Volg ik apathisch de regels of houd ik het initiatief aan mijzelf en ben ik een denkende doener?' Het voorgaande vat zo ongeveer de inhoud van het boek van Ben Kuiken samen. Wat een heerlijk boek om te lezen en hoe vaak heb ik de woorden: 'Fuck de regels' al niet in de dagelijkse praktijk gebruikt! Het gelijknamige boek roept niet op tot burgerlijke ongehoorzaamheid, maar om kritisch te bezien of we niet te ver doorschieten door alles te willen reguleren. U zult het zelf moeten beslissen, maar voor mij sluit 'Fuck de regels' direct aan bij de taal die ook mijn hart spreekt. 'Fuck de regels, ik los het zelf wel op!' Op een zeer toegankelijke wijze beschrijft Ben Kuiken de overmatige regeldrift die niet alleen de Overheid, maar bijna elke organisatie kent om alle risico's te willen afdekken. Blijkbaar denken we door alles zoveel mogelijk te reguleren grip op zaken te hebben en houden. Kuiken bespreekt aansprekende voorbeelden vanuit zowel de literatuur als de dagelijkse praktijk. Onder andere haalt hij de Franse filosoof Michel Foucault aan, die van mening is dat onze hele maatschappij is ingericht op het disciplineren van de burger. Maar ook uit het dagelijkse leven haalt Kuiken aansprekende voorbeelden aan. Bijvoorbeeld de discussie rond de kickfinish van Sven Kramer, tijdens de Europese schaatskampioenschappen in Boedapest na een jaar afwezigheid als gevolg van een blessure, die hem bijna een diskwalificatie opleverde. Of de rode kaart van AZ-doelman Esteban Alvarado Brown toen hij zich tegen een supporter verdedigde. Het strikt volgen van de regels zou uiteindelijk hebben geresulteerd in de diskwalificatie van Kramer en het handhaven van de rode kaart van Esteban. In zijn boek verwijst Kuiken ook naar het zelfoplossende vermogen van dieren en mensen. Hij wijst daarbij bijvoorbeeld op het gedrag binnen een groep apen. Natuurlijk zijn er binnen dergelijke groepen soms spanningen en gevechten, maar in het belang van het voortbestaan van de groep herstellen de apen na die onrust de vrede en vertonen sociaal gedrag, zoals het elkaar vlooien. Een ander aansprekend voorbeeld is het gedrag van een caissière als zij merkt dat een klant een bepaald product niet heeft afgewogen en dat als hij dat nu zou moeten doen, de wachtende rij er niet korter op wordt. Nog afgezien van het gemor van andere klanten. Dus besluit zij, in overleg met de klant, het gewicht reëel te schatten en daar een schappelijke prijs voor in rekening te brengen. Als er één boodschap uit het boek van Ben Kuiken 'Fuck de regels' doorklinkt, dan is dat: 'Ik doe de dingen omdat ik ze 'wil' doen en niet omdat ik ze 'moet' doen'. Ik ben een denkende doener, een professional, en geen apathische volger. De kracht zit hem vooral in de laatste hoofdstukken van het boek. Wat mij persoonlijk het meest aanspreekt, is deze zin in hoofdstuk 13: 'Wanneer je de regeltjes buitenspel zet en creativiteit de ruimte geeft, kunnen er mooie dingen gebeuren.' Overigens, in hetzelfde hoofdstuk wordt een bijzondere gebeurtenis beschreven waarbij Steve Jobs betrokken was. Ik zou zeggen laat het u uitdagen om het te gaan lezen. Dit boek in combinatie met het boek van Rick van Asperen over 'Egostrippen - De kick van je eigen ik' zou verplichte literatuur moeten zijn voor elke manager. Het zou hen wijzen op het nut en de noodzaak om authentiek te zijn en te blijven.
Over Dick Bos
Dick Bos (1958) studeerde onder andere Rechten aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en Bedrijfskunde aan de NCOI Business School (MBA). Daarnaast voltooide hij naast tal van managementcursussen de opleiding tot gecertificeerd compliance officer bij het NIBE-SVV. Hij is nu werkzaam bij Rijkswaterstaat.