Toegegeven: ik ben enigszins bevooroordeeld, na het bijwonen van een lezing van Trompenaars enige tijd geleden. Deze man is inspirerend, grappig en hij doorleeft zijn verhaal oprecht. Iets dat ik veel te weinig tegenkom in het oerwoud van ‘leiderschapssprekers’. In zijn professionele leven is Trompenaars een zeer gelukkig ‘bedrijfshuwelijk’ aangegaan met Charles Hampden Turner. Hun gezamenlijke organisatie blinkt al jarenlang uit in de theorie rondom ‘dilemma reconciliation’. In plaats van het tegenover elkaar zitten van uitersten, ontstaat de magie wanneer je ze afhankelijk van elkaar maakt in de oplossing.
Regie, Respect, Reconciliatie en Realisatie
In Einde discussie gaan Roland de Bruijn (eveneens werkzaam voor Trompenaars Hampden-Turner) en Fons Trompenaars dieper in op de volledige dialoog-structuur. Dit doen ze aan de hand van 4 R-en, namelijk Regie, Respect, Reconciliatie en Realisatie. Klinkt als een makkelijk model nietwaar? Vier pakkende letters, makkie. Net als de 5 P’s in marketing (of zijn het er al 11 ondertussen?). Maar zo makkelijk hebben de auteurs zich er niet vanaf gemaakt. De praktijkvoorbeelden zijn ECHT. En dat is in boekenland nogal uniek. Meestal staan er een paar wenselijke en duidelijk geconstrueerde verhalen in de kantlijn. Ik kan gewoon lezen dat deze auteurs ‘walken’ wat ze ‘talken’.
Argumentatieladder
Op pagina 125 staat een fijne argumentatieladder uitgewerkt. Ook hier lees ik weer in de uitkomsten, dat er echt hele concrete conclusies opduiken. Geen algemeenheden zoals ‘We moeten meer verbinding zoeken’, maar ‘de organisatie roept wel dat ze een lerende organisatie is, maar stuurt daar in de praktijk niet op’. In het boek worden veel pakkende tekeningen gebruikt ter verduidelijking. Is het allemaal nieuw? Neen, de Muller-Lyer illusie is vast en zeker in minimaal 500 managementboeken afgedrukt, en ook Bateson en Dilts geven opmerkelijk veel gastoptredens in deze wereld.
Dilemma reconciliatie centraal
In de kern staat toch de dilemma reconciliatie centraal, en dát is misschien wel de mooiste leiderschapserfenis van de afgelopen 10 jaar. De R van regie neemt bovenal het eigen denken in de hand. Het bewust zijn van jezelf (ken uzelve) maar dan heel praktisch. Verbinding maken met andersdenkenden klinkt conceptueel, totdat je wordt uitgenodigd de logica van de tegenpartij te doorgronden. Reconciliatie is oprecht een magisch beginsel. Dat toch ook zó logisch aanvoelt in de uitvoering. Om in de huidige tijd maar actueel te zijn: de ene partij wil een virus verslaan, terwijl de andere partij autonomie beoogt. Hoe kun je nu zorgen dat die twee elkaar versterken? Dan kan door bijvoorbeeld te vragen: ‘Hoe kan jouw autonomie bijdragen aan het verslaan van dit virus?’ of ‘Hoe kunnen we het proces van het virus-verslaan zodanig vormgeven dat het bijdraagt aan jouw autonomie?’. Werkelijk smakelijke concepten om uren zo niet weken op verder te filosoferen.
Verplichte kost
Mijn conclusie zou zijn: bent u een leider of kent uw positie grote verantwoordelijkheden en/of complexe uitdagingen? Dan is Einde discussie van Roland de Bruijn en Fons Trompenaars simpelweg verplichte kost. Einde discussie…
Over Arvid Buit
Arvid Buit is executive coach en auteur van Wahlberg, Het verhaal van een CEO en Red de Alfawolf, Zachte leiders maken stinkende wonden. Hij houdt zich bezig met de ontwikkeling van topbestuurders en de ontwikkeling van het vakgebied coaching.
