strong>Iedere keer opnieuw verbaast het mij. Hoe lastig het is om met mensen om te gaan. En hoe lastig mensen het vinden om met elkaar om te gaan. En dat wanneer je iets meer zou kunnen ‘lezen’ van die ander en weten van jezelf het allemaal al een stuk prettiger wordt. Natuurlijk is er al veel bekend over menselijk gedrag. Duizenden wetenschappers zijn er dagelijks mee bezig. En veel, heel veel resultaten zijn al bekend. Maar dan nog; hoeveel heb ik daaraan. Vandaag, nu. Hoe ga ik om met die ontzettend enthousiaste collega die heel warm en persoonlijk is maar ook veel begint en niets afmaakt, terwijl mij dat als ‘afmaker’ behoorlijk ergert?
Dit boek claimt daarbij te helpen. Het is niet nieuw. Oorspronkelijk uitgegeven in 2002 is het wel een bestseller en kent het ook in Nederland inmiddels de derde druk. Maar het helpt wel. Een collega las het en zij ontdekte hoe ze veel beter met haar collega’s kon omgaan. Met name met die eigenwijze, ‘snelle’, enthousiaste lieden die haar als jurist steeds maar weer ‘voor de voeten’ liepen.
Carl Jung stelde in het begin van de vorige eeuw dat gedrag van mensen in te delen valt. Sommige mensen gedragen mensen zich heel extrovert, anderen juist introvert. Dezelfde mensen zijn of gericht op de relatie of juist meer op de zaak. Doorgaand op dit gedachtegoed ontdekte Marston in de jaren dertig twee belangrijke toevoegingen. Hij ontdekte dat op de relatie gerichte mensen gestimuleerd worden in een protagonistische, meewerkende, omgeving terwijl op de zaak gerichte mensen een antagonistische, tegenwerkende omgeving als uitdaging ervaren. De combinatie met zijn tweede bevinding; dat extroverte mensen daar actief op reageren en introverte mensen juist meer passief, was hij, nog beter dan Jung, in staat het gedrag van mensen te modeleren en in statistieken samenvatten. Op deze ideeën is dan ook het gedachtegoed achter de in het boek gebruikte methodiek gebaseerd.
De theorie levert vier kwadranten waarin gedrag kan worden samengevat; verwoord in vier kleuren en enkelvoudige woorden die samen het acroniem DISC vormen.
Een kwadrant waarin de persoon in een uitdagende omgeving een actieve reactie vertoond, gekenmerkt door het woord Dominant en de kleur rood. Een actieve reactie in een sympathieke omgeving kenmerkt zich door het woord zich in het woord Invloedrijk. De derde combinatie een passieve reactie in sympathieke omgeving wordt verwoord door Standvastig en groen als kleur, terwijl de laatste combinatie van een passieve reactie op een uitdagende omgeving wordt vertaald met het woord Complaisant en de kleur blauw.
Het boek geeft handvatten hoe de verschillende types te ‘lezen’ zijn. Wat daarbij opvalt is dat het altijd neutrale beschrijvingen van gedrag zijn. Het gaat in principe niet om de drijfveer van de persoon, maar hoe zijn gedrag wordt geïnterpreteerd. En alleen dat al kan de wereld zoveel mooier maken. Als ik weet hoe de ander reageert (zich gedraagt) op een situatie of op een door mij te beïnvloeden omgeving, dan kan ik die invloed ook aanwenden om de omgeving zo effectief mogelijk te maken. Wat heeft het voor zin om iemand die nachten niet kan slapen voor een presentatie deze te laten houden? Terwijl een ander er een kick van krijgt. Waarom zou je in een team moeten ‘luisteren’ naar een besluiteloos en zeer gedetailleerd iemand terwijl de daadkrachtige lagere zonder enige moeite de leiding zou kunnen nemen? Het is echt heel leuk om iemand die van zichzelf weet dat zij een goede bemiddelaar (S-type) is te zien optreden tussen de o zo resultaat gerichte Dominante man en de detaillistische en genuanceerde C-type vrouw. Het brengt een team verder.
Maar dan moet je het wel weten van elkaar. Dit boekt helpt daarbij. Enerzijds door naar jezelf te kijken en je te herkennen in de rake typeringen van je eigen gedrag. Anderzijds door je te wijzen op het niet toevallige gedrag van de ander.
In mijn trainingen gebruik ik deze kennis veelvuldig. Wat mij daarbij opvalt is dat het door iedereen als uiterst prettig wordt ervaren. Gedrag is immers objectief waarneembaar. En het model is eenvoudig en herkenbaar. Het is in al zijn eenvoud soms wel wat kort door de bocht.
In het bedrijfsleven is de analyse van iemands gedrag veel waard. Denk maar aan al de assesments die gemaakt worden. Door echter een goede analyse te laten uitvoeren (zie www.mdi.nl) wordt ook een reactiepatroon duidelijk die genuanceerder is dan de ene hoofdkleur. Een duidelijk daadkrachtig en dominant iemand kan ook een analytische kant hebben (denk aan minister Donner). Daardoor is het gedrag van deze dominante persoonlijk beduidend anders dan iemand die een duidelijke D en I kant heeft. Bij de laatste kun je denken aan iemand als Gordon.
Kennis over en van de ander helpt in de relatie met die ander. Het gedrag van een ander lezen en daaruit determineren op welke manier hij / zij graag benaderd wil worden, helpt. Mijn collega, de juriste leerde dat haar hoge S en hoge C haar een duidelijke supporter maakten en dat haar dominante, extroverte en enthousiaste collega niet expres bezig was haar te ‘overheersen’ maar dat zij haar geweldig kon helpen door de details goed voor het voetlicht te brengen. Juist omdat zij zichzelf was en zichzelf kende.
