De onderwerpen inclusiviteit en diversiteit zijn hot, niet in het minst door de onlangs tot wet gebombardeerde targets voor vrouwen aan de top. Heel passend dus dat Marguerite Soeteman-Reijnen, voorzitter van Topvrouwen.nl, het voorwoord schreef. Zij wijst erop dat het niet alleen gaat om meer vrouwen, maar ook (of juist) om verschillende nationaliteiten, karakters, leeftijden, lichamelijke condities, enzovoort. En dat die niet alleen vertegenwoordigd moeten zijn, maar ook gehoord worden, zichzelf kunnen zijn en zo de besluitvorming écht verrijken. Dit alles komt in het boek terug. Top!
Belerend
Het is bij parabels en businessnovelles een uitdaging om de theorie die je wilt presenteren op een natuurlijke manier in het verhaal terug te laten komen, en helaas zijn ook de auteurs van Inclusief leiderschap in de valkuil van de belerende randfiguren gevallen. In een boek dat ik eerder las kwam een superirritante interim-CEO voorbij die elke MT-vergadering een college MBA-modellen gaf. En ook de bekende consultant die heidagen faciliteert en daar de nieuwe concepten op belerende toon uit de doeken deed. In Inclusief leiderschap komen meerdere ‘leraren’ aan het woord: goede vriend Corné, recruiter Kaan en consultant Raghenie (op hei-dagen). Dat is iets beter, maar ze zijn allemaal best ... belerend.
Het verhaal gaat over Anton, gepensioneerd CEO die net zijn eigen succesvolle bedrijf goed heeft verkocht. Hij wordt voor een directiefunctie bij een multinational gevraagd. Anton ziet zichzelf als dienend leider, maar krijgt na zijn eerste dag in zijn nieuwe functie van Corné nog even een lesje hierin. Dat wij, lezers, de basis ervan moeten leren, dat begrijp ik, maar voor Anton zou dit gesneden koek moeten zijn. En jammer genoeg zijn er nog een aantal ongeloofwaardigheden (hoe Anton is aangenomen, bijvoorbeeld) die het verhaal minder pakkend maken.
Dienend en situationeel leiderschap
Naast de uitleg over dienend leiderschap (wat volgens de auteurs de basis is voor inclusief leiderschap) komt in het boek ook de toepassing van situationeel leiderschap aan de orde: een dienend leider moet zijn leiderschapsstijl aanpassen aan de volwassenheid van zijn team en medewerkers. Een sturende, directieve leider kan dus tegelijkertijd een dienend leider zijn. Interessante observatie!
Natuurlijk worden ook de uitdagingen van diversiteit en organisatiecultuur benoemd, niet altijd even subtiel, maar dat kan ook niet in zo’n compact boek. Het boek is lekker vlot geschreven, goed in ‘roman-stijl’ wat ik heel knap vind. Nu is Kamsteeg ook expert in Storytelling, dus dat verklaart veel.
Strijd
Het idee van een wedstrijd is interessant. De business-unit van Anton, met zijn ‘inclusieve’ MT, moet het qua (financiële) targets opnemen tegen een andere business-unit onder (dictatoriale) leiding van Eduard. Anton moet in feite bewijzen dat inclusiviteit óók beter is voor het bedrijf. Eduard lijkt het te gaan winnen als er (spoiler alert) een integriteits-issue optreedt. De medewerkers van Eduard durven zich niet uit te spreken, die van Antons unit wel, en zo komt het uiteindelijk goed. En met de targets ook.
Hiermee zou het bewijs geleverd zijn dat inclusiviteit beter is voor het bedrijf, ik vind het echter nogal makkelijk, iets te kort door de bocht. Wel aardig is de stelling dat een divers team ook een diverse klantfocus heeft, waarmee een grotere doelgroep bereikt kan worden. Terecht wordt in het betreffende hoofdstuk de nadruk gelegd op de unconscious bias, helaas met het bekende ‘dokter’ voorbeeld. (Vader en zoon krijgen een auto-ongeluk, vader dood, zoon zwaargewond naar het ziekenhuis. Chirurg zegt: ik kan deze operatie niet doen, dit is mijn zoon. Hoe kan dat?).
Mensen en dieren
Ik denk dat simpele verhalen, uitvergrote persoonlijkheidskenmerken en botsende karakters beter overkomen in fabels (zoals Onze ijsberg smelt!) en dat menselijk pinguïn-gedrag impactvoller is dan karikaturaal mensengedrag. Misschien kan Kamsteeg in zijn volgende boek van Anton en zijn medewerkers beter dieren maken? Hij zal daar zeker een leerzaam en spannend verhaal over kunnen vertellen! Office of the Apes?
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
