Giles Hutchins beschrijft in Toekomstklaar hoe we onszelf op de werkplek kunnen bevrijden van deze logica en onze organisaties kunnen ontdoen van denkkaders en gebruiken die niet meer van deze tijd zijn en zeker niet passen bij een uitdagende toekomst. Een fundamentele omwenteling in hoe we denken, waarnemen en ons tot elkaar verhouden is nodig. Een andere mindset dus waarbij we open staan voor wie we van nature zijn. Het gaat om meervoudig leren kijken, waar de oude logica met zijn beperkende perspectief deel van uitmaakt. Als dit oude perspectief de overhand krijgt, raken we het zicht kwijt op de verbondenheid in de wereld, de onderlinge afhankelijkheid, de synergie en op de uitputtende impact van onze handelingen.
Organisaties van de toekomst passen de logica van leefsystemen toe om te gedijen in de vluchtige, onzekere, complexe en ambigue wereld waarin we nu vertoeven. De oude logica beperkt creativiteit, innovatie, samenwerking, wederkerigheid, gemoedelijkheid en empathie. Organisaties van de toekomst zijn regeneratief. Zij creëren omstandigheden waarbinnen het leven zichzelf continu kan vernieuwen en kan floreren. Zij ondersteunen de evolutionaire dynamiek van het leven in plaats van die tegen te werken. Leefsystemen worden gevoed door relaties. Creativiteit en veerkracht zijn onmogelijk zonder relaties en met die kennis is er meer ruimte voor openheid vanuit de bolwerken die we voor onszelf hebben gebouwd. De oude machinementaliteit versterkt de muren van het bolwerk om controle te houden en zo veel mogelijk uit onze organisatie te halen, met als resultaat hokjesdenken en een scheiding tussen wij en zij. Regeneratief denken, moedigt juist aan tot samenwerken over de grenzen, gedeelde waarde en samen innoveren. Dit vanuit een diep besef dat eigenlijk alles om sociale, economische en ecologische relaties draait. De regeneratieve organisatie is continu in beweging en groeit organisch mee met de veranderende context. Doel is waardecreatie voor het leven op een menselijke, natuurlijke authentieke manier. Daarvoor moeten we allemaal in contact komen met de diepere, volledigere mens in onszelf. En we moeten zelf verantwoordelijkheid nemen voor het ontwikkelen van ons vermogen om samen te werken, open te staan voor anderen en empathie te tonen en deze kwaliteiten in te brengen in de teams waarin we werken.
Wat dit allemaal betekent, werkt Hutchins uit in de eerste drie modules van zijn boek. Wat wij nodig hebben om klaar te zijn voor de toekomst is een verschuiving van een bewustzijn dat overheerst wordt door het ego naar een bewustzijn dat meer vanuit de ziel komt. De auteur gebruikt daarvoor de term gnosis: weten, op diep niveau begrijpen. Hij werkt eerst uit wat dat voor personen inhoudt en daarna voor organisaties. Voor de rationele lezer wordt het boek vanaf hier mogelijk wat zweverig of wollig. Hutchins reikt allerlei mogelijkheden aan om de noodzakelijke bewustzijnsverschuiving te realiseren. Om van rationeel meer relationeel te werk te gaan.
Voor organisaties en stakeholdergemeenschappen is het nodig dat iedereen de verantwoordelijkheid neemt voor het ontwikkelen van zijn eigen diepe weten, zodat er meer authenticiteit, creativiteit, verbinding en wijsheid komt in wat we doen en hoe we dat doen. Dat is een stevige klus, waar dit prachtige Toekomstklaar handreikingen voor biedt. Op sommige punten in het laatste deel, kan de auteur slechts een tipje van de sluier oplichten. Om bij onszelf te komen, moet er meer gebeuren dan het lezen van een boek. Daar moet hard aan gewerkt worden over een langere periode.
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.