Wijziging van beperkte rechten
Gebonden Nederlands 2021 1e druk 9789013163131Samenvatting
Lange tijd ontbrak het in de literatuur aan een systematische studie naar wijziging van beperkte rechten. Deze uitgave onderzoekt op welke rechtsgronden de inhoud of rangorde van een beperkt recht kan worden gewijzigd, wat daarvoor de vereisten zijn en wat daarvan de rechtsgevolgen zijn. De conclusies zijn relevant voor praktijk en wetenschap.
Hoewel wijziging van beperkte rechten een belangrijk onderwerp is dat zowel de juridische praktijk als de wetenschap aangaat, ontbrak het in de literatuur aan een systematische studie naar dit thema.
In de praktijk vinden we desondanks legio voorbeelden van wijziging van beperkte rechten:
- de uitbreiding of inperking van de bevoegdheden van een erfpachter
- de vergroting of verkleining van het object van een opstalrecht;
- de verlegging van een erfdienstbaarheid;
- de verlenging of verkorting van de duur van een recht van vruchtgebruik;
- de uitbreiding of inperking van de door een pandrecht gesecureerde vorderingen;
- de wijziging van de rangorde van hypotheekrechten.
In de titel Wijziging van beperkte rechten wordt onderzocht op welke rechtsgronden de inhoud of rangorde van een beperkt recht kan worden gewijzigd, wat daarvoor de vereisten zijn en wat daarvan de rechtsgevolgen zijn. Tevens wordt geanalyseerd in hoeverre het geldende recht inconsistenties, leemtes en gebreken vertoont en hoe deze kunnen worden opgelost. Bij de behandeling van de kwesties wordt veelvuldig een blik geworpen op het Duitse recht als bron van inspiratie, argument of rechtvaardiging.
Conclusies
Het onderzoek mondt uit in een aantal conclusies dat van belang is voor praktijk en wetenschap. Zo is een consensuele wijziging van een beperkt recht te beschouwen als een aanvullende vestiging, een gedeeltelijke afstand of een combinatie van allebei. Een wijziging leidt in beginsel tot voortzetting van het beperkte recht in gewijzigde vorm. De vernietigingsgronden die gelden voor bedingen in algemene voorwaarden zijn bovendien ook relevant voor goederenrechtelijke rechtsverhoudingen. Tenslotte betoogt de auteur dat het wettelijk systeem van een consensuele rangwijziging niet goed is doordacht.
Wijziging van beperkte rechten boort een voorheen onontgonnen terrein binnen de juridische literatuur aan. Hiermee zijn de inzichten en conclusies van waarde voor iedereen die zich in praktijk en wetenschap bezighoudt met wijziging van inhoud of rangorde van beperkte rechten.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
GEBRUIKTE AFKORTINGEN XIII
Hoofdstuk 1 Inleiding 1
1.1 Probleemstelling 1
1.2 Vraagstelling 7
1.3 Doelstelling 7
1.4 Methode 8
1.5 Afbakening 9
1.5.1 Inleiding 9
1.5.2 Beperkte rechten 9
1.5.3 Wijziging inhoud en rangorde 10
1.5.4 Wijziging moederrecht 16
1.5.5 Wijziging hoofdrecht 17
1.6 Opzet 18
Hoofdstuk 2 Wijziging door de rechter 19
2.1 Inleiding 19
2.2 Wijziging wegens onvoorziene omstandigheden 20
2.2.1 Inleiding 20
2.2.2 Achtergrond 21
2.2.3 Samenloop 24
2.2.3.1 Samenloop met art. 6:258 BW 24
2.2.3.2 Samenloop met art. 6:248 BW 30
2.2.3.3 Samenloop met art. 3:13 BW 35
2.2.4 Toepassingsbereik 41
2.2.5 Overgangsrecht 44
2.2.6 Onvoorziene omstandigheden 48
2.2.7 Redelijkheid en billijkheid 56
2.2.8 Belangen van derden 58
2.2.9 Wachttermijn 60
2.2.10 Rechtsgevolgen 62
2.2.11 Conclusie 63
2.3 Wijziging wegens algemeen belang 64
2.3.1 Inleiding 64
2.3.2 Achtergrond 67
2.3.3 Samenloop 68
2.3.3.1 Samenloop met art. 6:259 BW 68
2.3.3.2 Samenloop met art. 6:248 BW 71
2.3.3.3 Samenloop met art. 3:13 BW 73
2.3.3.4 Samenloop met art. 1 Onteigeningswet 74
2.3.4 Toepassingsbereik 77
2.3.5 Overgangsrecht 78
2.3.6 Algemeen belang 79
2.3.7 De belangen van derden 82
2.3.8 Wachttermijn 83
2.3.9 Rechtsgevolgen 84
2.3.10 Conclusie 85
2.4 Vernietiging algemene voorwaarden 86
2.4.1 Inleiding 86
2.4.2 Afd. 6.5.3 BW 87
2.4.3 Richtlijn 93/13/EEG 90
