De beschreven voorbeelden en verwijzingen bij elke werkvorm vormen een goed geheel en het totaal is gestructureerd opgezet. Voor beginners laat het boek de mogelijkheden zien, voor de ervaren adviseurs en trainers is het meer een naslagwerk. Ik raad u aan hiernaast een boek te lezen met een verdieping in de werking van onze hersenen en over onze persoonlijke gedragingen rond het creëren van ideeën.
'50 werkvormen voor creatieve sessies' is een soort basisverzameling in mijn ogen, voor ieder die sessies wil begeleiden of zich daarin gaat bekwamen. Met de titel geven Rozemarijn Dols en Josine Gouwens goed weer wat u van de inhoud mag verwachten. De ondertitel is voor de aangegeven doelgroep wat hoog gegrepen: 'Een schatkist vol ideeën voor bijeenkomsten met resultaat'.
De metafoor van een schatkist gaat niet op voor deze selectie van vijftig werkvormen en de belofte van 'resultaat' is niet onderbouwd. Voor adviseurs die al ervaring hebben, is het een leuk naslagwerk. Maar voor beginnende adviseurs is het niet diepgaand genoeg. Er wordt onvoldoende duidelijk wat u naast dit boek aan kennis en vaardigheden nodig heeft om succesvolle sessies te begeleiden. Daar wordt in dit boek wel een aantal alinea's aan gewijd, maar het theoretische kader is daarmee wel erg mager.
Als aanvulling op het boek van Dols en Gouwens raad ik u 'Het handboek voor creatief denken' aan van Centrum voor Creatief Denken (COCD). Dit beschrijft diepgaand de filosofie achter de ontwikkelde werkvormen en creatieve sessies, waardoor u een goed overzicht krijgt van waar het om gaat. De oprichting van het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie (NCSI) heeft in de afgelopen jaren de nodige aandacht voor creativiteit gevraagd en met name sociale innovatie in Nederland vorm gegeven.
Dit boek blijft buiten een dergelijke scope of doelstelling, waardoor het een beetje in de lucht blijft hangen en wat instrumenteel overkomt. In de trant van: zo doe je dat en daar en daar moet je ook nog aan denken. Dat is eigenlijk jammer, want van de meer dan honderd min of meer creatieve werkvormen die ik ken, is dit een interessante verzameling. Regelmatig worden tips gegeven om ideeën na het bedenken ervan ook handen en voeten te geven, maar het mist vaak een koppeling naar een probleemstelling en de context daarvan. Soms worden ze zeer summier aangeduid, terwijl beide van wezenlijk belang zijn om een nuttig effect te hebben. Attitude en achtergrond van deelnemers worden bij de aanpak naar mijn mening onderbelicht, terwijl de auteurs wel aandacht schenken aan andere voorwaarden en vele, vaak ludieke verwijzingen. Het boek geeft mij de indruk dat er beschrijvingen zijn gemaakt, alsof de auteurs hebben toegekeken bij alle sessies en daarbij de nodige aanvullingen en tips hebben geschreven.
De beschrijving van 'Anders kennismaken' en de techniek 'Blauwe oceaan' zijn daarvoor wat mij betreft illustratief. De heldere teksten zijn zeker met verstand van zaken geschreven. Diverse citaten uit diverse tijdsperioden verluchtigen de hoofdstukken. Deze ontlokken de lezer soms een glimlach en dus een zinnige associatie. Op zich knap om voor een breed scala van werkvormen een dergelijke hoofdstukstructuur en opbouw te construeren. De structuur binnen de hoofdstukken is dus goed werkbaar. De structuur door het boek heen, de genoemde zeven delen, is mijns inziens krampachtig en voegt niet veel toe. De bijlage over mindmappen lijkt er bijvoorbeeld bijgesleept te zijn in enkele pagina's, wat deze krachtige methodiek onrecht aandoet.
In de literatuurlijst ontbreken uiteraard Edward de Bono, Tony Buzan en Marinus Knoope niet, maar daarnaast zijn er van de ruim veertig titels wel erg veel overige schrijvers aangehaald. Ik vraag me af wat Dols en Gouwen hebben toegevoegd. Deze titels doornemend, meen ik een onderbouwing te zien van mijn karakterisering van dit boekje in het begin van deze recensie. Het is voor de ervaren adviseur zeker leuk om door te nemen en bij sommige werkvormen je geheugen wat op te frissen. Al lezend kwam dan ook regelmatig het leuke gevoel naar boven van 'Oh ja , zo was dat'. Het gebruik ervan als handboek of werkboek is echter niet aan te raden zonder voldoende kennis en ervaring met alle voorwaarden voor een succesvolle sessie.
