zit van alles wat in en dat wringt wat mij betreft met elkaar.
Na het lezen van het boek ben ik me wat meer gaan verdiepen in Jan Andreae en heb onder andere de prachtige documentaire bekeken die op zijn website te zien is. Toen begreep ik ook waar het wat mij betreft wrong: de diepgaande manier van werken, de verbinding met mensen en organisaties, de intensiteit en liefdevolheid waarmee hij mensen benadert komen in het boek veel minder goed uit de verf.
Het is bij tijd en wijle conceptueel van aard, soms weer heel praktisch en regelmatig anekdotisch. Maar de verbinding die ik wel voel als ik bijvoorbeeld die documentaire bekijk, of lees over zijn werk en persoon, die voel ik minder tijdens het lezen van dit boek.