2.4.4 Samenloop 92
2.4.4.1 Samenloop met art. 6:248 BW 92
2.4.4.2 Samenloop met art. 5:91 lid 4 BW 94
2.4.4.3 Samenloop met art. 6:94 lid 1 BW 96
2.4.5 Gebondenheid 98
2.4.6 Vernietiging 99
2.4.6.1 Inleiding 99
2.4.6.2 Onredelijk bezwarend 100
2.4.6.3 Werking in geval van overdracht 101
2.4.6.4 Werking in geval van verandering hoedanigheid 103
2.4.7 Conclusie 107
2.5 Conclusie 107
Hoofdstuk 3 Wijziging door partijen 109
3.1 Inleiding 109
3.2 Meerzijdige wijziging van inhoud 110
3.2.1 Inleiding 110
3.2.2 Rechtskarakter 111
3.2.2.1 Inleiding 111
3.2.2.2 Aanvullende vestiging en/of gedeeltelijke afstand 113
3.2.2.3 Toepassing bestaande voorwaarden 122
3.2.2.4 Afbakening 123
3.2.3 Vereisten 128
3.2.3.1 Inleiding 128
3.2.3.2 Wijzigingshandeling 130
3.2.3.3 Geldige titel 135
3.2.3.4 Beschikkingsbevoegdheid 137
3.2.3.5 Toestemming derden 139
3.2.4 Rechtsgevolgen 152
3.2.4.1 Inleiding 152
3.2.4.2 Voortzetting in gewijzigde vorm 153
3.2.4.3 Vestiging nieuw recht 159
3.2.5 Conclusie 163
3.3 Meerzijdige wijziging van rangorde 164
3.3.1 Inleiding 164
3.3.2 Rangwijziging bij ontstaan van beperkte rechten 168
3.3.2.1 Inleiding 168
3.3.2.2 Bij ontstaan van een tweede beperkt recht 169
3.3.2.3 Bij ontstaan van twee beperkte rechten 185
3.3.3 Rangwijziging na ontstaan van beperkte rechten 189
3.3.3.1 Inleiding 189
3.3.3.2 Lager gerangschikte schuift omhoog en hoger gerangschikte schuift omlaag 190
3.3.3.3 Hoger gerangschikte schuift omlaag 193
3.3.3.4 Beperkt gerechtigden onderling 194
3.3.4 Rangwijziging voor ontstaan van beperkte rechten 201
3.3.4.1 Inleiding 201
3.3.4.2 Rangwijziging bij voorbaat 201
3.3.4.3 Rangwijziging van bij voorbaat gevestigde beperkte rechten 207
3.3.5 Conclusie 208
3.4 Eenzijdige wijziging van inhoud of rangorde 210
3.4.1 Inleiding 210
3.4.2 Verlegging 210
3.4.2.1 Inleiding 210
3.4.2.2 Onderscheid juridische verlegging en feitelijke verlegging 213
3.4.2.3 Afbakening juridische verlegging en feitelijke verlegging 216
3.4.2.4 Juridische verlegging 224
3.4.2.5 Feitelijke verlegging 229
3.4.2.6 Kosten verlegging 232
3.4.2.7 Uitsluiting verlegging 232
3.4.2.8 Analogische toepassing 233
3.4.2.9 Conclusie 235
3.4.3 Opzegging 236
3.4.4 Toestemming 242
3.4.5 Conclusie 247
3.5 Conclusie 249
Hoofdstuk 4 Wijziging van rechtswege 251
4.1 Inleiding 251
4.2 Wijziging door verjaring 252
4.2.1 Inleiding 252
4.2.2 Uitbreiding of inperking 254
4.2.3 Ontbreken wijziging 257
4.2.3.1 Inleiding 257
4.2.3.2 Uitbreiding beperkt recht 258
4.2.3.3 Inperking beperkt recht 262
4.2.4 Mislukte wijziging 264
4.2.5 Rechtsgevolgen 276
4.2.6 Conclusie 279
4.3 Wijziging via derdenbescherming 281
4.3.1 Inleiding 281
4.3.2 Twee vuistloze pandrechten 283
4.3.3 Eerst vuistloos pandrecht, daarna vuistpandrecht 287
4.3.4 Twee vuistpandrechten 292
4.3.5 Eerst vuistpandrecht, daarna vuistloos pandrecht 294
4.3.6 Eerst recht van vruchtgebruik, daarna vuistloos pandrecht 295
4.3.7 Eerst recht van vruchtgebruik, daarna vuistpandrecht 297
4.3.8 Eerst vuistloos pandrecht, daarna recht van vruchtgebruik 297
4.3.9 Eerst vuistpandrecht, daarna recht van vruchtgebruik 298
4.3.10 Drie of meer beperkte rechten 299
4.3.11 Conclusie 301
4.4 Doorlopen erfpacht- of opstalrecht 303
4.4.1 Inleiding 303
4.4.2 Achtergrond 304
4.4.3 Rechtsgevolgen 304
4.4.4 Doen blijken 306
4.4.5 Opzegging 309
4.4.6 Conclusie 310
4.5 Conclusie 311
Hoofdstuk 5 Conclusie 313
5.1 Inleiding 313
5.2 Op welke rechtsgronden een beperkt recht kan worden gewijzigd 314
5.3 Wat de vereisten zijn voor een toepassing van de rechtsgronden 320
5.4 Wat de rechtsgevolgen zijn van een toepassing van de rechtsgronden 324
5.5 Hoe inconsistenties, leemtes en gebreken kunnen worden opgelost 326
5.6 Slotsom 328
Samenvatting 331
Summary 347
Lijst van aangehaalde literatuur 363
Wetsartikelenregister 397
Jurisprudentieregister 405
Trefwoordenregister 413
Curriculum vitae 419
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
