Wie is hier nu eigenlijk de baas?

De bestsellerauteur Joep Schrijvers (auteur van 'Hoe word ik een rat?') noemt het boek van Ben Kuiken in zijn voorwoord herkenbaar, diepzinnig én praktisch. De auteur zelf begint zijn inleiding met grote woorden. 'Het management bevindt zich in een stevige crisis. De huidige obsessie voor cijfers en aandeelhouderswaarde heeft geleid tot een star systeem dat weinig ruimte laat voor het individu of voor de creativiteit en waarin steeds minder mensen zich thuis voelen.' Herkenbaar? 'De manager wil wel empatisch en coachend leidinggeven, maar het systeem laat het niet toe. Zolang de manager deze tweestrijd niet doorziet, blijft hij slachtoffer in plaats van manager.' Diepzinnig? Kuiken tempert vervolgens de verwachtingen van de lezer. 'Dit boek geeft geen antwoorden, het stelt slechts vragen.' Praktisch? In zeven hoofdstukken neemt de auteur de lezer aan de hand en leidt hem langs bekend en minder bekend filosofisch gedachtegoed. Van Plato via het zenboeddhisme, Machiavelli, Wittgenstein en Lyotard naar de veronderstelde levensvragen van de huidige manager. De opbouw van het boek is zeer aansprekend. Elk hoofdstuk begint met een recente managementkwestie. Het Amerikaanse Cisco Systems dat, ondanks hun vermogen op elk willekeurig moment te zien hoe de onderneming ervoor stond, eind vorige eeuw toch in de problemen kwam. De superioriteit van de Japanse automarkt. Het drama Ahold. Vervolgens linkt de auteur deze wereldse kwesties aan filosofische vraagstukken. Dit gebeurt soms een tikje geforceerd. Zo worden er bijna drie bladzijden besteed aan het beschrijven van een privé-situatie in het leven van Ahold bestuursvoorzitter Cees van der Hoeven. Dit stukje eindigt met de onderbouwing dat uit onderzoek bleek, dat frauderende ceo's drie keer zo vaak scheiden en met een jongere vrouw hertrouwen als niet-frauderende collega's. De haastige conclusie uit genoemd onderzoek ('Door de scheiding raken topmannen namelijk iets belangrijks kwijt: iemand die hen met beide benen op de grond houdt') vervolgt Kuiken direct met de stelling: 'Macht corrumpeert. De oude Grieken wisten het al.' Socrates, Plato, Aristoteles en andere denkers passeren dan de revue. Aan het einde van een hoofdstuk komt de auteur terug op zijn aftrap en legt uit welke lessen de huidige manager kan trekken uit de beschreven situatie en de filosofische bespiegelingen. Kuiken beschrijft het verschil tussen de belevingswereld van de manager en die van medewerkers en refereert hierbij aan een onderzoek. 'Van de managers zegt 83 procent altijd klaar te staan voor zijn medewerkers, maar 38 procent van die medewerkers zegt daar in elk geval weinig van te merken.' Merkt 62 procent hier dus wel iets van? '70 procent van de managers noemt zichzelf een bindende factor voor het team, maar 36 procent van de teamleden ervaart dit niet zo.' 64 procent dus wél? Als je op deze manier met onderzoekscijfers omgaat en stelt: 'Deze onderzoeken leggen een enorme kloof bloot die gaapt tussen de manager en zijn medewerkers. Ze leven in twee totaal verschillende werelden', dan is dit weinig geloofwaardig. Lezers die hun basiskennis filosofie wil opvijzelen, houden van prikkelende vragen en huidige managementvraagstukken graag tegemoet treden met iets meer diepgang, moeten dit boek zeker bestellen! Laat u door dit boek verleiden om eens wat langer stil te staan bij uw beweegredenen om te (willen) managen. Actiegerichte, praktische managers met een minder ontwikkeld (zelf)reflectief vermogen, hebben hier een zware kluif aan. Maar bedenk dan: 'Niets is zo praktisch als een goede theorie!' (Kurt Lewin).