In de spiegel is een bonte verzameling verhalen. 79 journalisten uit alle windhoeken en werkend voor alle soorten media vertellen waarom een bepaald vraaggesprek memorabel was. Dat levert een vlot te lezen bundel op met sterk uiteenlopende bijdragen, zowel in lengte, diepgang als kwaliteit.
De indrukwekkendste vraaggesprekken kunnen met om het even welk mens zijn. Van CEO tot de vrouw of man in de straat, ze komen allemaal voorbij in het boek. Of zelfs met de eigen vader, zoals Frénk van der Linden in zijn eigen hoofdstuk vertelt. In zijn rol als interviewer voor een documentaire durfde hij zijn vader eindelijk te vragen wat hij privé als zoon nooit durfde.
Twijfels
Jeroen Smit, die net als de mannen die hij vaak interviewt, bedrijfskunde studeerde, is als journalist veranderd toen hij inzag dat hij het altijd in control willen zijn en niet twijfelen moest loslaten. Die houding staat, ontdekte Jeroen Smit, de echte, vaak broodnodige, vernieuwing in de weg. Vernieuwing, progressie, begint met twijfel, kwetsbaarheid, besluiten het niet te weten. Alleen dan lukt het, of je nou CEO bent of journalist, om echt goed naar de ander te luisteren.
Uit de verhalen blijkt dat het essentieel is dat er een vertrouwensband is of ontstaat tussen interviewer en geïnterviewde. Feitelijk gaat het om daadwerkelijke ontmoetingen van mens tot mens. Fokke Obbema getuigt daarvan. Hij schrijft dat hij tegenwoordig samen met zijn gesprekspartner op zoek gaat naar antwoorden op de vragen waarop hij werkelijk dringend een antwoord wil. Daaruit komen de mooiste verhalen voort, die ook wezenlijk van waarde zijn voor de lezers.
Mislukte interviews
Aan de andere kant kunnen juist mislukte interviews de journalisten van dienst ontzettend veel leren. Meerdere hoofdstukken in deze bundel getuigen daarvan. Martin Simek begint zijn bijdrage met nee als antwoord op de vraag of interviewen eigenlijk een vak is. Zijn honderden vraaggesprekken op radio en tv beschouwt hij als gezamenlijke speurtochten, die daardoor altijd spannend waren én faliekant konden mislukken. Zijn nachtelijke gesprekken op de radio eindigde hij altijd met blijf je samen met mij verbazen.
Voor Frénk van der Linden heeft het diepgaande portretterende interview al zijn carrière lang zijn voorkeur, omdat het voor hem de ideale manier is om het leven onder de huid te kruipen. Voor een goed interview is van beide kanten een fundamenteel gevoel van veiligheid nodig. Interviewen is in de kern een vertrouwenskwestie. Fairplay: authentieke interesse en empathie tonen. Niet werken vanuit een oordeel, maar vanuit nieuwsgierigheid. De ander behandelen zoals je zelf behandeld wilt worden.
Inderdaad net zoals in het dagelijks leven.
