Na een lange zoektocht ontdekt Jos Kessels uiteindelijk filosofie als vak waarin hij verder wil. Geld was er niet mee te verdienen, maar dat vond hij niet erg. Hij maakt kennis met Socrates, die gesprekken voert over het goede leven en anderen aanzet om te reflecteren op wat ze werkelijk willen. Om inzicht te krijgen in de juiste leidende ideeën, in de beelden en opvattingen die onszelf en anderen ‘in vorm’ kunnen brengen.
We kunnen alleen een waarachtig goed leven leiden als we weten wat het betekent om in vorm te zijn en hoe we daar kunnen komen. Mensen die zich meer richten op het verwerven van rijkdom, status en aanzien in plaats van zich bezig te houden met waarheid, wijsheid en het verbeteren van hun ziel, zijn namelijk ‘uit vorm’.
zeven vaardigheden
In vorm komen is een actueel en compleet handboek voor praktische filosofie. Na een inleiding over filosofische scholing beschrijft Kessels zeven vaardigheden die je nodig hebt om filosofie praktisch te gebruiken. Hij werkt deze vaardigheden uit in hoofdstukken over het op gang brengen van reflectie, het onderzoeken van de ervaring, het verkennen van houding en gevoelens en het ontleden van de zienswijzen rond een kwestie. Hij gaat verder met het zoeken naar een dragend idee, ofwel een beeld van ‘in vorm’ zijn. De volgende vaardigheid is rekening houden met het menselijk tekort, waarmee hij van het abstracte idee, weer terugkomt bij de alledaagse realiteit om in het slothoofdstuk te eindigen met wat het betekent om filosofisch te leven. Volgens Kessels is dat een leven gericht op innerlijke ontwikkeling, aan de hand van een zelf overstijgend ideaal, op geheel eigen wijze vormgegeven, met focus op ideeën en geestelijke oefening en met enige uitstraling van geluk.
gezamenlijk nadenken
Filosofie draait om het stellen van vragen over het leven en de moraal. Dialectiek is de kunt van het gesprek voeren. Zowel filosofie als dialectiek zijn heel lang theoretische disciplines gebleven, maar in de huidige tijd vol verwarring, individualisering en fragmentatie hebben we het filosofische gesprek steeds harder nodig. Het is de kunst om in gesprekken uiteenlopende visies en houdingen te onderzoeken. Dat zorgt voor een cultuur van gezamenlijk nadenken die mensen verbindt, ondanks hun verschillen.
Wetenschap is objectief-logisch en streeft naar algemeen en onpersoonlijk weten, waaruit het subjectieve is verwijderd. Een gesprek daarentegen gaat nooit alleen over het onderwerp op zich, maar ook altijd over de deelnemers als persoon, hun opvattingen, wie ze zijn en hoe ze in het leven staan. Een gesprek is dan ook altijd subjectief. De mens is niet alleen waarnemer, maar ook altijd actor, deelnemer.
In vorm komen is een schitterend boek over de praktische bruikbaarheid van filosofie. Het staat boordevol filosofische inzichten en actuele voorbeelden en is zeer toegankelijk geschreven. Elk hoofdstuk eindigt met een of meer citaten van Plato en wenken voor de praktijk, oefenmateriaal, vragen en opdrachten om zelf uit te voeren en expertise op het gebied van praktische filosofie op te bouwen.
