Wat wel toevallig is, is dat ik midden in 'Krijgsmacht en samenleving' zat, toen minister Hillen een monsterbezuiniging aankondigde bij Defensie, met alle gevolgen van dien voor het instrument waarover ik aan het lezen was. De inhoud van het boek hielp me bij het bepalen van mijn positie in dat debat, op basis van wat anders dan puur emotionele argumenten. Die laatste zijn ook niet onbelangrijk, maar een goed debat win je er niet mee. Moelker, Noll en De Weger trekken aan de hand van twaalf hoofdstukken langs een aantal fundamentele discussies rondom krijgsmacht en samenleving. Dat begint bij het ontstaan van het fenomeen krijgsmacht en naarmate de wandeling vordert, krijgen de onderwerpen een steeds kleinere scope. Na de discussie over veiligheid, veiligheidsbeleid en de rol van de krijgsmacht, passeren defensie als organisatie, de politiek-militaire betrekkingen en de huidige vorm van de krijgsmacht. De laatste hoofdstukken gaan dan weer over abstractere onderwerpen, maar dan binnen het kader van de krijgsmacht; terreurbestrijding, ethiek en moed. Het boek leest daarbij niet weg als een streekroman. Het is ook niet echt een boek, maar een bundeling van wetenschappelijke artikelen, die elk als hoofdstuk ook prima apart te lezen zijn. Handig, want dat maakt selectief lezen erg makkelijk. Ik heb daar een aantal keer dankbaar gebruik van gemaakt, door halverwege een hoofdstuk verder te gaan onder het mom 'Ik begrijp 'm goed genoeg zo'. De wetenschappelijke insteek maakt het boek voor de recreatieve lezer niet erg toegankelijk. Dat is jammer, want door de inhoud draagt het boek zeker bij aan de discussie rondom de krijgsmacht en biedt een breder perspectief dan alleen 'we hebben geen leger meer nodig' of 'de Duitsers kwamen ook onverwacht'. Het overstijgt de discussie over tanks en euro's en dwingt de lezer te denken over de krijgsmacht als politiek middel, dat invulling krijgt op basis van hoe wij naar de wereld kijken en welke rol wij daarin willen spelen. Het boek biedt mij voldoende 'munitie' om het huidige debat over de organisatie van defensie met zekerheid in te stappen. Mijn positie daarin? Zoals ik al zei: naar mijn mening staat de krijgsmacht symbool voor hoe serieus een staat één van haar kerntaken neemt. Als minister Hillen meent te moeten zeggen dat 'Nederland voor zijn veiligheid onverzekerd dreigt te raken' dan kan ik niet anders concluderen dat de staat der Nederlanden hier zo langzamerhand in gebreke blijft.
Over Mark Hooftman
Mark Hooftman is politicoloog en adviseur. Hij heeft zich tijdens zijn studie politicologie verdiept in de filosofie, in zijn vrije tijd is hij actief in de politiek en in zijn opdrachten houdt hij zich bezig met het openbaar bestuur.
