Imposant en indrukwekkend. Acht jaar is Hans Vermaak bezig geweest met zijn boek Plezier beleven aan taaie vraagstukken en dat heeft meer dan zeshonderd pagina’s opgeleverd. Maar rechtvaardigt die omvang een plek in de ‘hall of fame’ van managementboekenland? Ja, luidt het antwoordt als we puur kijken naar gedegenheid. Er is uitputtend onderzoek gedaan en het zal een lastige klus zijn om hiaten in het werk van Vermaak te vinden. Hij is niet over één nacht ijs gegaan. Nee, er is een hele ijstijd overheen gegaan. Alleen die inzet verdient al hulde. Zeker ook als je bedenkt dat Vermaak een thema aansnijdt dat direct de kern van het bedrijfsleven raakt. Want taaie vraagstukken gaan vaak over de ‘core business’. Iedereen kent en herkent taaie vraagstukken in organisaties en zal direct beamen dat ze zowel ingewikkeld als belangrijk zijn. Niet alleen laten mensen in bedrijven die thema’s graag liggen maar ook managementauteurs staan niet te springen om die thema’s aan te snijden. Vermaak wel en ook dat verdient lof.
Zijn centrale boodschap luidt: loop nou niet met een grote boog om taaie vraagstukken heen, maar accepteer gewoon dat ze er zijn, en probeer er in hele kleine porties iets aan te doen. Maar heb vooral niet de illusie dat je ze morgen op kunt lossen. Het werkt vermoedelijk heel verfrissend om zo met taaie vraagstukken om te gaan. Staar je dus niet blind op de utopische oplossing, maar ga er heel pragmatisch mee om. Maak bijvoorbeeld niet één iemand verantwoordelijk voor iets als cultuurverandering.
Vermaak maakt duidelijk dat dat bij voorbaat kansloos is. In een toelichting maakt hij de vergelijking met een relatie. ‘Daar stel je toch ook geen relatiecoördinator aan? Daar spreek je toch ook niet af: nu mag jij vijf jaar vertellen hoe we samenleven. Over vijf jaar ben ik weer aan de beurt? Nee, dat is een ragfijn samenspel van formele in informele afspraken, waarbij de bal steeds in het midden ligt. Zo gaat dat ook met taaie vraagstukken.’ Geen speld tussen te krijgen en dus een belangrijk signaal. Wie er zo tegenaan kijkt, kan taaiheid vermoedelijk beter hanteren.
Tot zover dus zeker een verdiende plek in de ‘hall of fame’. Toch mag je twijfelen of ‘Plezier beleven aan taaie vraagstukken’ de centrale spotlight in de ‘hall of fame’ verdient. Het is niet alleen een boek over taaie vraagstukken, het is ook best taai om doorheen te komen. Onvermijdelijk voor wetenschappelijk onderzoek, maar je moet er wel even voor gaan zitten. Het is taai, zeg maar taaitaai.
Misschien een suggestie voor de uitgever. Vroeger werd er nog wel eens gewerkt met twee versies: een wetenschappelijke en een handelseditie. Zo’n laatste versie zou ‘Plezier beleven aan taaie vraagstukken’ zeker helpen. Het thema is boeiend en belangrijk, en veel managers zouden er kennis van moeten nemen. Maar het onderwerp zal vermoedelijk beter beklijven bij een wat handzamere versie. Dat doet niets af aan de inhoud en kwaliteit van het boek, die staat buiten kijf. Maar net zoals je aan taaie vraagstukken volgens de auteur plezier kan beleven, zo zou een iets toegankelijker presentatie lezers van dit boek meer plezier geven. Zodat als het ware de omgekeerde Belastingdienst nog leuker wordt om te lezen.
