Hoe kan ik als manager bijdragen aan een positieve bedrijfscultuur?

Als manager speel je een cruciale rol in het vormgeven van de bedrijfscultuur. Een positieve cultuur leidt tot betere resultaten, meer innovatie, minder verzuim en hogere medewerkerstevredenheid. Onderzoek toont aan dat organisaties met een positieve cultuur 20 tot 40 procent meer winst genereren. Maar hoe creëer je zo'n cultuur? In dit artikel ontdek je praktische handvatten om als manager bij te dragen aan een positieve bedrijfscultuur.

Begin bij jezelf: voorbeeldgedrag als fundament

Een positieve bedrijfscultuur begint bij voorbeeldgedrag. Zoals >Van A naar B - Lessen in leiderschap aangeeft: je kunt een bedrijfscultuur veranderen door zelf het goede voorbeeld te geven en de trap van bovenaf schoon te vegen. Als manager word je constant geobserveerd door je team. Je acties, reacties en houding bepalen in grote mate wat normaal wordt gevonden binnen de organisatie.

Wees je bewust van je eigen gedrag en de impact die het heeft. Als je openheid, vertrouwen en samenwerking verwacht, moet je dit zelf ook laten zien. Dit betekent onder andere:

• Open communiceren over beslissingen en verwachtingen
• Fouten durven toegeven
• Feedback niet alleen geven maar ook vragen
• Luisteren naar ideeën en zorgen van medewerkers

Creëer psychologische veiligheid

Een van de belangrijkste fundamenten voor een positieve bedrijfscultuur is psychologische veiligheid. Dit is een werkomgeving waarin mensen zich vrij voelen om ideeën te delen, risico's te nemen en fouten te maken zonder angst voor negatieve gevolgen.

Uit onderzoek blijkt dat teams met een hoge mate van psychologische veiligheid beter presteren en innovatiever zijn. Als manager kun je bijdragen aan deze veiligheid door:

• Een omgeving te creëren waarin mensen zichzelf durven zijn
• Openheid en eerlijkheid te waarderen
• Verschillen tussen mensen te accepteren en zelfs toe te juichen
• Fouten te zien als leermomenten in plaats van redenen voor bestraffing

Ontwikkel een duidelijke visie en waarden

Een positieve bedrijfscultuur heeft richting nodig. Als manager is het jouw taak om een duidelijke visie en bijbehorende waarden te communiceren. Medewerkers willen weten waar ze naartoe werken en waarom hun werk belangrijk is.

Ingrid De Clercq wijst in haar boek 'Shaping company culture' op het belang van het expliciet maken van je purpose (doel) en het vertalen van waarden naar concreet gedrag. Waarden moeten niet alleen op papier staan, maar ook daadwerkelijk geleefd worden in de dagelijkse praktijk.

Enkele tips hiervoor zijn:

• Betrek medewerkers bij het bepalen van kernwaarden
• Maak waarden concreet: wat betekenen ze in de dagelijkse praktijk?
• Vier successen die in lijn zijn met de waarden
• Spreek mensen aan die niet volgens de waarden handelen

Stimuleer open communicatie en feedback

Een positieve bedrijfscultuur gedijt bij open communicatie en constructieve feedback. Als manager is het belangrijk om hiervoor de juiste kanalen en momenten te creëren.

Feedback moet in alle richtingen kunnen stromen: van manager naar medewerker, van medewerker naar manager, en tussen medewerkers onderling. Dit zorgt voor continue verbetering en een gevoel van betrokkenheid.

Investeer in persoonlijke ontwikkeling

Een positieve bedrijfscultuur is er een waarin mensen kunnen groeien. Als manager kun je bijdragen aan de persoonlijke en professionele ontwikkeling van je medewerkers. Dit toont niet alleen dat je in ze gelooft, maar zorgt ook voor betere prestaties en meer betrokkenheid.

