Het boek dat in de 28 jaar daarna als leidraad zou dienen voor veel HBO en universitaire opleidingen. Daarnaast vormde het boek gedurende deze periode voor beginnende en gevorderde inkopers een stevig fundament op basis waarvan zij hun inkoopactiviteiten uitvoerden. Onlangs werd in Den Bosch de zevende, geheel herziene uitgave gepresenteerd door de drie auteurs Arjan van Weele, Jordie van Berkel-Schoonen en Gert Walhof.
Inkoop vanuit een ander perspectief, revolutie in plaats van evolutie
Tot en met de zesde uitgave was Arjan aan Weele de enige auteur van het boek Inkoop in strategisch perspectief. Door de vele vertalingen in onder andere het Engels, Duits, Noors en Chinees was en is hij tevens wereldwijd nog steeds bekend als inkoop- en supply chain autoriteit. Bij de uitwerking van deze compleet vernieuwde uitgave heeft hij echter voor het eerst de samenwerking gezocht met twee andere inkoopprofessionals, Jordie van Berkel-Schoonen en Gert Walhof.
Door deze nieuwe, verfrissende inbreng met een vleugje humor en relativering is er bij deze uitgave sprake van revolutie in plaats van evolutie zoals bij de ontwikkeling van vorige uitgaven. Hoewel een aanzienlijk deel van de inhoud uit de zesde uitgave is overgenomen, zijn er een groot aantal duidelijke verschillen aan te geven. Met name de keuze voor een ander perspectief, waarbij de toegevoegde waarde voor de business centraal staat, heeft geleid tot die verschillen.
Zoek de zeven verschillen
Allereerst is er de focus op inkoopfunctie zelf en is er geen of weinig aandacht voor onderwerpen als logistiek en kwaliteitszorg. Het boek is mede daardoor compacter: 350 in plaats van 486 pagina’s en tien in plaats van zeventien hoofdstukken. De hoofdstukken zijn modulair opgebouwd, waardoor ze onafhankelijk van elkaar te lezen zijn. Ieder van die hoofdstukken begint met een casus, wordt afgesloten met een samenvatting, een overzicht van de belangrijke begrippen en een aantal discussievragen.
Verder is er minder theoretische verantwoording. In de vorige uitgaven, die met name gericht waren op het universitair onderwijs, was dat min of meer een verplichting, die nu dus is losgelaten. Het maakt het boek toegankelijker voor studenten, maar ook voor professionals die in hun werk met inkoop te maken hebben of krijgen.
Daarnaast is nog vermeldenswaard dat het boek niet meer specifiek geschreven is voor de profit sector. Er zijn voorbeelden toegevoegd, die afgeleid zijn uit de praktijk van de overheid en het aanbesteden. Deze voorbeelden zijn niet opgenomen in een apart hoofdstuk, maar verspreid door het gehele boek terug te vinden. Dit maakt het nu ook geschikt voor overheidsinkopers en dat is absoluut een pré.
Inhoud en structuur bieden (meer) houvast
De tien hoofdstukken zijn verdeeld over drie delen. In het eerste deel behandelen de auteurs de context van de inkoopfunctie in vier hoofdstukken. Aan de orde komen inkoopbegrippen en -definities, inkoopresultaat, inkoopproces en inkoopbesluitvorming, inkoopmanagement en inkooporganisatie. Daarmee kun je de basis leggen voor een goede inkoopfunctie en uitvoering van een gedegen inkoopproces.
Het tweede deel vormt de kern van het boek. Het aloude lineaire inkoopmodel met de bekende zes inkoopstappen (specificeren, selecteren, contracteren, bewaken, nazorg) dat afkomstig is uit de eerste uitgave, wordt in dit deel aangevuld met het cyclisch inkoopmodel en behandelt de fasen strategie, inkooptraject, implementatie en beheer. Daarbij worden de onderwerpen contractbeheer en leveranciersmanagement in directe relatie met het inkoopproces uitgewerkt.
Ten slotte gaat het derde deel over de voorwaarden die nodig zijn om goed te kunnen inkopen. Risicomanagement en stakeholdermanagement zijn beide essentieel in een wereld die met de dag complexer wordt en steeds sneller verandert. Dit deel wordt afgesloten met de behandeling van de onderwerpen duurzaam inkopen, integriteit en ethiek. Onderwerpen die in de hedendaagse samenleving een steeds belangrijkere rol spelen en vragen om een prominenter aandeel van de inkoopfunctie op dit gebied binnen de bedrijfsvoering.
