'Leidinggeven kun jezelf' gaat over hoe je buitengewone teamprestaties kunt realiseren met gewone mensen. Leiderschap van de vorige eeuw voldoet niet meer. Heroïsch leiderschap komt nog veel voor in organisaties. De Roode gebruikt in zijn boek de heroïsche leider als voorbeeld van de schaduwzijde en de postheroïsche leider als voorbeeld van de zonnige zijde. De heroïsche leider ziet zichzelf als een echte trouble shooter, die is gefocust op inhoud, resultaten boeken, organisatiedoelen bereiken, en die zichzelf boven zijn medewerkers plaatst. Hij doet niets aan teamontwikkelingen en kortetermijndruk legt hij bij zijn mensen. De Roode noemt dit in zijn boek de rationele bovenstroomaspecten. Hij maakt een onderscheid in vaardigheden in de bovenstroom en vaardigheden in de onderstroom. Waar in de bovenstroom, doelen, taken, het definiëren van het probleem, rollen en verantwoordelijkheden van het team een centraal staan, speelt zich in de onderstroom een heel ander proces af, dat met het blote oog nauwelijks waarneembaar is. In de onderstroom gaat het over sociaal-emotionele vaardigheden zoals openstaan voor nieuwe inzichten, betekenis geven, de kunst om vragen te stellen, je kwetsbaar opstellen, in dialoog gaan, elkaar feedback geven en aanspreken. Niet onbelangrijk, want de onderstroom bepaalt voor een groot deel de richting van de organisatie. De moderne manager moet in deze tijd niet alleen vaardigheden van de bovenstroom kunnen toepassen, maar ook over vaardigheden van de onderstroom beschikken. Hij moet oog hebben voor de individuele ontwikkeling van zijn medewerkers, in staat zijn de teamdynamiek te verbeteren of in staat zijn om synergie binnen zijn team realiseren. Werken in teams en het leveren van kwalitatief hoogstaande teamprestaties zijn vandaag de dag immers dé norm. Wat betekent dit voor de leidinggevende? Ideaal is wanneer de onderstroomaspecten de bovenstroomaspecten versterken. De Roode's pleidooi voor het collectief leren is goed onderbouwd. In zijn boek pleit de auteur voor collectief leren met de leidinggevende als een postheroïsche leidinggevende die zich opstelt als facilitator. Onder faciliteren bedoelt De Roode dat een leidinggevende in staat moet zijn om groepen of teams procesmatig te kunnen ondersteunen om de aanwezige kennis en ervaring te vertalen in concrete acties en leereffecten die tot synergistische prestaties leiden. Interessant is het hoofdstuk waar de auteur het collectief leren met Action Learning uitgebreid ter sprake brengt. Dit is één van de krachtigste methodieken om het leren in de eigen organisatie vorm te geven en is vooral geschikt voor de pragmatische manager die als procesbegeleider een divers samengesteld team aanstuurt. De methode is een antwoord op de zich steeds sneller opvolgende veranderingen, complexiteiten en dualiteiten van de huidige werkomgeving. De kracht van zijn filosofie schuilt in het stellen van de juiste vragen en het nauwgezet luisteren en leren. Op deze manier kun je tot de diepere lagen van een vraagstuk doordringen en benoem je alle factoren die met het vraagstuk samenhangen. Vervolgens zoek je naar de meest passende oplossing, waarbij creativiteit en durf onontbeerlijk zijn. Door continu te reflecteren op het proces en de eigen rol, verhoog je het collectieve kennisniveau en ontwikkel je tevens je eigen leiderschapsvaardigheden. Zelfs problemen die onoplosbaar lijken via de Action Learning-aanpak oplosbaar. De Roode's boek 'Leidinggeven kun jezelf' is een aanrader voor menig manager die de intentie heeft zijn medewerkers te willen motiveren en te inspireren, juist in een omgeving die continu aan verandering onderhevig is. Het is consciëntieus geschreven, systematisch van opbouw en bevat geen overdaad aan managementtheorieën. Aan het eind van elk hoofdstuk stelt de auteur de lezer de praktische vraag 'Wat betekent dit voor de leidinggevende?' Essentieel voor het praktisch nut van het boek, want zijn antwoorden zetten je aan het denken. De Roode leert je met zijn praktische inzichten de benodigde vaardigheden te ontwikkelen om zelf de samenwerking in een team te bevorderen.
Over Louis Thorig
Louis Thörig is verbonden als master- en bachelorthesisbegeleider aan de afdeling Organisatiewetenschappen, Faculteit Sociale Wetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam. Hij was tot 1 augustus 2011 werkzaam als global communications manager op het hoofdkantoor van IOI-Loders Croklaan (www.croklaan.com) in Wormerveer. Hij heeft zijn MBA behaald bij Business School Nederland, de Action Learning MBA.
