Sandra Seagal en David Horne bieden dat houvast wel met hun boek 'Human Dynamics'. Ze gaan duidelijk een stap verder. Helaas biedt de ondertitel, 'samen leven, samen werken' veel minder duidelijkheid dan de originele, die precies aangeeft wat we erin kunnen vinden: 'a new framework for understanding people and realizing the potential in our organizations'. Dat maken ze in dit boek waar. De theorie die in dit boek wordt aangeboden, biedt fundamenteel nieuwe inzichten in het menselijk functioneren en doet een sterk pleidooi om die kennis te gebruiken om het menselijk potentieel in organisaties werkelijk in te zetten. In de eerste plaats omdat daarmee de resultaten beter worden, maar niet minder om de ontplooiingskansen die dit biedt aan managers en medewerkers binnen organisaties. De kern van de theorie Kern van de theorie in 'Human Dynamics' is de hypothese dat er zes fundamentele manieren van zijn bestaan, zogenaamde 'persoonlijkheidsdynamieken' die ten grondslag liggen aan het menselijk functioneren. De theorie wordt gebaseerd op solide wetenschappelijk onderzoek onder meer dan 40.000 mensen uit verschillende culturen. Elke menselijke dynamiek zou zijn opgebouwd uit een interactie tussen 3 universele principes: het mentale, het emotionele en het fysieke principe. Het mentale principe richt zich op zaken als denken, structuren, focus en objectiviteit en lineair denken. Het emotionele principe is meer subjectief van aard en is gericht op relaties, communicatie, verbinding, gevoelens en lateraal denken (creativiteit). Het fysieke principe tenslotte is pragmatisch. Hierbinnen staat het uitvoeren, het maken en doen centraal en het denken in systemen. Als men de drie principes combineert, levert dit negen manieren van functioneren op. Zes daarvan blijken uit onderzoek dominant te zijn. Zelfidentificatie Wat de terminologie betreft, niet veel nieuws onder de zon, zou je kunnen zeggen. Alle psychologische modellen gebruiken deze concepten wel op een of andere manier. Maar vernieuwend is de hypothese dat elke individuele bestaanswijze te relateren is aan slechts één van de 6 persoonlijkheidsdynamieken. Fundamentele herkenning is volgens de theorie alleen mogelijk met 1 dynamiek. Dat maakt de theorie in zekere zin 'hard' en toetsbaar. De toets ligt volgens de onderzoekers in zelfidentificatie binnen een training. Door een aantal confrontaties met de typische wijze van functioneren van de verschillende dynamieken, krijgen deelnemers de gelegenheid hun eigen 'dynamiek' als het ware te herkennen. Zo bevat de methode videomateriaal van kinderen, beschrijvingen van fundamentele gedragingen en gevoelens per dynamiek. Allemaal middelen om de zelfidentificatie op gang te brengen. Relevantie De onderzoekers hebben per dynamiek relevante verschillen gevonden in de wijze van communiceren en probleem oplossen. Ook het leerproces en de natuurlijke bijdrage aan teams verschilt fundamenteel per dynamiek. In feite blijken we te maken te hebben met echt fundamenteel verschillende manieren van ervaren en 'in de wereld staan'. Ik ben intussen betrokken bij trainingen waarin de theorie wordt toegepast. De ervaring van fundamentele verschillen tussen mensen die de methode inzichtelijk maakt is verbijsterend, evenals de zelfkennis die met de theorie gearticuleerd en verdiept kan worden. Omdat het om fundamentele inzichten gaat is het toepassingsgebied schier eindeloos. De inzichten zijn toepasbaar op zowel de persoonlijke ontwikkeling als op interactie tussen mensen. Dat maakt 'Human dynamics' - mits in een professionele context toegepast - zeer bruikbaar voor persoonlijke-, team-, en leiderschapsontwikkeling. De effectiviteit van teams, leerprocessen en communicatie kunnen met behulp van het model sterk worden verbeterd. 'Human Dynamics' is een boek voor kritische pragmatici die nu echt een ontwikkelingsslag willen maken. Maar ook voor managers die een meer menselijke drijfveer hebben. Want de onderzoekers hebben de ambitie tot 'het verhogen van de kwaliteit van het leven dat mensen individueel en collectief leiden'. Door het onderkennen en waarderen van de fundamenteel verschillende manieren van zijn van mensen, zo is het betoog, zijn zowel de individuen als de organisatie beter af. Een inspirerend, geloofwaardig en effectief model. Dat daarbij zeer helder en toegankelijk is. Een absolute aanrader en potentiële hit!
Recensie
Human Dynamics
De menselijke factor wordt binnen organisaties steeds belangrijker. In dat kader zijn er al heel wat methodes ontwikkeld die tot doel hebben het gedrag van mensen conceptueel te kaderen. Belbins teamrollen is daarvan een bekend bijvoorbeeld. Wat deze methoden niet beogen en bereiken is een conceptueel kader te ontwikkelen dat verder gaat dan het gedragsniveau. Dat maakt ze in zekere zin oppervlakkig Het zijn typologieën die geen fundamenteel inzicht bieden in intra- en intermenselijke processen. De bekende invullijsten voeren ons in dit soort methodes naar voorkeursstijlen die niet veel houvast geven voor een meer diepgaande reflectie op individueel en groepsfunctioneren.
Jan Smit
|
14 oktober 2000