Veel organisaties zijn zich ervan bewust dat de traditionele manieren van het werk organiseren aan vervanging toe zijn. Steeds terugkerende kreten zijn: de bedoeling voorop stellen, meer ruimte voor eigen regie van de professional, eigenaarschap laag. De vraag is: hoe doe je dat? Hoe geef je meer ruimte zonder alles los te laten?
Ik heb genoten van Wouter Harts eerste boek Verdraaide organisaties. Minder systeem en meer werken vanuit de bedoeling. Dit boek gaf mij inspiratie om dingen anders te doen en taal om uit te leggen waarom. De tekeningen en plaatjes ondersteunden het geheel.
Met het vervolg, het boek Anders vasthouden, gaat Wouter Hart door op dezelfde weg. Hij geeft antwoord op belangrijke vragen in organisatieland. We weten allemaal dat het anders moet. We ontwikkelen in onze organisaties mooie visies waarin we spreken over minder hiërarchie, meer verantwoordelijkheid bij de professionals, meer zelfsturende teams. Ook in mijn eigen organisatie zijn we hiermee bezig. We zoeken naar een balans tussen ruimte geven en nemen. Hoeveel ruimte is er nodig en hoe bepaal je de ruimte? Beleid centraal versus decentraal, wat op welk niveau. Hoe bewegen we van controle naar vertrouwen. En hoe kan je dan nog monitoren?
Het is misschien niet allemaal nieuw wat Wouter schrijft, maar hij kan het wel mooi vertellen. In eenvoudige taal en met gebruik van aansprekende metaforen. Daardoor is dit boek niet alleen goed leesbaar voor organisatieadviseurs en managers maar ook voor anderen die geïnteresseerd zijn in meer werken vanuit de bedoeling en anders organiseren.
De auteur legt de focus op het samen betekenis geven aan ‘de bedoeling’, samen het verhaal vormen van wat voor organisatie wij (willen) zijn en hoe wij (willen) werken. De visie als magneet, waar we allemaal vanuit onze eigen plek naar toe bewegen. Daarbij is steeds de werkelijke situatie het startpunt van het denken. Het werkelijke vraagstuk.
De 9 sleutels van Wouter Hart geven je handvatten om anders te werken. Hij schrijft: ‘Sleutelprincipes zijn als het ware kleine fragmentjes van een grotere wijsheid. Ze vertalen de visie naar een operationeel houvast en brengen daarmee het werken vanuit de bedoeling dichterbij.’ Vervolgens besteedt hij uitgebreid aandacht aan hoe elke sleutel werkt. Hij beschrijft een klein stukje theorie en illustreert het werkende principe aan de hand van praktijkverhalen en tekeningen.
De praktijkverhalen spelen in verschillende organisaties die meer ‘naar de bedoeling’ werken, zowel in scholen, gemeentes als in grote bedrijven. Deze verhalen nemen ons mee in alledaagse situaties waarin zich zaken voordoen die niet altijd gebaat zijn bij het volgen van ‘de letter van de wet’. Ik kan me heel goed inleven in deze verhalen. Doorvoelen waarom de ‘letter’ (lees: de regel, procedure, de norm) hier niet werkt. En hoe we dan op een andere manier te werk kunnen gaan want het gaat ten slotte om ‘de geest van de wet’, om de BEDOELING, om wat we met elkaar willen bereiken en niet om het klakkeloos opvolgen van regels. Dat betekent wel dat we als professional verantwoording dienen te voelen voor het bereiken van die bedoeling. Dat we voorbij de regels moeten willen kijken naar wat we met behulp van die regels willen bereiken. Als je de professionals de ruimte geeft zie je mooie dingen gebeuren.
Ben je geïnteresseerd in anders werken en anders organiseren? Dan is Anders vasthouden absoluut een aanrader!
K.M. (Ina) Braas CMC is Beleidsmedewerker Procesmanagement. Ze is lid van de Orde van Organisatiekundigen en –Adviseurs (Ooa).