Dit boek is dan ook een bundeling van de inzichten die hij tot dusver heeft opgedaan, waarbij hij kritisch en activistisch schrijft maar toch hoopvol naar de toekomst kijkt.
Het boek begint met de vraag: Hoe gaan we uitleggen dat we doorhadden dat we in een acute
(klimaat-)crisis waren beland en dat we niets deden. Mommers geeft daarop een eerste antwoord: onze moderne samenleving hebben we gebouwd op de overtuiging dat we onafhankelijk van de natuur kunnen zijn. De mens als heer en meester. Een idee dat sterker is geworden tijdens de industriële revolutie, maar wat op gespannen voet staat met het idee dat wij onderdeel van de natuur zijn. Dat idee heerst wellicht nog steeds, dat wij controle hebben over de natuur en dat we daarom geen radicale acties ondernemen om klimaatverandering aan te pakken. Een mooie en verrassende opening. Het boek gaat over de situatie nu en over wat we kunnen (en zouden moeten) doen. Welke acties maken verschil en waarom?
Na de opening volgt en een beschrijving van de huidige stand van zaken, met veel cijfers en onderbouwd met wetenschappelijke bronnen. De feiten komen binnen. Alle seizoenen zijn nu warmer dan vroeger. De drie warmste zomers wereldwijd vielen achtereenvolgens in 2016, 2017 en 2018 sinds de metingen in 1880. De drie koudste zomers vielen in 1881, 1882 en 1886. Persoonlijk zette mij dit weer op scherp; dit is hoe we ervoor staan. Daarna volgen twee toekomstscenario's: een hoopvol scenario met groter welzijn, samenwerking met de natuur, minder ongelijkheid en economische kansen en een somber scenario met een mogelijke toekomst als we onze levens leiden zoals we nu doen. De scenario's zijn twee extremen maar ze maken de situatie heel tastbaar en concreet.
Het boek wordt vervolgd met acties die we nu kunnen ondernemen. Mommers geeft concrete voorbeelden van wat er allemaal speelt aan acties. Dit deel vond ik erg inspirerend omdat het laat zien dat deze acties voor een kettingreactie kunnen zorgen. In plaats van te denken: "Mijn acties zorgen voor een klein verschil" denk je: "Ik kan met mijn individuele acties grote invloed hebben". Individuele keuzes hebben collectieve gevolgen. Ik wil meedoen en actie ondernemen. In mijn werk als adviseur zie ik de kansen en bekijk ik hoe ik daarmee kan bijdragen aan een duurzame toekomst. Daarnaast laat Mommers inzien dat, in tegenstelling tot het gevoel dat verandering vaak een langzaam proces is, verandering snel kan gaan. In 20 jaar gebruikt meer dan tachtig procent van de Nederlanders een smartphone.
Concluderend: een inspirerend en hoopvol boek dat aanzet tot denken en vooral doen. Na het lezen van dit boek zie ik met name kansen, zoals juridische kansen en met het groen beleggen van geld. Er is al zoveel gaande, dat mogen we ook beseffen, en daar kun je ook makkelijk aan mee doen. Hoe gaan we dit uitleggen? is goed opgebouwd, helder geschreven met historische context en toekomstperspectieven en met concrete voorbeelden (waardoor het toegankelijk is voor iedereen) en onderbouwd met cijfers en bronnen. Een absolute aanrader!
Over Eva Louwerenburg
Eva Louwerenburg is adviseur bij Adviestalent. Adviestalent leidt jonge talentvolle academici op tot breed inzetbare adviseurs en managers. Adviestalent is een initiatief van Twynstra Gudde.
