Cruisecontrol staat voor het stadium waarin medewerkers zo zelfstandig mogelijk de dagelijkse taken uitvoeren. Het team neemt zelfstandig beslissingen en lost de meeste problemen zelf op, zonder dat de leidinggevende voortdurend hoeft bij te springen. Hierdoor kan de leidinggevende zich richten op zaken die niet urgent, maar wél belangrijk zijn.
Onderwerpen die in Cruisecontrol aan bod komen, zijn onder meer leiderschap, strategie, teamfunctioneren, delegeren en vertrouwen. Elk onderwerp wordt besproken in een apart hoofdstuk. Bij elk onderwerp besteedt Oosterkamp aandacht aan waar managers in de praktijk tegenaan lopen, hoe zij het beter kunnen aanpakken, en – waar mogelijk – hoe AI daarbij kan helpen.
Delegeren
In 2015 verscheen Oosterkamps boek over leiderschap, Schaamteloos delegeren. Cruisecontrol borduurt voort op Schaamteloos delegeren, en lezers van dat boek zullen dan ook veel ideeën herkennen. Toch is Cruisecontrol echt een ander boek. Niet slechts een geactualiseerde versie, maar een vernieuwde aanpak, waarin de lezer ook (basis)tools voor AI krijgt aangereikt. Naast verhelderende teksten over onderwerpen waar leidinggevenden mee worstelen, bevat elk hoofdstuk voorbeelden van vragen die je aan AI kunt stellen: hoe je slimmer een strategie bedenkt, een dashboard bouwt of betere afspraken maakt met medewerkers. Deze voorbeeldvragen – in AI-termen ‘prompts’ – vormen een belangrijk onderdeel van het boek.
Prompt omschreven
Voor lezers die afhaken bij het woord ‘prompt’ legt Oosterkamp in het eerste hoofdstuk kort uit wat AI voor je kan betekenen en welke websites beschikbaar zijn. Aangezien in het boek geen heldere definitie van een prompt staat, heb ik ChatGPT gevraagd dit te verduidelijken. Kort samengevat: een prompt is een duidelijke instructie of vraag die je aan een AI-systeem (zoals ChatGPT) geeft om een specifiek antwoord of resultaat te krijgen.
Nut van een prompt
Op mijn vraag wat je als manager met een prompt kunt doen, gaf ChatGPT het volgende antwoord: een prompt kan helpen bij zaken zoals besluitvorming: ideeën toetsen of scenario’s uitwerken; efficiëntie: snel rapporten, e-mails of presentaties laten opstellen; strategie: marktanalyses, SWOT-analyses of groeiplannen genereren; HR-taken: vacatureteksten maken of functioneringsgesprekken voorbereiden.
ChatGPT besluit: ‘Kortom, een goed geformuleerde prompt bespaart tijd en verhoogt de kwaliteit van werk.’ Oosterkamp zegt ongeveer hetzelfde, maar met meer woorden.
AI en zelfkennis
Volgens Oosterkamp is het mooie van AI dat het je goed kan helpen bij heel veel taken. Zijn advies: upload bijvoorbeeld een rapport van een persoonlijkheidstest en stel AI vragen over je eigen persoonlijkheid, je valkuilen en hoe je daar zo min mogelijk last van hebt.
Promptvoorbeeld
Om een idee te geven van hoe zo’n prompt geformuleerd kan worden, volgt hier een voorbeeld van een (ingekorte) prompt die helpt bij het ontdekken van je leiderschapsprofiel:
‘Ik wil graag nadenken over mijn verleden en reflecteren op wie ik ben. Kun je me interviewen? Denk bijvoorbeeld aan mijn geboorte en vroege jeugd, mijn schooltijd, hobby’s en interesses... Help me te reflecteren op de tegenslagen en obstakels die ik heb ervaren, mijn dromen en angsten, en wat dat zegt over wie ik ben.’
Zoals bij alle andere prompts in het boek, is ook deze tekst zowel in het boek opgenomen als (kopieerbaar) beschikbaar op de website – handig, want dat bespaart overschrijven.
Pech
Op het moment dat deze recensie wordt geschreven (halverwege mei) is de gratis toegankelijke internetboeksite nog maar beperkt gereed. Oosterkamp biedt hiervoor uitgebreid zijn excuses aan. Volgens hem is de vertraging het gevolg van technische problemen en persoonlijke omstandigheden. Daarnaast is er een aanvullende website waarvoor je een betaald abonnement kunt afsluiten.
Pragmatisch
Het boek leest prettig dankzij de soepele schrijfstijl en is daardoor goed toegankelijk. De elf hoofdstukken zijn niet overdreven lang – ongeveer twintig tot dertig pagina’s per hoofdstuk. Oosterkamp houdt niet van lange theoretische verhandelingen of wetenschappelijke onderbouwing. Je moet hem op zijn blauwe ogen geloven dat wat hij zegt werkt – omdat het hem en zijn klanten daadwerkelijk geholpen heeft. Uit de voorbeelden blijkt dat hij goed weet wat er speelt binnen organisaties.
Acties
Cruisecontrol is bedoeld voor de leidinggevende wiens agenda overloopt, die moeite heeft met loslaten en die weet dat er meer uit het team te halen valt. Of je nu worstelt met delegeren, structuur aanbrengen of vertrouwen opbouwen – dit boek biedt structuur én slimme AI-hulp om je daarbij te ondersteunen. Cruisecontrol geeft inzicht in de acties die nodig zijn om het maximale rendement uit je teamleden te halen én om tijd voor jezelf vrij te maken – weg van brandjes blussen en routinetaken. In die zin is Cruisecontrol een handig werkboek voor de drukbezette leidinggevende.
Over Rudy Kor
Rudy Kor is zelfstandig organisatieadviseur en auteur van diverse managementboeken. Tot voor kort werkte hij (als senior partner) bij Twynstra Gudde. Hij startte zijn werkzame leven bij Philips in Eindhoven. Als adviseur helpt hij (project)managers bij het effectiever inrichten van hun projecten. Als veellezer wordt hij gedreven door nieuwsgierigheid en schrijft regelmatig boekrecensies.