Wie in een boek een ‘brief aan God’ publiceert, moet niet gek opkijken dat het door veel lezers als zweverig wordt beschouwd. Ook andere verwijzingen naar bijbel en spirituele denkers, maakt dat Spirit in finance soms een hoog abstractieniveau heeft. ‘Laat je licht schijnen in de wereld van geld en materie’, zo luidt de ondertitel. Ook dat zal mogelijk lezers afschrikken. En toch doen we het boek daarmee te kort.
‘Spirit in Finance’ heeft een veel aardsere boodschap dan de titel en sommige passages in het boek doen vermoeden. Auteur Ivo Valkenburg is namelijk niet vies van geld, niet voor niets had hij ooit een pensioenbedrijf, maar hij wil wel dat dat geld op andere manieren wordt verdiend. En ja, hij zet zich dus af tegen excessieve zelfverrijking. Hij gruwt van mensen die in Amerika en Nederland voor commissies rondom de kredietcrisis verschijnen en met droge ogen zeggen dat ze ‘het niet geweten hebben’. Volgens de auteur loopt het geld- en groeisysteem dat we nu hebben gecreëerd ook op zijn laatste benen. En dus moeten we op zoek naar alternatieven. Aardige voorbeeld in het boek komt uit Zwitserland. Daar hebben MKB-bedrijven de WIR opgericht. Daarin wordt niet cash betaald voor diensten, maar in een soort virtueel tegoed. Inmiddels gaat daar – omgerekend - al twee miljard dollar in om. Terecht zegt de auteur dat het dus niet gaat om een ‘geitenwollensokken onderneming’.
Het boek is één groot pleidooi om anders tegen geld en economie aan te kijken. Zo lezen we bijvoorbeeld: ‘We accepteren een samenleving met een sterk groeiende werkloosheid en nog veel meer pijn en verdriet voor mens en milieu, omdat we zogenaamd geen geld hebben. We zijn gehersenspoeld. We hebben toch geen tekort aan menselijk potentieel? We hebben toch geen tekort aan mooie ideeën? We hebben toch geen tekort aan bedrijven of instellingen? Er is toch juist sprake van overvloed als het gaat om menselijk potentieel….’ Valkenburg constateert om hem heen, dat steeds meer ondernemers tegen dit soort vraagstukken aanlopen. Ze willen het anders doen, maar weten niet zo gauw hoe. Het is de vraag of die worsteling na het lezen van ‘Spirit in Finance’ minder wordt. Met een oplossing als ‘de liefde als wettig betaalmiddel’ zal menigeen toch even de wenkbrauwen fronsen. Valkenburg geeft ook direct toe dat hij geen pasklare oplossing heeft voor een compleet nieuw systeem, maar dat denken erover wel helpt om verder te komen.
Tot zover de kritische benadering van het boek. Maar het vervelende is dat je bij lezing keer op keer tot de conclusie komt dat de auteur wel een punt heeft. Je kunt gewoon niet tegen zijn theorie zijn. Het systeem van groei is eindig en we hebben ons hoofd al een keer of wat keihard gestoten. Het boek draagt bij om zelf na te denken over hoe het verder moet. Valkenburg zelf probeert het via een open sollicitatie aan God. Er zijn vast ook andere methoden om na te denken over een ander financieel systeem. Maar het is goed om via dit boek, of met behulp ervan, ook - zoals de subtitel suggereert - uw licht als lezer er eens over te laten schijnen.