Dat is precies wat de bedoeling is: emoties zijn er altijd in interactie met anderen en ze doen iets met je. Michiel Hulsbergen wil via zijn geslaagde kaartenset, inclusief handleiding en werkvormen, emoties werkbaar maken in organisaties.
Onder de oppervlakte
Vaak hoor ik dat mensen graag hun werk en privé gescheiden houden; oftewel emoties zijn voor thuis en op je werk hoor je je professioneel en rationeel te gedragen. Hoewel daar langzamerhand wat verandering in komt, is de neiging van veel mensen om vooral niet teveel emoties te tonen in werksituaties.
Toch zijn emoties en gevoelens ‘onder de oppervlakte’ altijd aanwezig en sturen die je handelen. Michiel Hulsbergen is naast auteur ook psycholoog en bedrijfskundige. Volgens hem is de tijd rijp om emoties werkbaar te maken in organisaties. Met de Emotiekaarten heeft hij 27 werkvormen uitgewerkt met een korte theoretische achtergrond en handleiding om emoties op speelse wijze in organisaties te brengen. De spellen helpen om samen betekenis te geven, verschillende perspectieven te onderzoeken en in de huid van anderen te leren kruipen.
Magie
Ik vind dat hij geslaagd is in zijn doel om emoties werkbaar te maken. Al komen de foto’s van de afbeeldingen op de kaarten soms beangstigend op mij over, emoties ‘an sich’ zijn niet eng. Hulsbergen: ‘Als ik de emotiekaarten op tafel legde, gebeurde er iets magisch.’ Dat herken ik ook in mijn eigen werk als procesbegeleider. Zodra je aanvoelt dat emoties in de weg zitten in een onderling gesprek of in een team, helpt het besef dat er altijd vier lagen in communicatie aanwezig zijn. Naast inhoud, procedure en relatie is gevoel altijd als informatiebron aanwezig (zie ook Paul Watzlawick). Als je deze laag in het gesprek meeneemt, brengt het openheid en meer begrip voor elkaar.
Perspectief
Sterk in de uitwerking is dat bij elke emotiekaart op de achterkant een positief en negatief perspectief benoemd wordt. Zo krijgen de emoties diepte afhankelijk van de context. Voor de één kan een emotie een negatieve connotatie hebben, terwijl de ander het juist positief invult. Het maakt ook uit wat de situatie is en hoe je emoties in de context kunt begrijpen.
De doelgroepen voor deze kaarten zijn coach, trainer, docent, adviseur of manager. Als begeleider in welke rol dan ook luistert het vervolgens wel nauw om deze spellen in te zetten. Als je de onderstroom en emoties naar boven wilt halen, is het verstandig te weten wat je oprakelt. Zeker als het in organisaties om spannende onderwerpen gaat of als er spanning in een team is. Zorg dus dat je voldoende onderlegd bent als je gaat werken met deze kaarten.
Speel!
Spellen die ik eens (opnieuw) ga uitproberen zijn bijvoorbeeld ‘interactie’, ‘rollenspel’ of framing. Bij dit laatste spel neem je als actor anderen mee in een gewenst perspectief of doelstelling. De kaarten helpen bij het benoemen van de emoties die passen bij de houding of mindset waar je naar toe wilt werken.
Kortom: met de Emotiekaarten schuif je emoties niet onder het tapijt maar speel je er mee.