Wat maakt inkoop leuk én waardevol?
Met deze nieuwe uitgave maken de drie auteurs ook duidelijk waarom inkoop zo leuk én waardevol is. Je mag je als inkoper namelijk overal mee bemoeien en zeg nu eerlijk, wie vindt dat niet leuk? Verder kom je op heel veel plekken binnen de organisatie en krijg je daarmee een goed beeld van het belang van een goede inkoopfunctie. Je kunt als inkoper daadwerkelijk bijdragen aan veranderingen en innovatie binnen je bedrijf en organisatie, tenminste als je daar de moed en het lef voor hebt.
De auteurs geven aan dat inkopen meer is dan onderhandelen over de prijs, het gaat over het managen van complexiteit binnen/buiten/tussen organisaties in een wereld die continu in verandering is. De daarvoor noodzakelijke professionalisering van de inkoopfunctie betekent per definitie dat je de organisatie bij de hand zal moet nemen en nieuwe inkoopconcepten op een verantwoorde manier onder de aandacht moet brengen. Dat dit in de praktijk een enorm verbeterpotentieel oplevert, toont het belang van een kwalitatief hoogwaardige inkoopfunctie en maakt je werk als inkoper zo waardevol.
Inkoopbijbel voor inkoopprofessionals én HBO onderwijs
Het boek gaat in op complexe inkoopvraagstukken en wisselt daarbij theorie en bewezen praktijkmethoden af. Zoals aangegeven is het een compact (basis) boek geworden, dat in de
komende tijd via een eigen site door de auteurs zal worden aangevuld met specials over onder andere inkopen bij de overheid, de aanbestedingswet, inkopen van vastgoed, inkopen van diensten, inkopen voor supermarktketens en inkopen voor het MKB.
Met de wijziging van de insteek voor dit boek is ook de doelgroep voor een deel gewijzigd. Was het boek al de inkoopbijbel voor de mensen uit de inkooppraktijk. Daar is nu als doelgroep de HBO- student bijgekomen wat te zien is aan de voorbeelden, de foto’s en de vormgeving. Om die specifieke doelgroep verder te bedienen zullen de auteurs op korte termijn docentenmateriaal ontwikkelen in de vorm van mogelijke tentamenvragen, powerpoint presentaties en vijf casussen per hoofdstuk.
Eindoordeel
Het boek is een mix van bestaand en nieuw materiaal. Daarmee sluiten Van Weele, Jordie-Schoonen en Walhof helemaal aan op de waarde die inkoop als bedrijfsfunctie vertegenwoordigt. Hoewel de ondertitel van het boek ‘Shoppen voor professionals’ en de foto aan het begin van het boek met een knipoog de link leggen naar het shoppen zoals dat door consumenten gebeurt, is het boek wel degelijk bestemd voor inkoopprofessionals, al dan niet in opleiding. De vraag is wel of die inkopers niet teveel worden afgeschrikt door het woord ‘shoppen’ en boodschappentassen op de voorzijde.
Omdat de auteurs het onderwerp inkoop door het boek heen behandelen vanuit strategisch perspectief, besteden zij alleen aandacht aan de ‘waarom’- en de ‘wat’-vragen. Met name voor de klanten van inkopers is dat van grote toegevoegde waarde, omdat juist dit het belang van inkoop voor hun bedrijfsvoering duidelijk maakt. In het boek zullen inkopers tevergeefs zoeken naar tactische en operationele onderwerpen als stappenplannen, stroomschema’s, templates en werkinstructies. Dit boek maakt u dus geen inkoper, maar leert u wel hoe u inkoop op een goede, doordachte manier kunt structureren en organiseren en zeker niet moet overlaten aan amateurs.
Over Peter Streefkerk
Peter Streefkerk is eigenaar van Respect Inkoopconsultancy. Hij is actief met interim-management, advisering, projectmanagement, training en coaching op het gebied van contractmanagement en inkoop. Hij is auteur van boeken over contractmanagement en inkopen. Met Octavia Siertsema maakt bij een podcast over aanbesteden.
