strong>Dit boek gaat over de vraag hoe je als leraar de aandacht en betrokkenheid van je leerlingen weet te vergroten. Een concrete aanpak wordt je als lezer aangereikt, gebaseerd op wetenschappelijke bevindingen met diverse vragenlijsten en instrumentaria om de voortgang te meten. Een belangrijk boek voor scholen om dit het onderwerp ‘betrokkenheid’ te vergroten.
‘Leerlingen zijn veel meer bereid om zich betrokken te voelen met leerdoelstellingen als die verbonden zijn, met hun persoonlijke doelen’. Het is een van de zinnen die op mij een diepe indruk maakte tijdens het lezen van dit boek. Maar wat weten leraren van hun leerlingen en hun betrokkenheid? Het lijkt me een terechte constatering van de auteur wanneer hij stelt dat betrokkenheid al heel lang wordt gezien als de basis voor effectief leren. Wat blijft er van leren over als de leerling niet betrokken is? Slechts weinigen zullen tegen deze constatering iets willen inbrengen, anders ligt het met de aanpak ervan. Waar te beginnen om de betrokkenheid te vergroten? Zoveel mensen, zoveel inzichten dus zoveel aanpakken. Het is die diversiteit van inzichten die scholen kan verlammen, een negatieve vorm diversiteit dus. Marzano biedt een aanpak die zeer overzichtelijk is en als school of als team goed is in te voeren. Het startpunt van zijn aanpak is gebaseerd op vier vragen aan de leerling: 1. Hoe voel ik me? 2. Ben ik geïnteresseerd? 3. Is dit belangrijk voor mij? 4. Kan ik dit?
Onder deze vragen zitten concepten verscholen, waarvan het nuttig is dat de leraren die kennen anders wordt het ‘een aap een trucje aanleren’.
De eerste vraag ‘Hoe voel ik me?’ gaat over emoties. Dat leerlingen emoties hebben is vanzelfsprekend, maar wat kun je en moet je ermee als leraar? Allereerst begrijpen als leraar dat leerlingen zich cognitief betrokken kunnen voelen maar ook emotioneel. Wat Marzano doet -en daar is het een wetenschapper voor- hij pelt als het ware het begrip ‘emoties’. Hij illustreert dat emoties te maken hebben met het energieniveau van de leerlingen, de positieve houding van de leraar en de mate waarin de leerlingen zich geaccepteerd voelen. Zo worden alle vier de vragen van concepten voorzien. Dit leidt uiteindelijk tot Marzano’s model van aandacht en betrokkenheid.
Maar daarna staat de lezer niet met lege handen, hem worden strategieën aangereikt hoe vervolgstappen te nemen. En dat maakt (ook) dit boek van Marzano waardevol. Het boek start met een helder theoretisch kader betreffende het onderwerp, het biedt een model vol met concepten gebaseerd op slechts vier eenvoudige vragen, vervolgens wordt de lezer (de leraar) uitgedaagd om een score over zichzelf en zijn klas in te vullen en wordt daarna een strategie opgesteld door de leraar om tot verbeteringen te komen.
Onder de motorkap van het model zitten concepten als growth mindset, self determination theory, positieve psychologie, etc. Natuurlijk kan het gebeuren dat een leraar daar niet mee bekend is, maar dat zal de taak moeten zijn van de begeleider van dit gehele traject. Daarover gaat dit boek (helaas) niet. Het is vooral gebaseerd op zelfevaluatie en minder op het begeleiden van een facilitator aan een groep mensen.
Een uitstekend boek voor alle scholen ongeacht leeftijd en niveau.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.