Tekstanalyse

Voorwoord IX

Inleiding XI
Renske van Enschot en Joyce Karreman

1 Functionele analyse 1
Joyce Karreman en Renske van Enschot
1.1 Inleiding 2
1.2 Achtergronden van de functionele analyse 4
1.2.1 Taalhandelingstheorie 4
1.2.2 Tekstkwaliteit 5
1.3 Analyse van onderwerp, zender, doelgroep en organisatiedoelen 6
1.3.1 Onderwerp en de schrijver (zender) 7
1.3.2 Doelgroep en aangesproken lezer 8
1.3.3 Organisatiedoelen 10
1.4 Bepalen van de communicatieve en consecutieve doelen 10
1.4.1 Verschillende soorten communicatieve doelen 11
1.4.2 Communicatief doelenschema 13
1.4.3 Consecutieve doelen 16
1.5 Teksthandelingen inventariseren en koppelen aan de communicatieve doelen 18
1.5.1 Wat is een tekstonderdeel? 18
1.5.2 Verschillende soorten teksthandelingen 20
1.5.3 Relatie tussen teksthandelingen en communicatieve doelen 24
1.6 Evaluatie van en verbetersuggesties voor de tekst 26
1.7 Toepassing van functionele analyse 27
1.7.1 Methode 28
1.7.2 Voorbeeld 30
Literatuur 39

2 Coherentieanalyse 41
Lettica Hustinx en Joyce Karreman
2.1 Inleiding 42
2.2 Achtergronden van de coherentieanalyse 45
2.3 Referentiële coherentie 47
2.3.1 Referentiële relaties die vooral een beroep doen op taalkennis 49
2.3.2 Referentiële relaties die vooral een beroep doen op wereldkennis 56
2.3.3 Problemen bij het interpreteren van referentiële relaties 59
2.3.4 Referentiële analyse en oplossen van problemen 66
2.4 Relationele coherentie 67
2.4.1 Coherentiemarkeerders 70
2.4.2 Verschillende typen relationele coherentie 71
2.4.3 Problemen bij het interpreteren van relationele coherentie 79
2.5 Toepassing van coherentieanalyse 81
2.5.1 Methode 81
2.5.2 Voorbeeld 83
Literatuur 95

3 Retorische analyse 99
Uriël Schuurs en Bé Breij
3.1 Inleiding 100
3.2 Geschiedenis van de retorica in vogelvlucht 101
3.2.1 Griekenland 102
3.2.2 Rome 104
3.2.3 Invloed van de klassieke retorica 104
3.3 Verschillende soorten redevoeringen 106
3.4 De vijf onderdelen van de klassieke redevoering 107
3.5 Inhoudelijke overtuigingsmiddelen: ethos, pathos en logos 108
3.6 De stijl als overtuigingsmiddel 110
3.6.1 Stijldeugden 111
3.6.2 Stijlsoorten 112
3.6.3 Stijlfiguren 117
3.7 Toepassing van retorische analyse 129
3.7.1 Methode 131
3.7.2 Voorbeeld 133
Literatuur 149

4 Argumentatieanalyse 151
Gerard Verhoeven en Peter Jan Schellens
4.1 Inleiding 152
4.2 Enkele theoretische achtergronden 153
4.2.1 Retorica en persuasietheorie 154
4.2.2 Logica 154
4.2.3 Argumentatietheorie: pragmadialectiek 156
4.3 Analyse van argumentatie 159
4.3.1 Het herkennen van standpunten en argumenten 159
4.3.2 Enkelvoudige argumentatie: het model van Toulmin 161
4.3.3 Meervoudige argumentatie 164
4.4 Evaluatie: algemene evaluatiecriteria 171
4.4.1 De aanvaardbaarheid van de gegevens 171
4.4.2 De aanvaardbaarheid van de rechtvaardiging 172
4.4.3 De volledigheid van de argumentatie 173
4.4.4 Twee rechtvaardigingsdrogredenen 174
4.5 Evaluatie: specifieke evaluatiecriteria 174
4.5.1 Evaluatiecriteria bij argumentatie voor descriptieve standpunten 176
4.5.2 Twee causale drogredenen 179
4.5.3 Evaluatiecriteria bij argumentatie voor normatieve standpunten 180
4.5.4 Drie normatieve drogredenen 183
4.5.5 Evaluatiecriteria bij ongebonden argumentatie 184
4.5.6 Drie drogredenen met ongebonden argumentatie 188
4.6 Toepassing van argumentatieanalyse 189
4.6.1 Methode 189
4.6.2 Voorbeeld 191
Literatuur 197

5 Narratieve analyse 199
José Sanders en Kobie van Krieken
5.1 Inleiding 200
5.2 Achtergronden van de narratieve analyse 201
5.2.1 Begripsdefinitie 202
5.2.2 Contextspecifieke functies van verhalen 204
5.3 Interactieve benadering: verhaalplot 208
5.4 Narratologische benadering: vertelling 210
5.4.1 Temporele structuur 211
5.4.2 Verteller 211
5.4.3 Personages 212
5.5 Taal- en tekstwetenschappelijke benadering: tekst 213
5.5.1 Tijdkenmerken 213
5.5.2 Perspectief 214
5.5.3 Citaten 217
5.6 Toepassing van narratieve analyse 221
5.6.1 Methode 221
5.6.2 Voorbeeld 223
Literatuur 236

6 Genreanalyse 239
Uriël Schuurs en Elizabeth de Groot
6.1 Inleiding 240
6.2 Achtergronden van de genreanalyse 247
6.2.1 Drie tradities binnen genreanalyse 251
6.2.2 ESP en sociaal constructivisme 254
6.3 Genrekenmerken 257
6.3.1 Context en communicatief doel 257
6.3.2 Inhoudelijke en structurele kenmerken van genres 259
6.3.3 Linguïstische kenmerken van genres 263
6.3.4 Vormgeving van genres 265
6.4 Een bespreking van enkele genres 266
6.4.1 De recensie 266
6.4.2 Het kookrecept 269
6.5 Toepassing van genreanalyse 276
6.5.1 Methode 276
6.5.2 Voorbeeld 278

Literatuur 289
Over de auteurs 295
Register 297