Enkele manieren om dit te doen zijn:

• Regelmatige ontwikkelingsgesprekken voeren
• Leermogelijkheden aanbieden
• Ruimte geven voor experimenteren
• Talenten herkennen en benutten

Mike Ganino schrijft in 'Bedrijfscultuur voor Dummies' dat training en ontwikkeling belangrijke elementen zijn om de bedrijfscultuur te verbeteren. Wanneer medewerkers zich kunnen ontwikkelen, voelen ze zich gewaardeerd en zijn ze meer betrokken bij de organisatie.

Waardeer en erken bijdragen

Waardering en erkenning zijn essentieel voor een positieve bedrijfscultuur. Mensen willen weten dat hun werk ertoe doet en dat hun inspanningen gezien worden. Als manager kun je dit op verschillende manieren doen:

• Specifieke complimenten geven voor goede prestaties
• Successen vieren (groot en klein)
• Bijdragen van teamleden zichtbaar maken
• Persoonlijke aandacht geven

Bouw aan vertrouwen

Vertrouwen is het fundament van elke positieve bedrijfscultuur. Als manager kun je vertrouwen opbouwen door:

• Transparant te zijn over beslissingen
• Je aan je woord te houden
• Consistent te handelen
• Verantwoordelijkheid te nemen voor fouten
• Autonomie te geven waar mogelijk

In 'No rules rules' beschrijft Reed Hastings hoe Netflix een cultuur van vrijheid en verantwoordelijkheid heeft gebouwd op basis van vertrouwen. Door controles af te schaffen en in plaats daarvan te investeren in talentdensiteit en openhartigheid, creëerde het bedrijf een omgeving waarin mensen excelleren.

Bevorder inclusie en diversiteit

Een positieve bedrijfscultuur is inclusief en verwelkomt diversiteit. Als manager kun je bijdragen aan een inclusieve omgeving door:

• Diversiteit actief te bevorderen in werving en selectie
• Verschillende perspectieven te waarderen
• Aandacht te hebben voor onbewuste vooroordelen
• Een nultolerantiebeleid te hanteren voor discriminatie

Hanteer een gezonde werk-privébalans

Een positieve bedrijfscultuur respecteert de grenzen tussen werk en privé. Als manager kun je hieraan bijdragen door:

• Zelf het goede voorbeeld te geven in werk-privébalans
• Flexibiliteit te bieden waar mogelijk
• Overwerk niet te verheerlijken
• Aandacht te hebben voor werkdruk en stress

Burn-out en stress zijn grote bedreigingen voor een positieve cultuur. Door actief te werken aan een gezonde balans, creëer je een duurzame en productieve werkomgeving.

Maak plezier mogelijk

Een positieve bedrijfscultuur biedt ruimte voor plezier en informele interacties. Als manager kun je dit stimuleren door:

• Sociale activiteiten te organiseren
• Successen te vieren
• Ruimte te maken voor spontane interacties
• Humor te waarderen

Teams die samen kunnen lachen en ontspannen, bouwen sterkere relaties op en zijn vaak productiever en creatiever in hun werk.

Conclusie: cultuur doe je samen

Een positieve bedrijfscultuur ontstaat niet vanzelf en is nooit 'af'. Het vergt voortdurende aandacht en inspanning van iedereen in de organisatie, met de manager in een sleutelrol. Door het goede voorbeeld te geven, psychologische veiligheid te creëren, duidelijke waarden te communiceren, open communicatie te stimuleren, te investeren in ontwikkeling, waardering te tonen, vertrouwen op te bouwen, inclusie te bevorderen, een gezonde werk-privébalans te hanteren en ruimte te maken voor plezier, kun je als manager een significante bijdrage leveren aan een positieve bedrijfscultuur.

Onthoud dat cultuur zich manifesteert in de dagelijkse interacties en handelingen. Zoals Marcella Bremer zegt: "Alles wat je zegt of niet zegt, beïnvloedt de cultuur. Wees dus alert op wat je wel en niet wil in je team of organisatie." Een positieve cultuur is niet alleen prettiger voor iedereen, maar leidt ook tot betere resultaten, meer innovatie en een duurzamer succes voor de organisatie.